IP-PB3-423-408/07-3/AG - Uznanie za koszt uzyskania przychodów spółki odsetek od kredytu zaciągniętego na wypłatę akcjonariuszowi wynagrodzenia za umarzane akcje.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Nr 112, poz. 770) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki, przedstawione we wniosku z dnia 16 października 2007 r. (data wpływu 29 października 2007 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów odsetek od kredytu zaciągniętego w celu zabezpieczenia płynności finansowej zagrożonej przez konieczność wypłaty wynagrodzenia z tytułu umorzenia akcji - jest nieprawidłowe.

W dniu 29 października 2007 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie kosztów uzyskania przychodów.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

X S.A. ("Spółka") prowadzi działalność gospodarczą w zakresie zagospodarowania i sprzedaży nieruchomości na własny rachunek oraz wynajmu i zarządzania nieruchomościami. Aktualnie Spółka posiada we Wrocławiu nieruchomość gruntową o powierzchni ok. 24 ha, na której realizuje projekt budowy centrum handlowego ("Centrum Handlowe"), położonego we X. Po zakończeniu budowy Centrum Handlowego Spółka zamierza przystąpić do dalszego zagospodarowania nieruchomości polegającego na budowie wielofunkcyjnego kompleksu mieszkaniowo-biurowo-handlowo-hotelowego ("Kompleks Wielofunkcyjny"). W celu realizacji Centrum Handlowego, Wnioskodawca zaciągnął kredyt budowlany ("Kredyt Budowlany"). Obecnie, zbliża się termin spłaty Kredytu Budowlanego.

Zgodnie z przyjętą strategią gospodarczą Spółka zamierza zachować własność Centrum Handlowego i prowadzić jego eksploatację uzyskując dochody z najmu powierzchni handlowej i jednocześnie prowadzić budowę Kompleksu Wielofunkcyjnego. W związku z tym środki na spłatę Kredytu Budowlanego, Spółka zamierza pozyskać zaciągając kredyt refinansowy ("Kredyt Refinansowy"). Przewiduje się, iż kwota Kredytu Refinansowego będzie przekraczać zadłużenie Spółki z tytułu Kredytu Budowlanego. Spółka planuje, iż pozyskane w ten sposób środki finansowe przekraczające kwotę Kredytu Budowlanego zostaną wykorzystane na sfinansowanie realizacji Kompleksu Wielofunkcyjnego.

W związku z tym, iż większość nakładów na realizację Kompleksu Wielofunkcyjnego będzie ponoszona w przyszłości, Spółka rozważa możliwość udzielenia jednemu z jej akcjonariuszy ("Inwestor") krótkoterminowej pożyczki. Pożyczka ma umożliwić Spółce korzystne ulokowania środków finansowych pozyskanych od instytucji finansowej na rynkowych warunkach do czasu przystąpienia przez Spółkę do realizacji Kompleksu Wielofunkcyjnego. Warunki umowy pożyczki udzielanej Inwestorowi zostaną ustalone na zasadach rynkowych. Wnioskodawca uzyska z tytułu udzielonej pożyczki przychód w postaci odsetek, podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym na zasadach ogólnych a planowany okres zapadalności pożyczki będzie wynosił do 24 miesięcy, z możliwością wcześniejszej spłaty przez pożyczkobiorcę.

Niezależnie od powyższych planów inwestor, posiadający udział w kapitale zakładowym Spółki w wysokości 25%, zgłosił Spółce zamiar wycofania się z inwestycji i sprzedaży akcji na rzecz potencjalnego kupującego. Inwestor nie jest zainteresowany kontynuowaniem inwestycji i jej dalszą rozbudową oraz zagospodarowaniem przylegających terenów, w tym na cele hotelowe. W celu zabezpieczenia realizacji dalszych planów inwestycyjnych Spółki oraz wyeliminowania Inwestora w sposób gwarantujący Spółce utrzymanie polityki inwestycyjnej, Wnioskodawca planuje dokonać nabycia własnych akcji od Inwestora w celu ich umorzenia. Poprzez nabycie akcji własnych Spółka zamierza zachować kontrolę nad terminową realizacją strategii polegającej w szczególności na budowie Kompleksu Wielofunkcyjnego (w tym poprzez niedopuszczenie do nabycia pakietu akcji przez konkurenta Spółki). W ten sposób możliwe będzie uniknięcie niekorzystnych z punktu widzenia interesów Spółki zmian w akcjonariacie Spółki.

Kapitał akcyjny Spółki wynosi 91.379.030,75 PLN i umożliwia skuteczne przeprowadzenie procedury umorzenia akcji Inwestora. Po zakończeniu procedury umarzania akcji, wnioskodawca na mocy uchwały Walnego Zgromadzenia wypłaci Inwestorowi wynagrodzenie z tytułu umorzenia akcji. O ile krótkoterminowa pożyczka zaciągnięta przez Inwestora nie zostanie do tego czasu spłacona, zobowiązanie Spółki z tytułu wypłaty wynagrodzenia za umorzenie akcji zostanie uregulowane przez Spółkę poprzez potrącenie należności Spółki wynikających z zawartej umowy pożyczki.

Niezależnie od opisanych powyżej planów Spółki, w związku z koniecznością przeciwdziała niekorzystnym z punktu widzenia interesów Spółki zmianom w strukturze własności, Wnioskodawca rozważa alternatywny sposób sfinansowania zobowiązania z tytułu nabycia i umorzenia akcji własnych Wnioskodawcy należących do Inwestora. Rozważane rozwiązanie zakłada zaciągnięcie odrębnego kredytu na zabezpieczenie płynności finansowej Wnioskodawcy, która może zostać zagrożona poprzez konieczność wypłaty Inwestorowi wynagrodzenia z tytułu umorzenia akcji.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie (oznaczone Nr 2).

Czy zapłacone odsetki od kredytu zaciągniętego przez Spółkę w celu zabezpieczenia jej płynności finansowej zagrożonej przez konieczność wypłaty wynagrodzenia z tytułu umorzenia akcji Inwestora mogą zostać zaliczone przez Spółkę w pełnej wysokości w ciężar kosztów uzyskania przychodu?

Zdaniem wnioskodawcy, zgodnie z art. 15 ust 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, kosztami uzyskania przychodu są koszty, poniesione w celu uzyskania przychodu lub zachowania albo zabezpieczenia źródeł przychodu z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust 1 tej ustawy. Wnioskodawca wskazuje, iż w katalogu kosztów nie będących kosztami uzyskania przychodu wymienionych w art. 16 ust 1 ustawy, nie zostały wymienione zapłacone odsetki od kredytu zaciągniętego w celu zachowania płynności finansowej podatników. Tym samym, kwestię możliwości zaliczenia przedmiotowych wydatków w ciężar kosztów uzyskania przychodu, należy jego zdaniem, rozpatrywać w świetle ich związku z przychodem, jak również zabezpieczenia albo zachowania źródeł przychodu.

Wnioskodawca podkreśla, że możliwość umorzenia akcji jest jedną z cech charakterystycznych spółek akcyjnych, pozwalającą z jednej strony na odpowiednie kształtowanie akcjonariatu danej spółki, z drugiej strony jest ustawowym uprawnieniem akcjonariusza. Dlatego też, w opinii Spółki, koszt zapłaconych odsetek od kredytu zaciągniętego w celu zachowania płynności finansowej i sfinansowania wypłaty wynagrodzenia za umorzone akcje ma związek z bieżącą działalnością Spółki i w konsekwencji powinien zostać zaliczony do kosztów uzyskania przychodu jako koszt pośrednio związany z jej przychodami.

W opinii wnioskodawcy, w świetle postanowień art. 15 ust 1 ww. ustawy, w szczególności wobec wskazania, iż wydatki poniesione na zabezpieczenie oraz zachowanie źródła przychodu powinny być traktowane jako koszty uzyskania przychodu, argumentem przemawiającym za możliwością zaliczenia zapłaconych odsetek od kredytu zaciągniętego w celu zachowania płynności w związku z umorzeniem akcji, jest konieczność zapewnienia przez Spółkę właściwej struktury akcjonariatu gwarantującej kontynuację jej planów inwestycyjnych i zakończenie inwestycji mającej być w przyszłości źródłem przychodu dla Spółki. Tym samym, wnioskodawca podejmując decyzję o nabyciu akcji w celu umorzenia oraz jego pozostali akcjonariusze podejmując uchwałę odnośnie umorzenia akcji i obniżenia kapitału zakładowego Spółki zabezpieczają prawidłowy przebieg prowadzonej inwestycji, a tym samym zabezpieczają przyszłe źródło przychodów. Wnioskodawca podkreśla, iż poprzez nabycie akcji własnych Spółka zamierza zachować kontrolę nad terminową realizacją strategii polegającej w szczególności na budowie Kompleksu Wielofunkcyjnego (w tym poprzez niedopuszczenie do nabycia pakietu akcji przez konkurenta Spółki). W ten sposób możliwe będzie uniknięcie niekorzystnych z punktu widzenia interesów Spółki zmian w jej akcjonariacie. W konsekwencji, zdaniem Spółki, wydatek poniesiony na zapłacenie odsetek od kredytu zaciągniętego w celu zachowania jej płynności finansowej powinien zostać uznany za koszt uzyskania przychodu jako wydatek poniesiony na zabezpieczenie oraz zachowanie źródła przychodu.

Wnioskodawca zwraca uwagę na fakt, iż decyzja o umorzeniu akcji zostanie podjęta przez jego akcjonariuszy. Wnioskodawca nie będzie w stanie wypłacić należnego akcjonariuszowi wynagrodzenia z tytułu umorzenia akcji z zysków z lat poprzednich czy też z dochodów okresu bieżącego. Tym samym, wypłata wynagrodzenia z tytułu umorzenia akcji, może spowodować dla Spółki znaczące problemy związane z brakiem możliwości regulowania bieżących zobowiązań również wobec jej pozostałych kontrahentów. Najbardziej dogodnym sposobem pozwalającym, w opinii Spółki, na uniknięcie problemów z finansowaniem bieżących kosztów jest zaciągnięcie kredytu pozwalającego na zachowanie płynności finansowej a w rezultacie wywiązanie się przez nią z wszelkich obowiązkowych płatności. W przeciwnym wypadku Wnioskodawca może narazić się na straty finansowe wynikające z niedotrzymania terminów poszczególnych płatności, a co za tym idzie na zapłatę kar umownych czy też odsetek. Brak płynności finansowej skutkować może również, oprócz wydatków o którym mowa w zdaniu poprzednim, utratą zaufania kontrahentów, co negatywnie przełoży się na poziom uzyskiwanych przez Spółkę przychodów w przyszłości.

Na poparcie prezentowanego stanowiska Spółka powołuje się na orzeczenie WSA oraz postanowienia interpretacyjne organów podatkowych, wydane w zakresie możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodu odsetek zapłaconych od kredytu zaciągniętego przez podatników w celu zachowania płynności finansowej, zagrożonej koniecznością wypłaty przez danego podatnika dywidendy i wynagrodzenia z tytułu umorzenia akcji. W opinii Spółki, analogicznie jak wydatki związane z wypłatą dywidendy powinny być rozpatrywane również wydatki poniesione na zapłatę odsetek od kredytu zaciągniętego w celu zachowania płynności finansowej zagrożonej wypłatą wynagrodzenia z tytułu umorzenia akcji przez jednego z akcjonariuszy. Wynika to z faktu, iż zarówno dywidenda (jej wypłata), jak również umorzenie akcji (wynagrodzenie z tego tytułu) są instrumentami prawa handlowego przewidzianymi przez przepisy k.s.h. regulujące działalność spółek akcyjnych.

Podsumowując Spółka stwierdza, iż w konsekwencji, wydatek poniesiony na zapłatę odsetek od kredytu zaciągniętego w celu zachowania płynności, jako związany z umorzeniem akcji powinien być traktowany jako koszt uzyskania przychodu.

Na tle przedstawionego zdarzenia przyszłego, stwierdzam, co następuje.

Stosownie do treści art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jedn. Dz. U. z 2000 r., Nr 54, poz. 654 z późn. zm.), kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1 ustawy. Zatem, aby uznać wydatek za koszt uzyskania przychodów, muszą być spełnione warunki:

Od 1 stycznia 2007 r. z przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych wynika wprost, iż kosztem uzyskania przychodów są nie tylko wydatki poniesione w celu osiągnięcia przychodów, ale również w celu zachowania lub zabezpieczenia źródła przychodów, tak aby to źródło przynosiło przychody także w przyszłości. W takim ujęciu kosztami będą koszty, w stosunku do których zostanie wykazane, że zostały w sposób racjonalny poniesione w celu uzyskania przychodów, w tym dla zagwarantowania funkcjonowania źródła przychodów. Uznanie danego wydatku za koszt uzyskania przychodów powinno być uzależnione przede wszystkim od jego przeznaczenia.

W ramach prowadzonej działalności gospodarczej podatnicy często korzysta z zewnętrznych źródeł finansowania, w szczególności w postaci pożyczek i kredytów. Spłata pożyczki (kredytu) zaciągniętej na prowadzoną działalność gospodarczą nie stanowi dla podatnika kosztu uzyskania przychodu; kosztem są naliczone i zapłacone odsetki- art. 16 ust. 1 pkt 10 i 11 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Należy jednak odróżnić sytuację, w której zachodzi potrzeba dofinansowania działalności gospodarczej podatnika i kredyt mający na celu finansowanie bieżącej działalności zostaje zaciągnięty i wydatkowany na cele związane z prowadzoną działalnością gospodarczą, od sytuacji, w której środki są przeznaczone na sfinansowanie obniżenia kapitału zakładowego.

Zgodnie z zasadami zawartymi w art. 455 § 1 ustawy z dnia 15 września 2000 r. - Kodeks spółek handlowych (Dz. U. Nr 94, poz. 1037 z późn. zm.), kapitał zakładowy obniża się, w drodze zmiany statutu, przez zmniejszenie wartości nominalnej akcji, połączenie akcji lub umorzenie części akcji oraz w przypadku podziału przez wydzielenie. Zgodnie z art. 359 § 1 k.s.h., akcje mogą być umorzone w przypadku gdy statut tak stanowi. Akcja może być umorzona albo za zgodą akcjonariusza w drodze jej nabycia przez spółkę (umorzenie dobrowolne), albo bez zgody akcjonariusza (umorzenie przymusowe). Przesłanki i tryb przymusowego umorzenia określa statut. W myśl § 2 powyższego przepisu, umorzenie akcji wymaga uchwały walnego zgromadzenia. Uchwała powinna określać w szczególności podstawę prawną umorzenia, wysokość wynagrodzenia przysługującego akcjonariuszowi akcji umorzonych bądź uzasadnienie umorzenia akcji bez wynagrodzenia oraz sposób obniżenia kapitału zakładowego. Umorzenie akcji wymaga obniżenia kapitału zakładowego. Uchwała o obniżeniu kapitału zakładowego powinna być powzięta na walnym zgromadzeniu, na którym powzięto uchwałę o umorzeniu akcji (art. 360 § 1 k.s.h.).

W przedmiotowej sprawie, wobec zamierzonej decyzji o obniżeniu kapitału zakładowego przez nabycie akcji od Inwestora w celu ich umorzenia, a nie mając wolnych środków pieniężnych (pochodzących z zysków z lat poprzednich czy też z dochodów okresu bieżącego) na ich nabycie i umorzenie oraz wypłatę wynagrodzenia, Spółka chce zaciągnąć kredyt.

Ustawa o podatku dochodowym od osób prawnych nie zawiera definicji przychodu, precyzuje jednak poprzez przykładowe wyliczenie zawarte w art. 12 ust. 1-3 i 3c i ust. 4b, kategorie, zaliczane do przychodów, a także enumeratywnie wylicza, jakiego rodzaju wpływy podatnika podatku dochodowego od osób prawnych nie są zaliczane do przychodów (ust. 4).

W przepisach tych nie wskazano, iż przychodem Spółki jest wartość nabytych od udziałowca przez Spółkę własnych akcji w celu ich umorzenia. Powyższe jest konsekwencją wyłączania z przychodów wartości wkładów wnoszonych przez akcjonariuszy tytułem pokrycia wydanych im za wkłady akcji. Zgodnie bowiem z przepisem art. 12 ust. 4 pkt 4 ustawy podatkowej, do przychodów nie zalicza się przychodów otrzymanych na utworzenie lub powiększenie kapitału zakładowego, funduszu udziałowego albo funduszu założycielskiego, albo funduszu statutowego w banku państwowym, albo funduszu organizacyjnego ubezpieczyciela. Skoro z woli prawodawcy, wyrażonej w art. 12 ust. 4 pkt 4 ustawy, nie stanowią przychodów podatkowych, środki otrzymane na utworzenie lub powiększenie kapitału zakładowego, to tym samym nie mogą stanowić kosztów podatkowych, wydatki ponoszone przez Spółkę na umorzenie tych kapitałów, wydatki poniesione na obsługę operacji nabycia, a w zasadzie odkupienia od wspólnika, wydanych mu akcji w kapitale zakładowym. Wyrazem woli ustawodawcy w tym zakresie jest zamieszczenie w ustawie podatkowej przepisu art. 16 ust. 1 pkt 10 lit. c, zgodnie z którym nie uważa się za koszty uzyskania przychodów wydatków na umorzenie kapitałów pozostających w związku z utworzeniem (nabyciem), powiększeniem lub ulepszeniem źródła przychodów.

Kredyt, który zamierza zaciągnąć wnioskodawca ma celu sfinansowanie obniżenia kapitału zakładowego Spółki. Kapitał zakładowy jest pierwotnym źródłem finansowania działalności spółki akcyjnej. W tym przejawia się jego funkcja gospodarcza. Kapitał zakładowy jest sumą akcji wspólników wydanych za wniesione wkłady. W sytuacji umorzenia akcji w kapitale zakładowym dochodzi do naruszenia kapitału poprzez jego obniżenie. De facto dochodzi do umorzenia w części kapitału zakładowego pozostającego w związku z utworzeniem źródła przychodów. Wydatki poniesione na opłacenie operacji umorzenia udziałów, w myśl art. 16 ust. 1 pkt 10 lit. c) ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, nie stanowią kosztów uzyskania przychodów. Do wydatków tych zaliczyć należy również odsetki od kredytu, zaciągniętego na wypłatę akcjonariuszowi wynagrodzenia za umarzane akcje. W związku z powyższym rozpatrywanie ponoszonych przez Spółkę wydatków w kontekście przepisu art. 15 ust. 1 ustawy, tj. celowości ponoszenia opisanych wydatków, pozostaje bez znaczenia.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

W odniesieniu do powołanego przez Spółkę wyr. WSA w Warszawie i postanowień organów podatkowych stwierdzić należy, że rozstrzygnięcia te zapadły w indywidualnych sprawach, przy odmiennych stanach faktycznych i nie są wiążące dla organu wydającego przedmiotową interpretację, podobnie jak prezentujący stanowisko przeciwne do zajmowanego przez wnioskodawcę wyrok NSA z dnia 18 listopada 2005 r. sygn akt FSK 2557/04.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.