Musiał Krzysztof J., Tytuł wykonawczy

Tytuł wykonawczy

Procedura dotyczy strony formalnej tytułu wykonawczego w postępowaniu egzekucyjnym w administracji.

Wszczęcie egzekucji następuje na podstawie tytułu wykonawczego.

Wzory tytułów wykonawczych zawierają załączniki do rozporządzenia Ministra Finansów, Funduszy i Polityki Regionalnej z dnia 12 stycznia 2021 r. w sprawie wzorów tytułów wykonawczych stosowanych w egzekucji administracyjnej (Dz. U. z 2021 r. poz. 176).

WZÓR - TYTUŁ WYKONAWCZY TW-1

WZÓR - TYTUŁ WYKONAWCZY TW-2

WZÓR - KOLEJNY TYTUŁ WYKONAWCZY TW-3

Tytuł wykonawczy będący podstawą egzekucji administracyjnej jest jedynie dokumentem urzędowym niezbędnym do wszczęcia i prowadzenia tegoż postępowania.

Co istotne - dokument ten nie jest decyzją administracyjną w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego (tekst jedn.: Dz. U. z 2023 r. poz. 775 z późn. zm.) - dalej k.p.a. (por. wyrok NSA we Wrocławiu z dnia 25 października 1996 r., I SAB/Wr 1/96, LEX nr 27349).

Na skutki takiego charakteru prawnego tytułu wykonawczego wskazano w wyroku NSA we Wrocławiu z dnia 30 października 1998 r., I SA/Wr 1249/96, LEX nr 34937, gdzie przyjęto, że tytuł wykonawczy na zaległość podatkową nie ma przymiotów aktu administracyjnego w rozumieniu art. 104 k.p.a., o czym świadczy chociażby możliwość jego wycofania z obrotu prawnego przez organ podatkowy z chwilą wydania decyzji określającej zobowiązanie podatkowe podatnika.

Wystawienie takiego tytułu wykonawczego, wycofanego z obrotu prawnego przed wprowadzeniem do niego takiej decyzji, nie rzutuje negatywnie na jej prawidłowość pod względem formalnym i materialnym. Stwierdzić jedynie w tym zakresie można wadliwość działania urzędu skarbowego, który nie był uprawniony do wystawiania tytułu wykonawczego przed określeniem zobowiązania podatkowego podatnika w formie decyzji administracyjnej. Zadośćuczynienie z tytułu ewentualnie wyrządzonej takim działaniem szkody może być dochodzone przez podatnika w odrębnym postępowaniu.

Za niezgodne z prawem należy uznać wydawanie przez organy egzekucyjne postanowień w przedmiocie odmowy stwierdzenia nieważności aktu wykonawczego, gdyż orzeczenia takie nie znajdują podstawy prawnej ani w samej ustawie z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (tekst jedn.: Dz. U. z 2020 r. poz. 1427 z późn. zm.) - dalej u.p.e.a., ani też w kodeksie postępowania administracyjnego odpowiednio stosowanym na mocy art. 18 u.p.e.a. (zob. wyrok WSA w Warszawie z dnia 15 lutego 2007 r., III SA/Wa 3649/06, LEX nr 312025).

Tytuł wykonawczy powinien być załączony do wniosku o wszczęcie egzekucji w oryginale i nie może być zastąpiony przez kserokopię (por. wyroki NSA w Warszawie z dnia 11 stycznia 2007 r., II OSK 146/06, LEX nr 341247, oraz z dnia 14 sierpnia 2001 r., I SA 794/01, LEX nr 55780).

Przepis art. 26 § 1 u.p.e.a. przewiduje zasadę wszczynania egzekucji na wniosek uprawnionego wierzyciela. W przypadku kiedy nastąpi połączenie wierzyciela i organu egzekucyjnego w jednym podmiocie, wszczęcie postępowania następuje z urzędu, na podstawie tytułu wykonawczego wystawionego przez ten organ.

Jeśli decyzji nadano rygor natychmiastowej wykonalności albo gdy podlega ona natychmiastowej wykonalności z mocy prawa, postępowanie egzekucyjne może być prowadzone równocześnie z postępowaniem orzekającym (por. wyrok NSA w Warszawie z dnia 30 marca 1999 r., III SA 5537/98, LEX nr 44836; zob. także C. Kulesza, Ustawa o postępowaniu egzekucyjnym w administracji. Komentarz, LEX/el. 2010).

Zgodnie z art. 27 u.p.e.a. tytuł wykonawczy powinien zawierać:

1) oznaczenie wierzyciela;

2) oznaczenie organu albo organów, o których mowa w art. 17 ust. 1 pkt 1 lit. d ustawy z dnia 10 czerwca 2016 r. o delegowaniu pracowników w ramach świadczenia usług (Dz. U. z 2024 r. poz. 73);

3) wskazanie imienia i nazwiska lub nazwy zobowiązanego i jego adresu, a także PESEL, NIP lub REGON (jeżeli zobowiązany taki numer posiada);

4) treść podlegającego egzekucji obowiązku, podstawę prawną tego obowiązku oraz stwierdzenie, że obowiązek jest wymagalny, a w przypadku egzekucji należności pieniężnej - określenie jej wysokości, i rodzaju, terminu, do którego nalicza się odsetki z tytułu niezapłacenia należności oraz rodzaju i stawki odsetek;

5) wskazanie podstawy prawnej pierwszeństwa zaspokojenia należności pieniężnej, jeżeli należność korzysta z tego prawa i prawo to nie wynika z zabezpieczenia należności pieniężnej;

6) wskazanie podstawy prawnej prowadzenia egzekucji administracyjnej;

7) datę wystawienia tytułu, podpis, imię i nazwisko oraz stanowisko służbowe osoby upoważnionej do działania w imieniu wierzyciela;

8) pouczenie zobowiązanego o skutkach niezawiadomienia organu egzekucyjnego o zmianie adresu miejsca zamieszkania lub siedziby;

9) pouczenie zobowiązanego o przysługującym mu prawie wniesienia do wierzyciela, za pośrednictwem organu egzekucyjnego, zarzutu w sprawie egzekucji administracyjnej oraz o skutkach wniesienia tego zarzutu nie później niż w terminie 7 dni od dnia doręczenia odpisu tytułu wykonawczego i po upływie tego terminu;

10) pouczenie zobowiązanego o przysługującym jego małżonkowi prawie do wniesienia sprzeciwu w sprawie odpowiedzialności majątkiem wspólnym;

11) klauzulę organu egzekucyjnego o skierowaniu tytułu do egzekucji administracyjnej;

12) wskazanie środków egzekucyjnych stosowanych w egzekucji należności pieniężnych;

13) datę doręczenia upomnienia, a jeżeli doręczenie upomnienia nie było wymagane, podstawę prawną braku tego obowiązku;

14) datę doręczenia zobowiązanemu powiadomienia o wniosku o egzekucję administracyjnej kary pieniężnej lub grzywny administracyjnej, o którym mowa w art. 18 ust. 1 ustawy z dnia 10 czerwca 2016 r. o delegowaniu pracowników w ramach świadczenia usług (Dz. U. z 2024 r. poz. 73);

15) datę, do której można prowadzić egzekucję należności pieniężnej, o której mowa w art. 2 § 1 pkt 8 lit. g u.p.e.a.

Tylko prawidłowo wystawiony (zgodnie ze wzorem i zawierający wszystkie wymagane dane) tytuł wykonawczy stanowi podstawę wszczęcia egzekucji administracyjnej.