Bełczącki Robert Marek, Przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego w postępowaniu nieprocesowym

Przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego w postępowaniu nieprocesowym

Przypadki, gdy przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego jest konieczne dla prawidłowego rozstrzygnięcia sprawy, przewidziane zostały w art. 553, art. 561 § 3, art. 619 § 2 oraz art. 693⁴ § 2 k.p.c.

W innych przypadkach potrzeba przeprowadzenia dowodu z opinii biegłego zależy od przedmiotu sprawy i ujawnionych w niej okoliczności.

Tytułem przykładu można wskazać, że jeśli w wyniku postępowania o stwierdzenie nabycia własności przez zasiedzenie czy postępowania o zniesienie współwłasności lub o dział spadku dojść ma do podziału nieruchomości, konieczne jest sporządzenie przez biegłego projektu podziału nieruchomości (por. art. 621 k.p.c.; postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 17 marca 2011 r., IV CSK 366/10, LEX nr 829178). Podobnie w postępowaniu o rozgraniczenie konieczne jest sporządzenie przez biegłego dokumentacji geodezyjnej odzwierciedlającej projektowany przebieg granicy. Potrzeba dopuszczenia dowodu z opinii biegłego może wystąpić w postępowaniu o stwierdzenie nabycia spadku, gdy stan psychiczny spadkodawcy w chwili sporządzania testamentu budził wątpliwości. W postępowaniu o ustalenie kontaktów z dzieckiem potrzebna może okazać się opinia biegłego psychologa.

W sprawach rozpoznawanych w trybie nieprocesowym z reguły częściej, niż w procesie, wystąpić może potrzeba dopuszczenia dowodu z opinii biegłego przez sąd z urzędu. Różnica nie występuje tylko w przypadku tego rodzaju roszczeń, które samodzielnie mogą być dochodzone w trybie procesowym, a z chwilą wszczęcia postępowania nieprocesowego, które ma na celu kompleksowe uregulowanie danego stosunku prawnego łączącego uczestników, właściwe staje się orzekanie o nich w ramach postępowania nieprocesowego (wzajemne roszczenia współwłaścicieli z tytułu posiadania rzeczy - art. 618 k.p.c.; wzajemne roszczenia pomiędzy współspadkobiercami z tytułu posiadania poszczególnych przedmiotów spadkowych, pobranych pożytków i innych przychodów, poczynionych na spadek nakładów i spłaconych długów spadkowych - art. 686 i 688 k.p.c.).