Bełczącki Robert Marek, Wstrzymanie przez sąd pierwszej albo drugiej instancji wykonania wyroku zaskarżonego skargą o wznowienie

Wstrzymanie przez sąd pierwszej albo drugiej instancji wykonania wyroku zaskarżonego skargą o wznowienie

Artykuł 414 k.p.c. potwierdza, że wniesienie skargi o wznowienie nie tamuje wykonania zaskarżonego wyroku. W przepisie tym przewidziana została możliwość wstrzymania wykonania wyroku na wniosek skarżącego. Wstrzymanie wykonania wyroku według tego przepisu oznaczać może zarówno wstrzymanie wykonalności, jak i wstrzymanie skuteczności (por. D. Zawistowski, Komentarz do art. 414 k.p.c., w: H. Dolecki, T. Wiśniewski (red.), Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, Lex). Wykonalność to cecha wyroków podlegających wykonaniu w drodze egzekucji. Wyrok taki z chwilą uprawomocnienia stanowi egzekucyjny (art. 777 § 1 pkt 1 k.p.c.), a po nadaniu mu klauzuli wykonalności - tytuł wykonawczy, będący podstawą egzekucji (art. 776 k.p.c.). Wstrzymanie skuteczności wchodzi w rachubę w przypadku wyroków niepodlegających wykonaniu w drodze egzekucji. Chodzi tutaj przede wszystkim o wyroki uwzględniające powództwa o ustalenie istnienia lub nieistnienia stosunku prawnego lub prawa albo powództwa o ukształtowanie stosunku prawnego lub prawa.

W przypadku zaskarżenia skargą o wznowienie wyroku sądu drugiej instancji, oddalającego apelację od wyroku sądu pierwszej instancji uwzględniającego powództwo, wstrzymanie wykonalności albo skuteczności dotyczyć musi jednocześnie wyroków sądów obu instancji, podobnie jak to przewidziano w art. 388 § 1 k.p.c.

Wstrzymanie wykonalności albo skuteczności dotyczyć może także wyroków, których skutkiem jest oddalenie powództwa, a w przypadku oparcia skargi o wznowienie na podstawie art. 401¹ k.p.c. - postanowień w przedmiocie odrzucenia pozwu albo umorzenia postępowania, ale tylko w części zasądzającej koszty procesu.

Możliwość wstrzymania wykonania wyroku otwiera się dopiero z chwilą wniesienia skargi o wznowienie. Wniosek zgłoszony wcześniej podlega więc oddaleniu jako przedwczesny.

W myśl art. 414 k.p.c., sąd może wstrzymać wykonanie wyroku zaskarżonego skargą o wznowienie tylko na wniosek skarżącego.

W praktyce najczęściej wniosek o wstrzymanie wykonania zaskarżonego wyroku zamieszczany jest w skardze o wznowienie. Zwlekanie ze zgłoszeniem takiego wniosku nie leży w interesie skarżącego.

Do rozpoznania wniosku o wstrzymanie wykonania zaskarżonego wyroku właściwy jest ten sąd, który jest sądem właściwym do wznowienia w myśl art. 405 k.p.c. Jeśli chodzi o ustalenie właściwości do wznowienia - por. Wniesienie skargi o wznowienie postępowania od wyroku sądu drugiej instancji, Wniesienie skargi o wznowienie postępowania od wyroku sądu pierwszej instancji

We wniosku skarżący powinien powołać okoliczności usprawiedliwiające twierdzenie, że wskutek wykonania zaskarżonego wyroku zostanie mu wyrządzona niepowetowana szkoda, co według art. 414 k.p.c. stanowi podstawę uwzględnienia wniosku.

Pod pojęciem niepowetowanej szkody należy rozumieć szkodę, która w razie uwzględnienia skargi o wznowienie, nie będzie mogła być naprawiona przez zwrot spełnionego lub wyegzekwowanego świadczenia lub przez przywrócenie stanu poprzedniego (por. art. 415 k.p.c.)