Wiśniewski Paweł, Postępowanie w wyniku powództwa o odmowę wykonania tytułu wykonawczego

Postępowanie w wyniku powództwa o odmowę wykonania tytułu wykonawczego

Szczególnym rodzajem powództwa przeciwegzekucyjnego jest powództwo o odmowę wykonania tytułu wykonawczego. Jego cechą charakterystyczną jest to, że dotyczy tylko następujących tytułów wykonawczych:

– orzeczeń sądów państw członkowskich Unii Europejskiej, ugód zawartych przed takimi sądami lub zatwierdzonych przez takie sądy dokumentów urzędowych sporządzonych w państwach członkowskich Unii Europejskiej, które zostały opatrzone wydanym w tym państwie zaświadczeniem europejskiego tytułu egzekucyjnego oraz klauzulą wykonalności nadaną w Polsce (art. 1153¹ k.p.c.), a do których stosuje się przepisy rozporządzenia (WE) nr 805/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 21 kwietnia 2004 r. w sprawie utworzenia Europejskiego Tytułu Egzekucyjnego dla roszczeń bezspornych;

– zaopatrzonych w nadaną w Polsce w klauzulę wykonalności europejskich nakazów zapłaty wydawanych przez sądy państw członkowskich Unii Europejskiej, których wykonalność została stwierdzona w tych państwach na podstawie przepisów odrębnych (art. 1153⁴ k.p.c.), a do których stosuje się przepisy rozporządzenia (WE) nr 1896/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 12 grudnia 2006 r. ustanawiającego postępowanie w sprawie europejskiego nakazu zapłaty;

– orzeczeń sądów państw członkowskich Unii Europejskiej wydanych w europejskim postępowaniu w sprawie drobnych roszczeń, opatrzonych w tych państwach zaświadczeniem na podstawie przepisów odrębnych, oraz sądową klauzulą wykonalności nadaną w Polsce (art. 1153⁷ k.p.c.), a do których stosuje się przepisy rozporządzenia (WE) nr 861/2007 Parlamentu Europejskiego i Rady z dni 11 lipca 2007 r. ustanawiającego europejskie postępowanie w sprawie drobnych roszczeń;

– orzeczeń sądów państw członkowskich Unii Europejskiej, ugód zawartych przed takimi sądami lub dokumentów urzędowych sporządzonych w państwach członkowskich Unii Europejskiej, które dotyczą sprawy alimentacyjnej i są wykonalne w danym państwie członkowskim Unii Europejskiej, oraz którym została w Polsce nadana klauzula wykonalności (art. 1153¹⁰ k.p.c.), a do których stosuje się przepisy rozporządzenia Rady (WE) nr 4/2009 z dnia 18 grudnia 2008 r. w sprawie jurysdykcji, prawa właściwego, uznawania i wykonywania orzeczeń oraz współpracy w zakresie zobowiązań alimentacyjnych.

W pozwie należy podać wszystkie zarzuty uzasadniające odmowę wykonania tytułu, pod rygorem utraty prawa zgłoszenia ich dalszym postępowaniu, jeżeli zarzuty te mogły zostać powołane w pozwie (art. 843 § 2 k.p.c.). W konsekwencji zmiana podstawy powództwa przeciwegzekucyjnego jest niedopuszczalna (tak Sąd Najwyższy w uzasadnieniu wyroku z dnia 29 czerwca 2006 r., IV CSK 24/06, LEX nr 196635).

Postępowania wszczęte w wyniku powództw przeciwegzekucyjnych są postępowaniami odrębnymi (T. Wiśniewski, System prawa handlowego, Tom 7 Postępowanie sądowe w sprawach gospodarczych, Warszawa 2007, s. 14–15), a zatem - zgodnie z art. 191 k.p.c. - w pozwie zawierającym żądanie pozbawienia tytułu wykonawczego wykonalności nie można dochodzić roszczeń innego rodzaju.

Do rozpoznania sprawy właściwy rzeczowo jest sąd według kryteriów określonych w art. 17 k.p.c., właściwy miejscowo ze względu na okręg, w którym prowadzi się egzekucję (art. 843 § 1 k.p.c.), a jeżeli egzekucji jeszcze nie wszczęto, właściwy miejscowo według miejsca zamieszkania lub siedziby pozwanego (art. 27-30 w zw. z art. 843 § 2 k.p.c.). Właściwym funkcjonalnie do rozpoznania sprawy nie musi być natomiast wyłącznie wydział cywilny, lecz - w zależności od charakteru sprawy - również wydział gospodarczy, wydział rodzinny czy wydział pracy (tak również T. Wiśniewski, Komentarz do kodeksu postępowania cywilnego pod redakcją H. Doleckiego i T. Wiśniewskiego, Tom II, Warszawa 2010, s. 578 oraz Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 14 października 1993 r., III CZP 141/93, OSNC 1994, nr 5, poz. 102; odmiennie Sąd Najwyższy w uzasadnieniu wyroku z dnia 30 stycznia 2008 r., II CSK 260/07, OSP 2009, z. 2, poz. 21).

Tak określona właściwość sądu ma charakter właściwości wyłącznej, co wyłącza możliwość umownej zmiany tej właściwości (art. 46 § 2 k.p.c.) oraz uzasadnia branie pod rozwagę niewłaściwości sądu z urzędu (art. 202 k.p.c.).

Sprawa z powództwa przeciwegzekucyjnego rozpoznawana jest w trybie procesu.