Musiał Krzysztof J., Stwierdzenie nieważności decyzji - podstawy

Stwierdzenie nieważności decyzji - podstawy

Procedura ma na celu przedstawienie przesłanek stwierdzenia nieważności decyzji ostatecznej.

Decyzja ostateczna - czyli taka, od której nie przysługuje odwołanie - może być wzruszona jedynie w ściśle określonych sytuacjach. Decyzje ostateczne korzystają z domniemania legalności, co oznacza, że decyzja ostateczna jest ważna i powinna być wykonana. Obowiązuje tak długo, jak długo nie zostanie uchylona lub zmieniona przez inną, opartą na właściwym przepisie prawa. W postępowaniu podatkowym, wzorem ogólnego postępowania administracyjnego, przewidziano tryby nadzwyczajne weryfikacji decyzji ostatecznych, tj.:

1) wznowienie postępowania (art. 240 i nast. ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa, tekst jedn.: Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 z późn. zm. - dalej o.p.),

2) stwierdzenie nieważności decyzji (art. 247 i nast. o.p.),

3) uchylenie lub zmianę decyzji ostatecznej (art. 253 i nast. o.p.)

- zob. M. Szubiakowski, Wzruszenie ostatecznych decyzji podatkowych. Specyfika Ordynacji podatkowej, M. Pod. 2006, nr 1, s. 31-32).

Mówiąc o podstawach do stwierdzenia nieważności decyzji, należałoby zwrócić uwagę na - jak to określa J. Borkowski - „nieprawidłowości w działaniu wewnętrznego mechanizmu decyzyjnego i błędów powstałych przy podejmowaniu decyzji, głównie z powodu istotnych wadliwości stosowania prawa, choć mogących dotyczyć niekiedy okoliczności faktycznych” (J. Borkowski, Decyzja administracyjna, Łódź-Zielona Góra 1998, s. 134). Ciężkie wady proceduralne mogą wpływać na trwałość decyzji poprzez instytucję wznowienia. Natomiast stwierdzenie nieważności decyzji (art. 247 i nast. o.p.) odnosi się do nieprawidłowości o materialnym charakterze, o których pisano, iż są to wady powodujące „nieprawidłowe ukształtowanie stosunku materialnoprawnego - pod względem podmiotowym oraz przedmiotowym” (W. Olszowy, Decyzja podatkowa, podejmowanie i kontrola, Warszawa 1997, s. 183).