Bielak Edyta, Udzielanie urlopu wychowawczego

Udzielanie urlopu wychowawczego

Urlop wychowawczy jest udzielany w celu sprawowania opieki nad dzieckiem do lat 5. Urlop wychowawczy przysługuje pracownikowi, a więc osobie zatrudnionej na podstawie umowy o pracę, powołania, wyboru, mianowania lub spółdzielczej umowy o pracę. Prawo do urlopu ma pracownik, który jest zatrudniony co najmniej 6 miesięcy (ogólny staż pracy).

Ważne!

Do okresu 6 miesięcznego zatrudnienia wlicza się poprzednie okresy pracy, także u innych pracodawców.

Urlop wychowawczy jest udzielany w celu sprawowania opieki nad dzieckiem do lat 5, po ukończeniu przez dziecko tego wieku prawo do urlopu wygasa. Oznacza to, że pracownik, który wystąpił z wnioskiem o udzielenie urlopu, gdy dziecko ma 2 lata, ma prawo do urlopu w wymiarze 3 lat). Prawo do urlopu wychowawczego przysługuje na jednakowych zasadach pracownicom i pracownikom. W pierwszej kolejności prawo to przysługuje rodzicom dziecka, a dopiero w następnej - opiekunom dziecka niebędącym rodzicami. Za opiekuna uważa się każdą osobę, która sprawuje opiekę nad dzieckiem i wychowuje je (np. małżonek rodzica niebędący matką lub ojcem dziecka). Urlop wychowawczy przysługuje na każde dziecko, nie ogranicza się liczby urlopów w toku zatrudnienia.

Prawo do urlopu wychowawczego ma pracownik pozostający w stosunku pracy.

Do stażu pracy, od którego zależy prawo do urlopu wlicza się wszystkie okresy zatrudnienia bez względu na przerwy w pracy, sposób ustania stosunku pracy (wypowiedzenie, zwolnienie dyscyplinarne) i rodzaj stosunku pracy - umowa o pracę, powołanie, mianowanie, wybór, spółdzielcza umowa o pracę.

WAŻNE!

Jeżeli pracownik jest zatrudniony na podstawie umów terminowych (na okres próbny, czas określony, wykonywania określonej pracy) urlopu udziela się do końca okresu, do którego ma trwać stosunek pracy. Prawo do urlopu ustaje z dniem rozwiązania stosunku pracy.

Wniosek w sprawie urlopu wychowawczego powinien być złożony na piśmie i określać:

– datę rozpoczęcia i zakończenia urlopu

– informację o okresie dotychczas wykorzystanego urlopu wychowawczego na dane dziecko,

– pisemne oświadczenie drugiego z rodziców lub opiekunów dziecka o braku zamiaru korzystania z urlopu wychowawczego przez okres wskazany we wniosku (§ 2 ust. 2 r.w.u.u.w.).

Jeżeli oboje rodzice lub opiekunowie są pracownikami, z urlopu wychowawczego w tym samym czasie może skorzystać tylko jedno z nich - stosownie do ich wyboru. Ograniczenie to nie obowiązuje przez okres 4 miesięcy korzystania z urlopu wychowawczego (art. 186 § 3).

Jeżeli oboje rodzice lub opiekunowie są pracownikami, z urlopu wychowawczego w tym samym czasie może skorzystać tylko jedno z nich - stosownie do ich wyboru. Jednak należy podkreślić, że nabycie prawa do urlopu wychowawczego nie jest zależne od złożenia wniosku o ten urlop.

Prawo do urlopu wychowawczego nabywa pracownik pozostający w stosunku pracy, posiadający co najmniej 6-miesięczny okres zatrudnienia (stanowiący sumę wszystkich okresów zatrudnienia z wszystkich zakładów pracy, bez względu na wymiar czasu pracy, długość przerw w zatrudnieniu i sposób ustania stosunku pracy oraz okres urlopu macierzyńskiego i okres pobierania zasiłku dla bezrobotnych), sprawujący osobistą opiekę nad dzieckiem. Natomiast skorzystać z tego prawa może, stosownie do art. 186 § 1 k.p., w okresie 5 lat od urodzenia się dziecka, na swój wniosek.

„Data złożenia wniosku o urlop wychowawczy nie jest tożsama z datą nabycia prawa do urlopu wychowawczego, zatem uznać należy, że dla spełnienia przesłanki do uzyskania dodatku do zasiłku rodzinnego z tytułu opieki nad dzieckiem w okresie korzystania z urlopu wychowawczego należy wykazać się sześciomiesięcznym okresem zatrudnienia bezpośrednio przed urodzeniem dziecka” (wyrok WSA w Szczecinie z dnia 16 czerwca 2010 r., II SA/Sz 308/10, LEX nr 643806).

Warunkiem udzielenia urlopu wychowawczego w terminie wskazanym przez pracownika jest złożenie wniosku na 2 tygodnie przed planowanym rozpoczęciem urlopu (§ 1 r.w.u.u.w.). Jeżeli wniosek o udzielenie urlopu zostanie złożony bez zachowania tego terminu, pracodawca jest obowiązany udzielić urlopu wychowawczego nie później niż z dniem upływu 2 tygodni od dnia złożenia wniosku. Pracodawca udziela urlopu na czas wskazany we wniosku (§ 3 ust. 3 r.w.u.u.w.).