Niewiadomski Zygmunt, Uzgodnienie warunków zajęcia terenu wód płynących lub linii kolejowych na potrzeby budowy drogi publicznej

Uzgodnienie warunków zajęcia terenu wód płynących lub linii kolejowych na potrzeby budowy drogi publicznej

Ustawodawca uregulowała w art. 20a specustawy drogowej procedurę zawarcia porozumienia między zarządcą drogi a zarządcą terenu wód płynących lub linii kolejowej. Procedura wdrażana jest w przypadku ustalenia konieczności zajęcia terenu wód płynących lub linii kolejowej na czas realizacji inwestycji drogowej. Porozumienie powinno być zawarte w formie pisemnej. Przedmiotem umowy jest określenie zakresu, warunków i terminu zajęcia niezbędnych nieruchomości. Zarządcy terenu, odpowiednio, wód płynących lub linii kolejowej zobligowani są udostępnić teren zarządcy drogi nieodpłatnie.

Sąd administracyjny sformułował ważną regułę interpretacyjną dotycząca konieczności wyważenie interesów pomiotów zainteresowanych zajęciem terenu na potrzeby budowy drogi publicznej. Sąd zważył co następuje: „Nie sposób przyjąć, że rozwiązania przyjęte dla inwestycji, np. w zakresie dróg publicznych - w art. 20a ustawy z 2003 r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych, w zakresie linii kolejowych - w art. 9ya u.t.k. ustawodawca wprowadza, pomijając zasadniczy cel tych inwestycji, a mianowicie terminowe i sprawne przeprowadzenie tych inwestycji z uwagi na ich doniosłe znaczenie dla społeczeństwa i gospodarki. Powyższe rozwiązania mają służyć wyważeniu interesów inwestora i innych podmiotów, których działalność ma również istotne znaczenie dla państwa. Jednocześnie mają zapobiegać bezwzględnemu prymatowi inwestora w realizacji inwestycji. (Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 27 czerwca 2017 r., IV SA/Wa 370/17, LEX nr 2399542).

Zgodnie z treścią przepisu art. 22 ustawy z dnia 20 lipca 2017 r. - Prawo wodne, dalej p.w. do wód płynących zalicza się wody w:

1) ciekach naturalnych oraz źródłach, z których te cieki biorą początek;

2) jeziorach oraz innych naturalnych zbiornikach wodnych o ciągłym albo okresowym naturalnym dopływie lub odpływie wód powierzchniowych;

3) sztucznych zbiornikach wodnych usytuowanych na wodach płynących;

4) kanałach.

Definicję legalną pojęcia „linia kolejowa” zawiera art. 4 pkt 2 ustawy o transporcie kolejowym. Zgodnie z nią, linia kolejowa jest to droga kolejowa mająca początek i koniec wraz z przyległym pasem gruntu, na którą składają się odcinki linii, a także budynki, budowle i urządzenia przeznaczone do prowadzenia ruchu kolejowego wraz z zajętymi pod nie gruntami.

Rygor natychmiastowej wykonalności odnosi się wyłączenie do decyzji organu pierwszej instancji. Zamieszczenie rozstrzygnięcia o nadaniu tego rygoru w treści samej decyzji powoduje, iż staje się on jej składnikiem i wywołuje ten skutek, że decyzja nieostateczna staje się natychmiast wykonalna i stanowi tytuł wykonawczy (wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 2 grudnia 2014 r., II OSK 1677/14, LEX nr 1772399).

Podstawą nadania ZRID rygoru natychmiastowej wykonalności jest przepis art. 17 ust. 1 specustawy drogowej, który stanowi regulację lex specialis w stosunku do przepisów kodeksu postępowania administracyjnego, w szczególności art. 108, regulujących procedurę nadania rygoru natychmiastowej wykonalności decyzji administracyjnej w ogólności. Nadanie rygoru natychmiastowej wykonalności decyzji w sprawie zezwolenia na realizację inwestycji drogowej możliwe jest jedynie na wniosek zarządcy drogi. Ustawodawca nie dopuszcza w tym przypadku działania organu administracyjnego z urzędu. Norma prawna wskazuje dwie alternatywne przesłanki nadania rygoru natychmiastowej wykonalności ZRID. Wnioskodawca zobligowany jest dowieść we wniosku, że za nadaniem rygoru natychmiastowej wykonalności przemawia interes społeczny lub gospodarczy (F.M. Elżanowski, Przygotowanie i realizacja inwestycji w zakresie dróg publicznych. Komentarz, komentarz do art. 17, WPK 2012).