Izydorczyk Jacek, Wystąpienie przez organ polski do państwa członkowskiego UE o wykonanie europejskiego nakazu ochrony (tzw. wystąpienie czynne)

Wystąpienie przez organ polski do państwa członkowskiego UE o wykonanie europejskiego nakazu ochrony (tzw. wystąpienie czynne)

Nowe rozdziały kodeksu postępowania karnego: 66j (pt. „Wystąpienie do państwa członkowskiego Unii Europejskiej o wykonanie europejskiego nakazu ochrony” - tzw. wystąpienie czynne) oraz 66k (pt. „Wystąpienie państwa członkowskiego Unii Europejskiej o wykonanie europejskiego nakazu ochrony” - tzw. wystąpienie bierne) zostały dodane na mocy art. 20 pkt 18 ustawy z dnia 28 listopada 2014 r. o ochronie i pomocy dla pokrzywdzonego i świadka (Dz. U. z 2015 r. poz. 21) i obowiązują z dniem 11 stycznia 2015 r. (co warte zaznaczenia przepisy te weszły w życie przed samym wejściem w życie przepisów ww. ustawy). Z kolei wskazana ustawa jest konsekwencją (tzn. implementacją): po pierwsze - Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2012/29/UE z dnia 25 października 2012 r. ustanawiającej normy minimalne w zakresie praw, wsparcia i ochrony ofiar przestępstw oraz zastępującej decyzję ramową Rady 2001/220/WSiSW (Dz. Urz. UE L z dnia 14 listopada 2012 r.) oraz - po drugie - Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2011/99/UE z dnia 13 grudnia 2011 r. w sprawie europejskiego nakazu ochrony (Dz. Urz. UE L z dnia 21 grudnia 2011 r.). Celem pierwszej z ww. dyrektyw (zob. Artykuł 1 ust. 1) jest zapewnienie, by na terytoriach państw UE ofiary przestępstwa otrzymały odpowiednie informacje, wsparcie i ochronę oraz by mogły uczestniczyć w postępowaniu karnym; zaś celem drugiej z ww. dyrektyw (którą właśnie implementują omawiane rozdziały kodeksu postępowania karnego) jest określenie zasad pozwalających organowi sądowemu lub równoważnemu organowi w państwie UE, w którym przyjęto środek ochrony służący ochronie osoby przed czynem zabronionym innej osoby mogącym zagrozić jej życiu, nietykalności fizycznej lub psychicznej, godności, wolności osobistej lub nietykalności seksualnej - wydać tzw. europejski nakaz ochrony, dzięki któremu właściwy organ w innym państwie UE może nadal chronić daną osobę na terytorium tego innego państwa UE w przypadku wystąpienia działań wyczerpujących znamiona przestępstwa. Inaczej mówiąc, chodzi o ochronę takich osób (tj. pokrzywdzonych) na terenie wszystkich państw członkowskich UE i jak wskazywano przy redagowaniu wspomnianej dyrektywy - przez to o ich ochronę zupełną.

Podstawą pierwotną do wystąpienia do państwa członkowskiego UE o wykonanie europejskiego nakazu ochrony jest fakt orzeczenia lub wykonywania przez polski organ procesowy (sąd lub prokuratora) środka zapobiegawczego (np. dozór policji polegający na tzw. innych ograniczeniach swobody oskarżonego - zob. art. 275 § 2in fine k.p.k.), środka karnego (np. zakazu kontaktowania się z określonymi osobami) lub obowiązku związanego z poddaniem sprawcy próbie, polegającego na powstrzymaniu się od przebywania w określonych środowiskach lub miejscach lub kontaktowania się z określonymi osobami, lub zbliżania się do określonych osób (zob. art. 611w § 1 k.p.k.).

Podstawą wtórną (ale tzw. właściwą) do wystąpienia do państwa członkowskiego UE o wykonanie europejskiego nakazu ochrony jest wniosek pokrzywdzonego skierowany do właściwego organu (tj. sądu lub prokuratora). Oczywiście organem właściwym, jest ten konkretny organ, który zastosował środek (tj. ww. podstawę pierwotną). Wniosek pokrzywdzonego nie jest wnioskiem sformalizowanym i jeżeli jest składany na piśmie to musi spełniać jedynie minimalne wymagania formalne z art. 119 § 1 k.p.k.; może też być złożony ustnie do protokołu.