Kędziora Robert, Wymierzenie kary grzywny za naruszenie przepisów postępowania dowodowego

Wymierzenie kary grzywny za naruszenie przepisów postępowania dowodowego

Unormowanie art. 88 k.p.a. przyznaje organowi administracji publicznej możliwość skorzystania z środków przymusu dla zapewnienia prawidłowego przebiegu postępowania dowodowego, przewidując te środki w formie grzywny i przymusu bezpośredniego (zob. B. Adamiak [w:] B. Adamiak, J. Borkowski, Kodeks postępowania administracyjnego. Komentarz, Warszawa 2009, s. 345). Zastosowanie środków dyscyplinujących wobec świadka, biegłego, osoby, w posiadaniu której znajduje się przedmiot oględzin, czy zobowiązanego do udziału w innej czynności urzędowej, może nastąpić wyłącznie po wszczęciu konkretnego postępowania administracyjnego, jeśli podmioty te utrudniają przeprowadzenie poszczególnych dowodów (wyrok WSA w Gdańsku z dnia 24 września 2009 r., III SA/Gd 177/09, LEX nr 626112).

Niedopełnienie zobowiązania do osobistego stawiennictwa osoby, która ma występować w postępowaniu w charakterze świadka lub biegłego, uprzednio wezwanej w oparciu o przepis art. 51 k.p.a., stanowi podstawę do rozważenia przez organ administracji publicznej zasadności skorzystania ze środków dyscyplinujących przewidzianych w art. 88 k.p.a. Z dniem 30 kwietnia 1996 r., z mocy art. 4 pkt 2 ustawy z dnia 1 marca 1996 r. o zmianie kodeksu postępowania cywilnego, rozporządzeń Prezydenta Rzeczypospolitej - Prawo upadłościowe i Prawo o postępowaniu układowym, Kodeksu postępowania administracyjnego, ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 1996 r. Nr 43, poz. 189), przepis art. 88 §1 k.p.a. uzyskał treść obowiązującą do chwili obecnej, tj. dokonano zmiany wysokości grzywny i pominięto w treści przepisu słowo „strona". Od tamtej pory niedopuszczalne stało się wymierzanie stronom postępowania kary, o jakiej mowa w przepisie art. 88 §1 k.p.a. jako sankcji za nieusprawiedliwione niestawiennictwo (wyrok NSA z dnia 5 kwietnia 2011 r., II OSK 460/10, LEX nr 992588). Organem właściwym do zastosowania środka przymusu jest organ przeprowadzający dowód, zarówno organ prowadzący postępowanie w sprawie, jak i organ działający w ramach pomocy prawnej (zob. B. Adamiak [w:] B. Adamiak, J. Borkowski, Kodeks postępowania administracyjnego. Komentarz, Warszawa 2009, s. 345).

Organ administracji publicznej przed skorzystaniem z środka dyscyplinującego uczestników postępowania ustala, czy czynność wezwania do osobistego stawiennictwa została przeprowadzona prawidłowo. Za prawidłowe należy uznać wezwanie, które odpowiada wymogom formalnym przewidzianym w art. 54 k.p.a., prawidłowo doręczone lub dokonane w trybie art. 55 k.p.a. (zob. R. Kędziora, Kodeks postępowania administracyjnego. Komentarz, Warszawa 2008, s. 461).