Niewiadomski Zygmunt, Roszczenie o zwrot wypłaconego odszkodowania z tytułu obniżenia wartości nieruchomości w związku z uchwaleniem lub zmianą planu miejscowego

Roszczenie o zwrot wypłaconego odszkodowania z tytułu obniżenia wartości nieruchomości w związku z uchwaleniem lub zmianą planu miejscowego

Skutkiem stwierdzenia nieważności w całości lub części uchwały rady gminy w sprawie przyjęcia lub zmiany planu miejscowego jest powstanie roszczeń po stronie gminy o zwrot wypłaconych odszkodowań w związku z uchwaleniem lub zmianą planu miejscowego. Rozstrzygnięcia w tej sprawie powodują wyeliminowanie uchwały z obrotu prawnego ze skutkiem ex tunc (D. Dąbek, Prawo miejscowe samorządu terytorialnego, Oficyna Wydawnicza Branta, Bydgoszcz-Kraków 2004, s. 392). Roszczenia powstają z chwilą uprawomocnienia się rozstrzygnięcia nadzorczego lub wyroku sądu administracyjnego w tej sprawie. Mimo iż roszczenia powstają na podstawie przepisów o charakterze publicznoprawnych, mają charakter cywilnoprawny, majątkowy. Mają do nich zatem zastosowanie, w części nieuregulowanej przepisami ustawy planistycznej, przepisy m.in. kodeksu cywilnego.

Zważywszy, iż w wyniku stwierdzenia nieważności w całości lub części uchwały w sprawie przyjęcia lub zmiany planu miejscowego przyjąć należy, iż nie istniała podstawa prawna wypłaty odszkodowań, stąd należy je traktować jako świadczenia nienależne (T. Bąkowski, Ustawa o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. Komentarz, Kantor Wydawniczy Zakamycze 2004, s. 143–144).

Stwierdzenie nieważności uchwały w sprawie uchwalenia lub zmiany planu miejscowego w całości lub części może nastąpić w wyniku wydania rozstrzygnięcia nadzorczego wojewody lub orzeczenia sądu administracyjnego. Skutkiem tego jest powstanie roszczenia po stronie gminy o zwrot wypłaconych przez nią odszkodowań, o których mowa w art. 36 ust. 1 pkt 1 oraz art. 36 ust. 3 u.p.z.p.

Zważywszy, iż ustawodawca nie wskazuje terminu przedawnienia roszczenia, a samo roszczenie ma charakter majątkowy i samodzielny wobec roszczenia odszkodowawczego, zatem zastosowanie w tym względzie mają przepisy ogólne dotyczące przedawnienia roszczeń zawarte w kodeksie cywilnym. Wedle regulacji kodeksowych termin przedawnienia wynosi 10 lat liczony od uprawomocnienia się wyroku sądu lub rozstrzygnięcia nadzorczego w sprawie stwierdzenia nieważności w całości lub części planu miejscowego.