Piaskowska Olga Maria, Odrzucenie pozwu w sprawach z zakresu prawa pracy

Odrzucenie pozwu w sprawach z zakresu prawa pracy

Sąd z urzędu zobowiązany jest zbadać, czy w sprawie zachodzi dopuszczalność drogi sądowej.

Pojęcie „niedopuszczalności drogi sądowej” (w wąskim znaczeniu) oznacza brak możliwości sądowej realizacji określonego żądania z uwagi na jego przedmiot lub podmiot starający się go dochodzić. W orzecznictwie wyjaśniono na przykład, że sprawa dotycząca „wygaśnięcia” stosunku służbowego funkcjonariusza celnego w służbie przygotowawczej nie jest sprawą cywilną, w której przysługuje droga sądowa przed sądem powszechnym (por. postanowienie SN z dnia 9 stycznia 2007 r., II PZP 7/06, OSNP 2008, nr 1–2, poz. 16; wyrok SN z dnia 7 lutego 2006 r., I PK 156/05, OSNP 2007, nr 1–2, poz. 12).

W orzecznictwie wyjaśniono, że pracownik (w rozumieniu art. 2 k.p.) może dochodzić swoich roszczeń na drodze sądowej przed właściwym sądem pracy, jeżeli rozpoznanie roszczeń majątkowych ze stosunku służbowego, do którego z mocy odrębnych przepisów stosuje się przepisy kodeksu pracy, nie zostało przekazane przepisami szczególnymi do rozpatrzenia określonemu organowi w drodze postępowania administracyjnego (art. 5, 242 i 262 k.p. w zw. z art. 476 § 1 pkt 2 k.p.c.; por. postanowienia SN z dnia 21 września 1994 r., III PO 6/94, OSNAPiUS 1994, nr 10, poz. 167, i z dnia 4 czerwca 1993 r., I PRN 53/93, niepubl., oraz uchwała SN z dnia 8 stycznia 1993 r., III AZP 33/92, PiP 1993, z. 11–12, poz. 127).

Wyłączenie roszczenia o wynagrodzenie za pracę uzasadniające brak dopuszczalności drogi sądowej musi być wyraźne, tzn. powinno wynikać bądź z przepisu ustawy, bądź z oceny, że dochodzone przez pracownika roszczenie pieniężne nie ma cech roszczenia o wynagrodzenie za pracę, bądź w ogóle cech roszczenia ze stosunku pracy (por. uchwała SN z dnia 26 lipca 1972 r., III PZP 26/72, OSNCP 1973, nr 1, poz. 8).

Droga sądowa rozstrzygania sporów zbiorowych jest niedopuszczalna, a w szczególności niedopuszczalna jest droga sądowa o ustalenie nieważności (nieistnienia) zakładowego układu zbiorowego pracy czy innego źródła prawa pracy bądź o ustalenie, że związek zawodowy jest stroną takiego układu (por. uchwała składu siedmiu sędziów SN z dnia 23 maja 2001 r., III ZP 17/00, OSNAPiUS 2001, nr 23, poz. 684).

W sprawach z zakresu prawa pracy w myśl art. 464 k.p.c. sąd nie może jednak odrzucić pozwu z tego powodu, że do rozpoznania sprawy właściwy jest inny organ. W takiej sytuacji sąd zobowiązany jest przekazać mu sprawę do rozpoznania, natomiast gdy organ poprzednio uznał się za niewłaściwy, wówczas sąd rozpozna sprawę.

Postanowienie sądu przekazujące sprawę do rozpoznania innemu organowi jako właściwemu może zapaść na posiedzeniu niejawnym.