Wilbrandt-Gotowicz Martyna, Postępowanie odwoławcze w przypadku wydania decyzji o odmowie udostępnienia informacji publicznej

Postępowanie odwoławcze w przypadku wydania decyzji o odmowie udostępnienia informacji publicznej

Ponieważ odmowa udostępnienia informacji publicznej (w tym informacji przetworzonej) następuje w formie decyzji administracyjnej, do której w świetle art. 16 ust. 2 u.d.i.p. stosuje się przepisy kodeksu postępowania administracyjnego, struktura postępowania odwoławczego w tym przedmiocie ma charakter zbliżony do postępowania uregulowanego w przepisach art. 127–140 k.p.a. Pewne odmienności wynikają natomiast z faktu, że udostępnienie informacji publicznej nie następuje w postaci decyzji, lecz w formie czynności materialno-technicznej. Ma to wpływ na konieczność odpowiedniego, uwzględniającego tę specyfikę stosowania m.in. art. 138 k.p.a. dotyczącego możliwych rozstrzygnięć organu odwoławczego, co stanowi zagadnienie budzące pewne rozbieżności w doktrynie i judykaturze. Aktualny tekst u.d.i.p. nie odnosi się wprost do tych odmienności, z wyjątkiem wskazania w art. 16 ust. 2 u.d.i.p., szczególnego względem art. 35 k.p.a., terminu załatwiania sprawy, bowiem odwołanie od tego typu decyzji rozpoznaje się w terminie 14 dni.

Odwołanie przysługuje zasadniczo od wszystkich decyzji wydanych w I instancji w sprawach dostępu do informacji publicznych - nie tylko od decyzji o odmowie udostępnienia informacji publicznej (w tym informacji przetworzonej), ale również od wydanej na podstawie art. 14 ust. 2 u.d.i.p. decyzji o umorzeniu postępowania o udostępnienie informacji (w przypadku, gdy wnioskodawca nie złożył w terminie wniosku o udostępnienie informacji w sposób lub w formie wskazanych w powiadomieniu dotyczącym niemożności ze względów technicznych udostępnienia informacji zgodnie z wnioskiem) czy decyzji o umorzeniu postępowania w przedmiocie odmowy udostępnienia informacji publicznej (art. 105 k.p.a. w zw. z art. 16 u.d.i.p.).

Ze względu na szeroki zakres podmiotów zobowiązanych do stosowania przepisów u.d.i.p. o wnioskowym trybie udostępniania informacji publicznej, art. 16 u.d.i.p. ma również odpowiednie zastosowanie do rozstrzygnięć podmiotów zobowiązanych, które nie należą do kategorii organów władzy publicznej. Od decyzji tych podmiotów w przedmiocie odmowy udostępnienia informacji publicznej (umorzenia postępowania o udzielenie informacji publicznej) nie służy (podobnie jak od decyzji wydanych w I instancji przez SKO lub ministra - por. art. 127 § 3 k.p.a.) odwołanie, lecz wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy (por. art. 17 u.d.i.p.).

Odwołanie nie przysługuje natomiast od powiadomień i pism niemających charakteru decyzji administracyjnych kierowanych do wnioskodawcy przez adresata wniosku o udostępnienie informacji publicznych, np. odnośnie udostępnienia żądanej informacji w BIP, braku posiadania żądanej informacji, braku charakteru informacji publicznej czy braku statusu podmiotu zobowiązanego.

Inaczej jest natomiast w przypadku mylnego oznaczenia pisma odmawiającego w istocie udostępnienia informacji publicznej, np. z powodu przetworzonego charakteru żądanej informacji czy z powołaniem się na jedną z tajemnic czy dóbr prawnie chronionych, o których mowa w art. 5 ust. 1 i 2 u.d.i.p. bądź okoliczności, o których mowa w art. 5 ust. 2a i 2b u.d.i.p. Brak rozstrzygnięcia mającego charakter decyzji administracyjnej wobec braku udostępnienia informacji może stanowić przedmiot skargi na bezczynność podmiotu zobowiązanego do sądu administracyjnego.

Od momentu doręczenia lub ogłoszenia decyzji organu władzy publicznej o odmowie udostępnienia informacji publicznej (decyzji o umorzeniu postępowania zgodnie z art. 14 ust. 2 u.d.i.p.) zaczyna biec dla strony 14-dniowy termin do złożenia odwołania (por. art. 129 § 2 k.p.a.). Sposób liczenia tego terminu określa art. 57 k.p.a. Możliwe jest również złożenie wniosku o przywrócenie terminu do wniesienia odwołania od ww. decyzji zgodnie z art. 58 i 59 k.p.a. Strona ma obecnie możliwość zrzeczenia się prawa do wniesienia odwołania przed upływem terminu do jego wniesienia, co powoduje, iż z dniem doręczenia organowi administracji publicznej oświadczenia o zrzeczeniu się tego prawa przez ostatnią ze stron postępowania, decyzja staje się ostateczna i prawomocna (art. 127a k.p.a). Nie wydaje się jednak, by w sprawach dostępu do informacji publicznej przepis ten był stosowany w praktyce, zrzeczenie się prawa do odwołania wyklucza bowiem dopuszczalność skargi do sądu na decyzję odmawiającą udostępnienia informacji bądź umarzającą postępowanie w tym przedmiocie.

Odwołanie jest środkiem zaskarżenia o charakterze zwyczajnym, względnie dewolutywnym i suspensywnym. Przysługuje od decyzji nieostatecznych wydawanych w I instancji przez inne podmioty niż ministrowie lub samorządowe kolegia odwoławcze. Odwołanie przysługuje bowiem tylko od decyzji wydanej w I instancji i tylko do jednej instancji (por. art. 127 k.p.a.).

Odwołanie wnosi się zgodnie z art. 129 § 1 k.p.a. do właściwego organu odwoławczego za pośrednictwem organu, który wydał decyzję. Odwołanie nie wymaga szczegółowego uzasadnienia. Wystarczy, jeżeli z odwołania wynika, że strona nie jest zadowolona z wydanej decyzji (art. 128 k.p.a.). Przepisy ustawy o dostępie do informacji publicznej nie ustanawiają dodatkowych wymogów szczególnych odwołania od decyzji odmawiających udostępnienia informacji publicznej lub decyzji, o której mowa w art. 14 ust. 2 u.d.i.p. Odwołanie jako rodzaj podania powinno natomiast spełniać wymagania co do zawartości i co do sposobu wnoszenia określone ogólnie dla podań w art. 63 i 14 k.p.a.