DRK/WRM/485/92/I/2015/84/AK - Reklamacje klientów firm inwestycyjnych.

W związku z wejściem w życie 11.10.2015 r. przepisów ustawy o rozpatrywaniu reklamacji przez podmioty rynku finansowego oraz o Rzeczniku Finansowym 1 regulującym, m.in., zasady rozpatrywania reklamacji 2 przez podmioty rynku finansowego 3 , składanych przez klientów tych podmiotów 4 oraz zasady działania Rzecznika Finansowego (RF), oraz obowiązującymi regulacjami art. 13a ustawy o obrocie, określającymi zasady przedkładania skarg związanych z przestrzeganiem, w związku z tą działalnością, zasad postępowania określonych w art. 59 ust. 2 i 3 Rozporządzenia Komisji (UE) nr 1031/2010 z 12.11.2010 r. w sprawie harmonogramu, kwestii administracyjnych oraz pozostałych aspektów sprzedaży na aukcji uprawnień do emisji gazów cieplarnianych na mocy Dyrektywy 2003/87/WE Parlamentu Europejskiego i Rady ustanawiającej system handlu przydziałami emisji gazów cieplarnianych we wspólnocie 5 , Urząd Komisji Nadzoru finansowego (UKNF) prezentuje poniższe stanowisko.

W tym miejscu UKNF jednocześnie wyjaśnia, że przyczyną wystosowania niniejszej opinii jest możliwość powstania wątpliwości firm inwestycyjnych w przypadku jednoczesnego kierowania przez klientów tych firm reklamacji oraz skarg w trybie odpowiednio ustawy o RF oraz ustawy o obrocie.

1. Przepisy prawa

UKNF wyjaśnia, że reklamacja może być złożona, np. w formie pisemnej, w każdej jednostce podmiotu finansowego obsługującej klientów (art. 3 ust. 1 i 2 ustawy o RF). W przypadku nieuwzględnienia roszczeń klienta przez podmiot rynku finansowego w trybie rozpatrywania reklamacji 6 , na wniosek klienta 7 , sprawa trafia do RF, który w ramach swojej właściwości, stosownie do art. 17 ust. 1 pkt 1 ustawy o RF, rozpatruje wnioski w indywidualnych sprawach.

Z kolei, stosownie do art. 13a ustawy o obrocie, klienci firm inwestycyjnych wykonujących działalność, o której mowa w art. 69a ust. 1 tego aktu prawnego, mogą wnieść do Komisji Nadzoru Finansowego (KNF) skargę związaną z przestrzeganiem, w związku z tą działalnością, zasad postępowania określonych w art. 59 ust. 2 i 3 rozporządzenia.

Jednocześnie należy zauważyć, że przepisy ustawy o RF definiują "klienta podmiotu finansowego" - jako osobę fizyczną (vide: art. 2 pkt 1 przedmiotowego aktu prawnego), podczas gdy art. 13a ustawy o obrocie wskazuje na "klienta firm inwestycyjnych 8 ". Tym samym reklamacje w trybie przepisów ustawy o RF mogą również składać osoby fizyczne posiadające status klienta profesjonalnego 9 .

2. Możliwe scenariusze stanów faktycznych

Mając na uwadze powyższe, UKNF dostrzega możliwość zaistnienia sytuacji, w której klient firmy inwestycyjnej prowadzącej działalność polegającą na nabywaniu na rachunek dającego zlecenie dwudniowych kontraktów na rynku kasowym na aukcjach organizowanych przez platformę aukcyjną, będący osobą fizyczną i posiadający status klienta profesjonalnego, złoży do KNF skargę na rzeczoną firmę inwestycyjną, np. z powodu potraktowania tego klienta w sposób nieuczciwy i dyskryminacyjny (art. 13a ust. 1 ustawy o obrocie, w zw. z art. 59 ust. 2 lit. i rozporządzenia). Jednocześnie ten sam klient, w tej samej sprawie, złoży reklamację w trybie art. 3 ustawy o FR, która następnie, po spełnieniu warunków określonych w tej ustawie, będzie rozstrzygana przez RF.

Wskazany, przykładowy stan faktyczny może skutkować powstaniem m.in. następujących sytuacji, w których, w tej samej sprawie (skarga i petycja tego samego klienta firmy inwestycyjnej), mogą zapaść odrębne rozstrzygnięcia:

Sytuacja, o której mowa w pkt (d) powyżej, może z kolei spowodować, że:

3. Stanowisko UKNF

UKNF zwraca uwagę na całkowitą autonomiczność postępowań wskazanych w powołanych przepisach ustawy o RF i ustawy o obrocie. Innymi słowy, ww. postępowania stanowią odrębne procedury, które winny być prowadzone niezależnie od siebie.

W tym miejscu należy zauważyć, że KNF rozpatrując skargę złożoną w trybie art. 13a ust. 2 ustawy o obrocie i udzielając odpowiedzi na przedmiotową skargę dotyczącą sporu o charakterze cywilnoprawnym, informuje skarżącego o pozasądowych procedurach rozstrzygania sporów, w tym wskazuje właściwe sądy polubowne.

Z kolei postępowanie reklamacyjne uregulowane w ustawie o RF jest regulacją, zarówno pod względem podmiotowym, jak przedmiotowym całkowicie odrębną. KNF, poza możliwością zwrócenia się do niej przez RF o zbadanie sprawy, nie uczestniczy w tym postępowaniu. Przedmiotowy akt prawny w sposób zupełny reguluje kwestię' rozpatrywania reklamacji kierowanych do podmiotów rynku finansowego łącznie z sankcjami administracyjnymi, które mogą być nakładane przez RF na podmioty rynku finansowego.

Mając na uwadze powyższe sytuacja, w której ten sam podmiot (klient firmy inwestycyjnej) złoży jednocześnie skargę na podstawie art. 13a ustawy o obrocie oraz skorzysta z możliwości złożenia reklamacji w trybie ustawy o RF, pozostaje bez wpływu na sposób rozstrzygania sprawy przez KNF, jak firmy inwestycyjne, czy RF. Jak wskazano bowiem powyżej, ww. postępowania pozostają irrelewantne względem siebie i stanowią odrębne i niezależne procedury. Sposoby procedowania spraw, zarówno przed KNF, jak i RF nie mają wpływu na sposób załatwienia sprawy przez każdy z ww. organów.