Krywan Tomasz, Roczna korekta podatku odliczonego

Roczna korekta podatku odliczonego

Procedura pomaga podatnikom przeprowadzić roczną korektę podatku odliczonego.

Do dokonywania korekty podatku odliczonego po zakończeniu roku obowiązani są przede wszystkim podatnicy, którzy w trakcie zakończonego roku odliczali proporcjonalnie (tj. w oparciu o ustaloną dla zakończonego roku proporcję wstępną lub prognozę proporcji) podatek naliczony. Ponadto korekty takiej dokonują:

1) podatnicy odliczający w zakończonym roku podatek naliczony w całości lub nieodliczający go w ogóle ze względu na zaokrąglenie proporcji wstępnej do - odpowiednio - 100% albo 0% (możliwość takiego zaokrąglenia przewiduje art. 90 ust. 10 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług, tekst jedn.: Dz. U. z 2024 r. poz. 361 z późn. zm. - dalej u.p.t.u.);

2) podatnicy, którzy w jednym z lat poprzedzających zakończony rok proporcjonalnie odliczyli podatek naliczony przy zakupie (wytworzeniu) towarów lub usług podlegających korekcie rozłożonej w czasie (w zakresie, w jakim dla tych towarów i usług w zakończonym roku trwał okres korekty);

3) podatnicy, u których zmieniło się prawo do odliczenia, w stosunku do towaru lub usługi podlegającej korekcie rozłożonej w czasie (w zakresie, w jakim dla tych towarów i usług w zakończonym roku trwał okres korekty);

4) podatnicy, u których w zakończonym roku zaczęły występować zakupy towarów i usług wykorzystywanych zarówno do wykonywania czynności opodatkowanych, jak i zwolnionych od podatku (chyba że możliwe było częściowe odliczenie podatku naliczonego od tych zakupów przez wyodrębnienie kwot podatku naliczonego związanych z czynnościami dającymi prawo do odliczenia, tj. zastosowanie metody częściowego odliczania, o której mowa w art. 90 ust. 1 u.p.t.u.).

Nie zawsze jednak w wymienionych powyżej przypadkach konieczna jest korekta roczna. Korekty nie dokonuje się, jeżeli proporcja ostateczna za zakończony rok okaże się taka sama jak proporcja wstępna stosowana w tym roku (ewentualnie - w przypadku towarów i usług podlegających korekcie rozłożonej w czasie - jeżeli proporcja ostateczna dla zakończonego roku okaże się inna niż proporcja wstępna stosowana w roku ich nabycia). Jeżeli jednak proporcja ostateczna różni się od proporcji wstępnej choćby o jeden punkt procentowy, konieczne jest dokonanie korekty rocznej za zakończony rok (z analogicznym jak wyżej zastrzeżeniem dotyczącym składników majątku podlegających korekcie rozłożonej w czasie).

Ponadto z dniem 1 lipca 2023 r. została wprowadzona możliwość rezygnowania przez podatników z dokonywania korekty rocznej podatku odliczonego z zastosowaniem proporcji (ale nie prewspółczynnika; przepisy, o których mowa, nie są odpowiednio stosowane przy dokonywaniu korekty rocznej podatku odliczonego z zastosowaniem prewspółczynnika), jeżeli różnica między proporcją stosowaną w trakcie zakończonego roku i proporcją ostateczną obliczoną dla tego roku nie przekracza 2 punktów procentowych. Przy czym w przypadkach, gdy proporcja ostateczna jest niższa od stosowanej w trakcie roku proporcji wstępnej, rezygnacja z dokonywania korekty rocznej jest możliwa, jeżeli kwota korekty nie przekraczałaby 10.000 zł (zob. art. 91 ust. 1a i 1b u.p.t.u.). Z możliwości tej podatnicy mogą korzystać po raz pierwszy przy dokonywaniu korekty rocznej za rok 2023.

Korektą roczną za zakończony rok objęty jest podatek odliczony w tym roku (w przypadku części środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych - także podatek odliczony we wcześniejszych latach) przy dokonywaniu zakupów wykorzystywanych przez podatnika zarówno do wykonywania czynności opodatkowanych, jak i zwolnionych od podatku (z wyłączeniem podatku przyporządkowanego do czynności opodatkowanych na podstawie art. 90 ust. 1 u.p.t.u.). Korektą jest zatem objęty podatek, który w zakończonym roku (a w przypadku niektórych środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych także w latach wcześniejszych):

1) odliczany był przez podatnika (a przynajmniej mógł być przez niego odliczany) w oparciu o proporcję wstępną (jest to najczęściej spotykana sytuacja);

2) odliczany był przez podatnika (a przynajmniej mógł być przez niego odliczany) w całości ze względu na zaokrąglenie proporcji wstępnej do 100% (na podstawie art. 90 ust. 10 pkt 1 u.p.t.u.);

3) odliczany był przez podatnika (a przynajmniej mógł być przez niego odliczany) w całości ze względu na rozpoczęcie wykonywania czynności zwolnionych od podatku w trakcie zakończonego roku (dotyczy to podatników, którzy wcześniej nie wykonywali czynności zwolnionych od podatku);

4) nie był odliczany przez podatnika (a przynajmniej nie powinien być przez niego odliczany) ze względu na zaokrąglenie proporcji wstępnej do 0% (na podstawie art. 90 ust. 10 pkt 2 u.p.t.u.);

5) nie był odliczany przez podatnika (a przynajmniej nie powinien być przez niego odliczany) ze względu na rozpoczęcie wykonywania czynności opodatkowanych w trakcie zakończonego roku (dotyczy podatników, którzy wcześniej nie wykonywali czynności opodatkowanych).

Nie podlega natomiast rocznej korekcie podatek naliczony (w przypadku części środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych - także w trakcie wcześniejszych lat) dotyczący:

1) zakupów towarów i usług wykorzystywanych wyłącznie do wykonywania czynności opodatkowanych;

2) zakupów towarów i usług wykorzystywanych wyłącznie do wykonywania czynności zwolnionych od podatku;

3) zakupów towarów i usług wykorzystywanych zarówno do wykonywania czynności opodatkowanych, jak i zwolnionych, jeżeli podatek ten został przyporządkowany poszczególnym rodzajom czynności (zgodnie z art. 90 ust. 1 u.p.t.u.).