Izydorczyk Jacek, Wystąpienie organu państwa UE do organu RP o wykonanie orzeczenia karnego związanego z poddaniem sprawcy próbie

Wystąpienie organu państwa UE do organu RP o wykonanie orzeczenia karnego związanego z poddaniem sprawcy próbie

Nowe rozdziały do kodeksu postępowania karnego z 2011 r. dotyczą tzw. wystąpienia czynnego o wykonanie orzeczenia związanego z poddaniem sprawcy próbie (rozdział 66h pt. „Wystąpienie do państwa członkowskiego Unii Europejskiej o wykonanie orzeczenia skazującego na karę pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania, karę ograniczenia wolności, samoistnie orzeczony środek karny, a także orzeczenia o warunkowym zwolnieniu oraz warunkowym umorzeniu postępowania karnego”) oraz tzw. wystąpienia biernego w tym przedmiocie (rozdział 66i pt. „Wystąpienie państwa członkowskiego Unii Europejskiej o wykonanie orzeczenia karnego związanego z poddaniem sprawcy próbie”). Wskazane rozdziały kodeksu postępowania karnego stanowią implementację przepisów decyzji ramowej 2008/947/WSiSW (zob. S. Steinborn, Komentarz do kodeksu postępowania karnego, Lex 2013).

Przede wszystkim należy zauważyć, że przy procedowaniu w omawianej kwestii, co do zasady stosuje się przepisy prawa polskiego (zob. art. 611ud § 5 k.p.k. w zw. z art. 611c § 3 k.p.k.). Na podstawie art. 611ud § 1-2 k.p.k. w przypadku wystąpienia państwa UE (tzw. państwa wydania orzeczenia) o wykonanie prawomocnego orzeczenia skazującego na karę pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania albo na samoistną karę lub środek niepolegający na pozbawieniu wolności lub na grzywnie bądź orzekającego o warunkowym zwolnieniu, warunkowym umorzeniu postępowania karnego lub innym warunkowym odroczeniu wykonania kary - orzeczenie to podlega wykonaniu przez sąd rejonowy, w którego okręgu sprawca posiada legalne stałe miejsce pobytu - jeżeli w wyznaczonym okresie próby nakłada ono na sprawcę obowiązek:

1) stawiennictwa przed określonym organem;

2) informowania określonego organu o zmianie miejsca pobytu lub miejsca pracy albo uzyskiwania zgody na taką zmianę;

3) przebywania albo powstrzymania się od przebywania w określonych środowiskach lub miejscach, w tym również jeśli orzeczenie zakazuje wstępu do określonych miejsc lub na imprezy o charakterze masowym;

4) powstrzymania się od kontaktowania z określonymi osobami lub zbliżania się do określonych osób;

5) powstrzymania się od posiadania określonych przedmiotów;

6) łożenia na utrzymanie innej osoby;

7) naprawienia szkody;

8) nauki;

9) wykonywania nieodpłatnej, kontrolowanej pracy na cele społeczne, pracy społecznie użytecznej lub pracy zarobkowej;

10) poddania się określonym zakazom albo ograniczeniom w wykonywaniu zawodu, prowadzeniu działalności zawodowej lub gospodarczej;

11) poddania się leczeniu albo oddziaływaniom terapeutycznym;

12) poddania się dozorowi kuratora, pracownika społecznego lub instytucji publicznej, do której działalności należy troska o wychowanie, zapobieganie demoralizacji lub pomoc skazanym.

Do orzeczenia lub jego odpisu poświadczonego za zgodność z oryginałem powinno być przy tym dołączone zaświadczenie zawierające wszystkie istotne informacje umożliwiające jego prawidłowe wykonanie.

Wskazano już powyżej, że właściwy do wykonania orzeczenia w Polsce jest sąd rejonowy, w którego okręgu sprawca posiada legalne stałe miejsce pobytu. Oznacza to, że sprawca może być zarówno obywatelem polskim, jak i cudzoziemcem, a jedynie ma mieć on na terytorium RP wskazane legalne stałe miejsce pobytu - co ocenia się przede wszystkim na tle przepisów prawa administracyjnego (zob. art. 6 ust. 1 ustawy z dnia 10 kwietnia 1974 r. o ewidencji ludności i dowodach osobistych). Ewentualnie na wniosek właściwego sądu lub innego organu państwa wydania orzeczenia, sąd może wyrazić zgodę na wykonanie kary lub środka orzeczonego wobec sprawcy nieposiadającego legalnego stałego miejsca pobytu na terytorium RP, jeżeli pozwoli to w większym stopniu zrealizować wychowawcze i zapobiegawcze cele kary lub środka (a więc dotyczące tzw. prewencji indywidualnej; zob. art. 611ud § 4 k.p.k.). Oczywiście każdy sąd jest zobowiązany do badania swojej właściwości z urzędu - więc jeżeli sąd, do którego zostało skierowane wystąpienie, nie jest właściwy do nadania mu biegu - przekazuje je właściwemu sądowi i zawiadamia o organ państwa wydania orzeczenia; w ostateczności zaś (w przypadku trudności z ustaleniem właściwego sądu) sprawa trafi do sądu właściwego dla dzielnicy Śródmieścia miasta stołecznego Warszawy (art. 611ud § 3 k.p.k. w zw. z art. 32 § 3 k.p.k.). Zob. S. Steinborn, Komentarz do kodeksu postępowania karnego, Lex 2013.