Nowość DI/200000/43/353/2024 - Podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne.

Na podstawie art. 34 ust. 1 i ust. 5 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców (Dz. U. z 2024 r. poz. 236) w związku z art. 83d ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2024 r. poz. 497) Zakład Ubezpieczeń Społecznych (dalej: Zakład) stanowisko przedstawione we wniosku złożonym 3 kwietnia 2024 r. przez Spółka Akcyjna (dalej: Przedsiębiorca) uznaje za prawidłowe w przedmiocie nieuwzględnienia w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne z tytułu stosunku pracy, korzyści materialnej w postaci grupowego ubezpieczenia na życie i zdrowie, udostępnionego pracownikom, w części finansowanej przez pracodawcę.

Wnioskiem złożonym 3 kwietnia 2024 r., Przedsiębiorca, wystąpił do Zakładu o wydanie interpretacji indywidualnej w trybie art. 34 ustawy - Prawo przedsiębiorców.

Opis zdarzenia przyszłego Przedsiębiorcy(...) Spółka - S.A. ma strukturę wielooddziałową, składa się z Centrali i 7 oddziałów (Centrala i 7 oddziałów - dalej każde z nich zwane: Oddziałem).

Każdy Oddział stanowi odrębnego pracodawcę w rozumieniu art. 3 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks Pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 2023 r. poz. 1465 z późn. zm.). Tym samym każdy Oddział (zakład pracy) jest obowiązany jako płatnik do obliczania i pobierania w ciągu roku zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych od przychodów uzyskiwanych przez pracowników zgodnie z art. 31 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2024 r. poz. 226 z późn. zm.). Oddziały są również płatnikami składek na ubezpieczenia społeczne w rozumieniu art. 4 pkt 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2023 r. poz. 1230 z późn. zm.}.

Oddział zatrudnia pracowników na podstawie umowy o pracę.

W jednym z Oddziałów Wnioskodawcy, tj. w (...) S.A. - Oddział (dalej: Oddział, Pracodawca), w ramach dotychczasowej wieloletniej współpracy, firma ubezpieczeniowa przedstawiła pracownikom Oddziału ofertę opieki medycznej w ramach grupowego ubezpieczenia na życie i zdrowie Opieka Medyczna S zawartego pomiędzy -(...) i Przedmiotem ubezpieczenia będzie życie ubezpieczonego oraz zdrowie ubezpieczonego i współubezpieczonego.

Wdrożenie programu opieki medycznej w ramach powyższego ubezpieczenia możliwe będzie po zawarciu Porozumienia pomiędzy Wnioskodawcą a u określającego zasady i warunki przystępowania pracowników Oddziału (...) do grupowego ubezpieczenia na życie i zdrowie Opieka Medyczna S. (dalej: Program). Program zostanie wdrożony w formule programu lojalnościowego funkcjonującego w ramach oferty Klubu. (dalej: Klub). funkcjonuje w ramach aktualnego grupowego ubezpieczenia na życie pracowników Oddziału - pracownik Oddziału, który wcześniej przystąpił do grupowego ubezpieczenia na życie jest już Członkiem Klubu, jeśli tylko dokonał odpowiedniej rejestracji.

Przystąpienie pracownika Oddziału do grupowego ubezpieczenia na życie i zdrowie Opieka Medyczna S będzie dobrowolne. Do Programu będzie mógł przystąpić również małżonek, partner życiowy oraz dziecko pracownika Oddziału (współubezpieczeni).

Pracodawca w uzgodnieniu z działającymi w Oddziale związkami zawodowymi zaoferował dofinansowanie przedmiotowego ubezpieczenia dla wszystkich pracowników Oddziału, którzy do niego przystąpią. Pakiet Programu dla współubezpieczonych nie będzie podlegał dofinansowaniu przez Pracodawcę, pracownik w całości będzie pokrywał składkę za współubezpieczonych.

Pracownik Oddziału tytułem współfinansowania swojego udziału w Programie będzie ponosił miesięcznie koszt w wysokości stanowiącej różnicę między wartością wybranego przez pracownika pakietu, a kwotą dofinansowania ustaloną przez Pracodawcę.

Przystąpienie do ubezpieczenia nastąpi na podstawie podpisanej przez pracownika indywidualnej deklaracji ubezpieczenia. Część składki finansowana przez pracownika będzie potrącana z jego wynagrodzenia za pracę lub z wynagrodzenia za czas choroby i zasiłków z ubezpieczenia społecznego. Część składki finansowana przez Pracodawcę będzie stanowiła przychód pracownika w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych, osiągany przez pracowników u Pracodawcy z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy.

W związku z decyzją Pracodawcy dotyczącą współfinansowania udziału pracowników Oddziału, w Programie w wysokości ustalonej w protokole uzgodnień ze związkami zawodowymi, zostanie dodany w Zakładowym Układzie Zbiorowym Pracy funkcjonującym w Oddziale zapis o treści:

"Pracownik ma prawo przystąpić do grupowego ubezpieczenia na życie i zdrowie na zasadach określonych w umowach zawartych przez pracodawcę z instytucjami oferującymi takie ubezpieczenia. Pracodawca w miarę możliwości finansowych partycypuje w kosztach zakupu ubezpieczenia, a pozostałą wartość składki finansuje pracownik. Zasady i wysokość kwot partycypowania w kosztach przez pracodawcę będzie określona w odrębnie zawartym protokole uzgodnień ze związkami zawodowymi".

Oddział powziął wątpliwość czy wartość finansowanej przez Pracodawcę dopłaty do Programu stanowić będzie dla pracownika podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne. Wnioskodawca w imieniu Oddziału. zwraca się zatem do tutejszego Oddziału ZUS z wnioskiem o wydanie interpretacji w poniższej kwestii.

Przedsiębiorca ma wątpliwość, czy w przedstawionym zdarzeniu przyszłym Oddział będzie zobowiązany do uwzględnienia w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne wartości finansowanej pracownikom Oddziału. dopłaty do Programu?

Stanowisko Przedsiębiorcy

W opinii Przedsiębiorcy, Oddział. nie będzie zobowiązany do uwzględnienia w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne wartości finansowanej dopłaty do Programu dla pracowników Oddziału

Zdaniem Przedsiębiorcy dofinansowanie do ww. ubezpieczenia nie stanowi podstawy naliczenia składek na ubezpieczenie społeczne na podstawie § 2 ust. 1 pkt 26 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe (dalej: Rozporządzenie), zgodnie z którym nie stanowią podstawy wymiaru składek "korzyści materialne wynikające z układów zbiorowych pracy, regulaminów wynagradzania lub przepisów o wynagradzaniu, a polegające na uprawnieniu do zakupu po cenach niższych niż detaliczne niektórych artykułów, przedmiotów lub usług oraz korzystaniu z bezpłatnych lub częściowo odpłatnych przejazdów środkami lokomocji".

Aby określone świadczenie mogło skorzystać ze zwolnienia ze składek ZUS na podstawie § 2 ust. 1 pkt 26 Rozporządzenia powinny być łącznie spełnione następujące warunki:

* dana korzyść musi stanowić przychód pracownika ze stosunku pracy,

* korzyść musi mieć charakter niepieniężny,

* prawo do uzyskania tej korzyści musi wynikać z przepisów układów zbiorowych pracy, regulaminów wynagradzania lub przepisów o wynagradzaniu,

* przepisy zakładowe powinny wyraźnie wskazywać na obowiązek współfinansowania przez pracowników kosztów nabycia określonych świadczeń.

Opisane powyżej zdarzenie przyszłe spełnia w całości wymogi Rozporządzenia:

* korzyść będzie stanowić przychód pracownika Oddziału ze stosunku pracy,

* Pracodawca będzie partycypował w opłacaniu składki ubezpieczeniowej, pozostałą jej część będzie opłacał pracownik, tak więc będzie uprawniony do zakupu ubezpieczenia po cenie niższej niż detaliczna,

* prawo pracownika do korzystania z tego ubezpieczenia zostanie zapisane w Zakładowym Układzie Zbiorowym Pracy funkcjonującym w Oddziale

Prawidłowość stanowiska Przedsiębiorcy potwierdzają m.in. Decyzje ZUS z dnia 9 grudnia 2015 r. WPI/200000/43/1369/2015, z dnia 2 marca 2022 r. WPI/200000/43/159/2022 i z dnia 17 marca 2022 DI/100000/43/188/2022.

Zdaniem Przedsiębiorcy na pracodawcy jako na płatniku składek nie będzie spoczywał obowiązek uwzględniania w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne wartości finansowanej przez pracodawcę dopłaty do Programu dla pracowników Oddziału

W związku z powyższym Przedsiębiorca wnosi o potwierdzenie słuszności swojego stanowiska.

Analiza zdarzenia przyszłego w świetle stanu prawnego:

Zagadnienia dotyczące ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne oraz zasady opłacania tych składek regulują przepisy ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych oraz rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (Dz. U. z 2023 r. poz. 728 z późn. zm.).

Zgodnie z treścią art. 18 ust. 1 i 2, art. 20 ust. 1 w zw. z art. 4 pkt 9 wyżej wskazanej ustawy oraz § 1 powołanego rozporządzenia, podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne (emerytalne, rentowe, wypadkowe, chorobowe) pracowników stanowi przychód w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2024 r. poz. 226 z późn. zm.) z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy, z wyłączeniem:

Podkreślić należy, że w myśl art. 83d ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, Zakład wydaje interpretacje indywidualne, wyłącznie w ściśle określonym katalogu spraw. Kwestia kwalifikacji określonego świadczenia jako przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz wskazania źródła takiego przychodu, nie mieści się w ustawowo wskazanym zakresie, gdyż sprawy te w myśl przepisów ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 późn. zm.) należą do wyłącznej kompetencji organów podatkowych. W konsekwencji, w niniejszej decyzji Zakład dokonał interpretacji przepisów sfery ubezpieczeń społecznych, opierając się na wskazaniu Przedsiębiorcy, że wartość pakietu medycznego oferowanego pracownikom w części finansowanej przez Przedsiębiorcę stanowi przychód ze stosunku pracy w rozumieniu przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Powołane wyżej rozporządzenie, wśród przychodów niestanowiących podstawy wymiaru składek wskazuje w § 2 ust. 1 pkt 26 na korzyści materialne wynikające z układów zbiorowych pracy, regulaminów wynagradzania lub przepisów o wynagradzaniu, a polegające na uprawnieniu do zakupu po cenach niższych niż detaliczne niektórych artykułów, przedmiotów lub usług oraz korzystaniu z bezpłatnych lub częściowo odpłatnych przejazdów środkami lokomocji.

Z literalnego brzmienia tego przepisu wynika, że aby świadczenie (korzyść) stanowiące przychód pracownika nie rodziło obowiązku opłacania składek powinno zostać przyznane pracownikowi na mocy postanowień obowiązującego u pracodawcy układu zbiorowego pracy, regulaminu wynagradzania lub przepisów o wynagrodzeniu, a także przybrać formę niepieniężną (formę zakupu po cenach niższych niż detaliczne lub formę usługi). W świetle powyższego, składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe nie powinny być naliczane od przychodu pracownika z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy, stanowiącego korzyść materialną wynikającą z układu zbiorowego pracy, regulaminu wynagradzania lub przepisów o wynagrodzeniu, a polegającą na umożliwieniu pracownikowi skorzystanie z artykułów, przedmiotów lub usług jedynie za częściową odpłatnością.

Konstrukcja § 2 ust. 1 pkt 26 ww. rozporządzenia wskazuje, że aby móc zastosować zawarte w nim wyłączenie, możliwość zakupu przez pracownika danego artykułu czy usługi po cenach niższych niż detaliczne musi wynikać z aktów należących do katalogu źródeł prawa pracy, o których mowa w ustawie z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (Dz. U. z 2023 r. poz. 1465) wskazującego na układy zbiorowe pracy, inne porozumienia zbiorowe, a także regulaminy i statuty, określające prawa i obowiązki stron stosunku pracy. Z brzmienia powyżej powołanego przepisu wynika, że aby wartość korzyści materialnej została wyłączona z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, winna przysługiwać pracownikom na mocy obowiązującego u pracodawcy układu zbiorowego pracy, regulaminu wynagradzania lub przepisów o wynagradzaniu, a także przybierać formę niepieniężną (formę zakupu po cenach niższych niż detaliczne lub formę usług).

Z treści wniosku o wydanie indywidualnej interpretacji z dnia 3 kwietnia 2024 r. wynika, że Przedsiębiorca ma zamiar na mocy zapisów Zakładowego Układu Zbiorowego Pracy udostępnić pracownikom po cenach niższych niż detaliczne świadczenie w postaci grupowego ubezpieczenia na życie i zdrowie i będzie je współfinansował. Ponadto, ww. świadczenie w części finansowanej przez Przedsiębiorcę stanowić będzie dla pracowników przychód ze stosunku pracy w rozumieniu przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W konsekwencji, jeżeli świadczenie uzyskiwane przez pracownika w ramach stosunku pracy stanowi przychód w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, a pracownicy ponoszą częściową odpłatność i stosowny zapis o takim uprawnieniu znajdzie się w przepisach Zakładowego Układu Zbiorowego Pracy, wówczas wyłączeniu podlegać będzie wartość różnicy pomiędzy ceną nabycia ww. świadczenia, a ponoszoną przez pracownika odpłatnością. Powyższe oznacza, że świadczenie w postaci grupowego ubezpieczenia życie i zdrowie nie będzie stanowić podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne, w części finansowanej przez Oddział. jako płatnika składek. Stanowisko Zakładu:

Mając na uwadze przedstawiony we wniosku złożonym 3 kwietnia 2024 r. przez Przedsiębiorcę opisu zdarzenia przyszłego oraz obowiązujące przepisy Zakład uznaje za prawidłowe w przedmiocie nieuwzględnienia w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne z tytułu stosunku pracy, korzyści materialnej w postaci grupowego ubezpieczenia na życie i zdrowie, udostępnionego pracownikom, w części finansowanej przez pracodawcę.

Decyzja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Przedsiębiorcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu jej wydania.

Wydana decyzja wiąże Zakład wyłącznie w sprawie Przedsiębiorcy, na którego wniosek została wydana. Stosownie do art. 35 ust. 1 i ust. 2 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców niniejsza decyzja nie jest więżąca dla przedsiębiorcy, natomiast jest wiążąca dla Zakładu, do czasu jej zmiany lub uchylenia.

Od niniejszej decyzji przysługuje, zgodnie z art. 83 ust. 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych w związku z art. 34 ust. 5 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców, odwołanie do Sądu Okręgowego w (...). Odwołanie wnosi się na piśmie za pośrednictwem jednostki organizacyjnej ZUS, która wydała decyzję lub do protokołu sporządzonego przez tę jednostkę, w terminie miesiąca od dnia doręczenia decyzji.