Przybysz Piotr, Zajęcie ruchomości

Zajęcie ruchomości

Ruchomością jest przedmiot materialny, który nie jest nieruchomością, to znaczy - nie jest gruntem (częścią powierzchni ziemskiej stanowiącą odrębny przedmiot własności) ani nie jest budynkiem trwale z gruntem związanym lub częścią takiego budynku, jeżeli na mocy przepisów szczególnych stanowi odrębny od gruntu przedmiot własności (por. art. 46 k.c.).

Zwierzęta nie są rzeczami, jednakże do zwierząt stosuje się odpowiednio przepisy o egzekucji z ruchomości, pod warunkiem, że nie jest to sprzeczne z przepisami o ochronie zwierząt (art. 98a u.p.e.a.).

Organ egzekucyjny dokonuje zajęcia ruchomości stanowiących własność zobowiązanego. Jest prawnie dopuszczalne zajęcie ułamkowej części ruchomości stanowiącej współwłasność zobowiązanego. W takim przypadku egzekucję prowadzi się w sposób przewidziany dla egzekucji z ruchomości, ale sprzedaży podlega wyłącznie udział zobowiązanego we współwłasności (art. 97 § 4 u.p.e.a.). Dopuszczalna jest również sprzedaż takiej ruchomości w całości, jeżeli pozostali współwłaściciele wyrażą zgodę na jej sprzedaż. Po sprzedaży organ egzekucyjny przekazuje wówczas pozostałym współwłaścicielom środki pieniężne odpowiadające ich udziałom we współwłasności sprzedanej ruchomości, przez co wartość ich majątku nie zostaje uszczuplona w związku z egzekucją wobec zobowiązanego (art. 97 § 4a u.p.e.a.).

Zajęcie ruchomości jest dokonywane poprzez wpisanie poszczególnych ruchomości do protokołu i podpisanie protokołu przez pracownika obsługującego organ egzekucyjny (art. 98 § 1 u.p.e.a.). Umieszczany na zajętej ruchomości znak ma znaczenie informacyjne - ujawnia on na zewnątrz fakt zajęcia danej ruchomości. Usunięcie, zniszczenie lub brak znaku ujawniającego na zewnątrz zajęcie ruchomości nie narusza zajęcia ruchomości (art. 98 § 3 u.pe.a.).

Jeżeli z ewidencji prowadzonej przez obowiązanego, urzędowego rejestru ruchomości lub rejestru zastawów wynika, że zobowiązany jest właścicielem ruchomości, organ egzekucyjny może zająć taką ruchomość bez wpisania jej do protokołu zajęcia (art. 98 § 1a u.p.e.a.). Na takiej ruchomości nie umieszcza się znaku ujawniającego na zewnątrz jej zajęcie.

Wartość szacunkowa zajmowanych ruchomości jest co do zasady określana przez pracownika obsługującego organ egzekucyjny (art. 99 § 1 u.p.e.a.). Wartość szacunkowa niektórych rzeczy, to jest kosztowności oraz ruchomości o wartości historycznej, naukowej lub artystycznej, jest z mocy ustawy ustalana przez biegłego skarbowego (art. 99 § 3 u.p.e.a.).

Organ egzekucyjny może z własnej inicjatywy, uznając to za potrzebne, wezwać biegłego skarbowego dla oszacowania wartości innych zajętych ruchomości oraz zwrócić się o wyrażenie opinii do instytucji zajmującej się badaniem cen (art. 99 § 4 u.p.e.a.).

Wartość szacunkowa ruchomości zajętej w związku z danymi zawartymi w ewidencji prowadzonej przez obowiązanego, urzędowego rejestru ruchomości lub rejestru zastawów wynika z treści odpowiedniej ewidencji lub rejestru.

Zajęte ruchomości mogą być pozostawione w miejscu zajęcia pod dozorem zobowiązanego lub dorosłego jego domownika albo innej osoby, u której zajęto ruchomość (art. 100 § 1 u.p.e.a.), chyba że zobowiązany nie daje rękojmi należytego przechowania zajętej ruchomości, odmawia podpisania protokołu zajęcia, a także gdy usuwał lub usuwa ruchomości zajęte albo zagrożone zajęciem. W takim przypadku zajęte ruchomości odbiera się zobowiązanemu i oddaje pod dozór innej osoby lub organu egzekucyjnego (art. 100 § 2 u.p.e.a.).

Dozór nad ruchomościami zajętymi w związku z treścią ewidencji prowadzonej przez obowiązanego, urzędowego rejestru ruchomości lub rejestru zastawów jest z zasady sprawowany przez zobowiązanego, ale organ egzekucyjny może według swojego uznania powierzyć dozór innej osobie (art. 100 § 3c u.p.e.a.).

Ustawa nakazuje oddanie pod dozór państwowej lub samorządowej instytucji kultury zajętych ruchomości o wartości historycznej, naukowej lub artystycznej albo co do której istnieje przypuszczenie, że mają wartość historyczną, naukową lub artystyczną (art. 100 § 3 u.p.e.a.).

Organ egzekucyjny lub bank sprawuje dozór nad zajętymi kosztownościami niemającymi wartości historycznej, naukowej lub artystycznej.

Organ egzekucyjny w ramach czynności przygotowawczych do egzekucji może stwierdzić na podstawie ewidencji prowadzonej przez obowiązanego, jak również na podstawie urzędowego rejestru ruchomości lub rejestru zastawów, że określona ruchomość stanowi własność zobowiązanego. W takim przypadku możliwe jest zajęcie takiej ruchomości bez wpisania jej do protokołu zajęcia (art. 98 § 1a u.p.e.a.).

Warunkiem koniecznym stwierdzenia zajęcia ruchomości w trybie art. 98 § 1a u.p.e.a. jest ustalenie, że nie została ona wyłączona spod egzekucji lub od niej zwolniona.