Bełczącki Robert Marek, Wniesienie odpowiedzi na apelację

Wniesienie odpowiedzi na apelację

Przy doręczeniu odpisu apelacji strona przeciwna powinna w myśl art. 373(1) k.p.c. zostać pouczona o treści art. 374 k.p.c., według którego sąd drugiej instancji może rozpoznać sprawę na posiedzeniu niejawnym, jeżeli przeprowadzenie rozprawy nie jest konieczne, niemniej rozpoznanie sprawy na posiedzeniu niejawnym jest niedopuszczalne, jeżeli strona w apelacji lub odpowiedzi na apelację złożyła wniosek o przeprowadzenie rozprawy, chyba że cofnięto pozew lub apelację albo zachodzi nieważność postępowania.

W szczególnym, przewidzianym w art. 391(1) § 1 k.p.c. wypadku apelacji wniesionej od wyroku oddalającego powództwo oczywiście bezzasadne, wydanego na posiedzeniu niejawnym, przyjmującego za podstawę art. 191(1) k.p.c., sąd drugiej instancji może rozpoznać apelację na posiedzeniu niejawnym, nie doręczając odpisu apelacji osobie wskazanej jako pozwany ani nie rozpoznając wniosków złożonych wraz z tą apelacją (przed sądem pierwszej instancji odpis pozwu nie podlegał doręczeniu tej osobie według art. 191(1) § 3 k.p.c.). Jedynie w razie uchylenia wyroku wydanego na podstawie art. 191(1) k.p.c. pozwanemu w toku ponownego rozpoznania sprawy wraz z odpisem pozwu doręcza się odpisy apelacji oraz wyroków sądów obu instancji z uzasadnieniami (art. 391(1) § 7 k.p.c.). Wówczas jednak wnoszenie przez pozwanego odpowiedzi na apelację jest zbędne.

Wnosząc odpowiedź na apelację strona przeciwna ma okazję kwestionować zasadność lub nawet dopuszczalność wniesionej apelacji, prezentując sądowi drugiej instancji własne twierdzenia, a także powoływać nowe fakty i dowody na ich poparcie, jeśli uczynił tak skarżący. W przypadku, gdy obie strony wnoszą apelacje, obie mogą również wnieść odpowiedzi na apelację przeciwnika.

Odpowiedź na apelację wnosi się wprost do sądu drugiej instancji. Odpowiedź skierowana wadliwie do sądu pierwszej instancji podlega zatem przekazaniu właściwemu sądowi drugiej instancji.

Z wniesieniem odpowiedzi na apelację nie łączy się obowiązek uiszczania opłaty sądowej.

Chociaż z art. 373(1) k.p.c. wynika dwutygodniowy termin do wniesienia odpowiedzi na apelację, jego przekroczenie nie wiąże się z utratą możliwości zwalczania stanowiska skarżącego na rozprawie apelacyjnej ani nie skutkuje utratą możliwości domagania się od skarżącego zwrotu kosztów postępowania apelacyjnego.

Nawet w przypadku wniesienia odpowiedzi na apelację po upływie terminu przewidzianego w art. 373(1) k.p.c. zgłoszony w niej wniosek o zasądzenie kosztów postępowania apelacyjnego należy uznać za skuteczny. Podobnie argumenty zawarte w odpowiedzi spóźnionej powinny być rozważone przy rozstrzyganiu sprawy przez sąd drugiej instancji. W uzasadnieniu uchwały Sądu Najwyższego z dnia 16 lutego 2012 r., III CZP 1/12, OSNC 2012, nr 10, poz. 114, LEX nr 1109364, przyjęto wyraźnie pogląd, że spóźniona odpowiedź na apelację nie podlega zwrotowi.

Jeśli jednak nastąpi zwrot odpowiedzi na apelację zarządzeniem przewodniczącego wydanym na podstawie art. 132 § 1 zd. trzecie w zw. z art. 391 § 1 k.p.c., podniesione w niej twierdzenia i wnioski nie będą mogłyby być uwzględnione, chyba że zostaną powtórzone na rozprawie apelacyjnej.

W odpowiedzi na apelację zawarty może zostać wiążący sąd drugiej instancji wniosek o przeprowadzenie rozprawy (art. 374 k.p.c.). Z tego względu za dopuszczalny uznać należy wniosek o przywrócenie terminu do wniesienia odpowiedzi na apelację, skoro uchybienie tego terminu może pociągnąć za sobą ujemny w myśl art. 168 § 2 k.p.c. skutek procesowy względem strony polegający na skierowaniu wbrew jej woli apelacji do rozpoznania na posiedzeniu niejawnym (por. Monika Michalska-Marciniak, Komentarz do art. 373(1) k.p.c. w: Tadeusz Zembrzuski (red.), Kodeks postępowania cywilnego. Koszty sądowe w sprawach cywilnych. Dochodzenie roszczeń w postępowaniu grupowym. Przepisy przejściowe. Komentarz do zmian. Tom I i II, Opublikowano: WKP 2020, LEX). Dopuszczalność przywrócenia terminu do wniesienia odpowiedzi na apelację nie powinna budzić wątpliwości także wtedy, gdy strona wnosząca apelację złożyła wniosek o przeprowadzenie rozprawy, skoro wniosek taki może zostać skutecznie cofnięty przez tę stronę (por. Monika Michalska-Marciniak, Komentarz do art. 374 i 375 k.p.c. w: Tadeusz Zembrzuski (red.), Kodeks postępowania cywilnego…, WKP 2020, LEX). Niemniej wskazany wyżej ujemny skutek procesowy względem strony nie wystąpi, a co za tym idzie przywrócenie tej stronie terminu do wniesienia odpowiedzi na apelację okaże się niedopuszczalne, w razie skierowania przez sąd drugiej instancji apelacji do rozpoznania na rozprawie niezależnie od wniosków stron (por. Monika Michalska-Marciniak, Komentarz do art. 373(1) k.p.c. w: Tadeusz Zembrzuski (red.), Kodeks postępowania cywilnego… WKP 2020, LEX).