Daszczuk Paweł, Łączenie się przez przejęcie spółki zależnej

Łączenie się przez przejęcie spółki zależnej

Procedura ma na celu wskazanie zasad łączenia polegającego na przejęciu spółki, w której spółka przejmująca posiada udziały lub akcje o łącznej wartości nominalnej nie niższej niż 90% kapitału zakładowego spółki przejmowanej, lecz nieobejmującej całego jej kapitału oraz łączenia przez przejęcie przez spółkę przejmującą swojej spółki jednoosobowej (łączenie się przez przejęcie spółki zależnej).

Spółki kapitałowe mogą się łączyć ze sobą w dowolnych konfiguracjach. Nie mogą się jednak łączyć spółki w likwidacji, które rozpoczęły podział majątku oraz spółki w upadłości. W przypadku gdy w połączeniu uczestniczy spółka w postępowaniu likwidacyjnym, ale przed etapem podziału majątku, to czynności związane z połączeniem wykonuje likwidator (por. A. Kidyba, Komentarz aktualizowany do art. 491 k.s.h., LEX/el.). Przepisy dotyczące łączenia się spółek nie przewidują również zakazu łączenia się spółek akcyjnych, które nie mają pokrytego kapitału zakładowego. Wynika to pośrednio z art. 431 k.s.h. (por. A. Kidyba, Komentarz aktualizowany do art. 491 k.s.h., LEX/el.).

Spółki mogą łączyć się ze sobą przez przejęcie bądź przez zawiązanie nowej spółki. W przypadku łączenia przez przejęcie przepisy kodeksu spółek handlowych przewidują uproszczenie procedur w stosunku do ogólnych zasad łączenia się spółek kapitałowych. Dotyczy to sytuacji, w której:

a) spółka przyjmująca posiada udziały albo akcje o łącznej wartości nominalnej nie niższej niż 90% kapitału zakładowego spółki przejmowanej, lecz nieobejmującej całego jej kapitału.

b) spółka przejmuje swoją spółkę jednoosobową.

Obie te sytuacje wiążą się z przejęciem spółki zależnej przez spółkę dominującą (tzw. upstream merger). Wskaznych uproszczeń nie można zastosować w sytuacji odwrotnej tj. wtedy gdy spółka zależna przejmuje spółkę dominującą (tzw. downstream merger).

Różnica w stosunku do ogólnych zasad łączenia się spółek kapitałowych polega przede wszystkim na tym, że zgromadzenie wspólników lub walne zgromadzenie spółki przejmującej nie podejmuje uchwały o połączeniu. Dla skutecznego połączenia spółek wystarczy podjęcie uchwały w ramach spółki przejmowanej.

Możliwość zastosowania uproszczonej procedury łączenia się spółek nie dotyczy przypadku, gdy spółką przejmującą jest spółka publiczna (tak A. Kidyba, Komentarz aktualizowany do art. 516 k.s.h., LEX/el.)

Pierwszą czynnością w procedurze łączenia spółek jest pisemne uzgodnienie planu połączenia między łączącymi się spółkami. Plan połączenia jest wynikiem ustaleń prowadzonych przez zarządy łączących się spółek, a często także wynikiem ustaleń dokonywanych ze wspólnikami bądź akcjonariuszami łączących się spółek. Plan połączenia należy rozumieć raczej jako rodzaj porozumienia między uczestnikami, które stwierdza jedynie możliwość złożenia w przyszłości oświadczenia woli wywołującego określone w treści planu skutki prawne (tak. A. Kidyba, Komentarz aktualizowany do art. 498 k.s.h., LEX/el.) Plan połączenia wymaga pisemnego uzgodnienia. Ze względu na to, że plan połączenia nie jest czynności prawną, nie mają tu zastosowania przepisy dotyczące formy czynności prawnych (art. 73–81 k.c.). Z uwagi na obowiązek zgłoszenia planu połączenia do sądu rejestrowego, niezachowanie formy pisemnej planu spowoduje, że połączenie nie będzie mogło odnieść skutku (por. również A. Kidyba, Komentarz aktualizowany do art. 498 k.s.h., LEX/el.).