Gil Izabella, Złożenie wniosku o ogłoszenie upadłości dłużnika

Wszczęcie postępowania upadłościowego następuje z inicjatywy podmiotów posiadających legitymację procesową do złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości. Wszczęcie postępowania upadłościowego nie może nastąpić z urzędu. Z wnioskiem o ogłoszenie upadłości może wystąpić sam dłużnik, jego wierzyciel, jak i inne podmioty uprawnione do tego na mocy ustawy. Do wszczęcia postępowania w przedmiocie ogłoszenia upadłości dochodzi zatem w wyniku czynności podejmowanych przez wierzycieli lub samego upadłego, jak i innych uprawnionych do tego podmiotów ma mocy przepisu ustawy.

Do wszczęcia postępowania w przedmiocie ogłoszenia upadłości dochodzi zatem w wyniku czynności podejmowanych przez wierzycieli lub samego upadłego (art. 21), jak i innych uprawnionych do tego podmiotów ma mocy przepisu ustawy.

Stosownie do przepisu art. 3 p.u. postępowanie uregulowane w ustawie - Prawo upadłościowe może być wszczęte tylko na wniosek złożony przez podmioty określone w ustawie (tj. w przepisie art. 20 ust. 1 i 2 p.u.). Brzmienie powołanego przepisu art. 3 p.u. w związku z przepisem art. 20 ust. 1 i 2 p.u. nie powinno budzić wątpliwości, jakim podmiotom przyznana została legitymacja (uprawnienie) do złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości dłużnika, ale odesłanie przez ustawę - Prawo upadłościowe do odpowiedniego stosowania przepisów części pierwszej kodeksu postępowania cywilnego może sugerować, że uprawnienie do złożenia wniosku należałoby przyznać także prokuratorowi, Rzecznikowi Praw Obywatelskich lub Rzecznikowi Praw Dziecka i innym podmiotom na prawach strony. Należy zgodzić się ze stanowiskiem, że dyspozycja przepisu art. 3 p.u. przyznała uprawnienie do złożenia wniosku o wszczęcie postępowania upadłościowego wyłącznie podmiotom wskazanym w ustawie nie może być interpretowana w sposób rozszerzający (F. Zedler (w:) A. Jakubecki, F. Zedler, Prawo upadłościowe i naprawcze. Komentarz, wyd. 3, s. 23).

Wniosek o ogłoszenie upadłości może zgłosić dłużnik lub każdy z jego wierzycieli (art. 20 ust. 1 p.u.).

Na etapie związanym z rozpoznaniem wniosku o ogłoszenie upadłości nie zawsze będzie uczestniczył wierzyciel dłużnika, gdyż przepis art. 20 p.u. określa znacznie szerszy katalog podmiotów uprawnionych do złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości.

Dłużnik nie tylko jest uprawniony, ale także obowiązany do złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości w terminie nie dłuższym niż trzydzieści dni od dnia, w którym wystąpiła podstawa do ogłoszenia upadłości (art. 21 ust. 1 p.u.). Treść przepisu art. 21 ust. 1 p.u. jednoznacznie wskazuje, że zgłoszenie przez dłużnika wniosku o ogłoszenie upadłości jest jego obowiązkiem, którego niewykonanie zostało zagrożone sankcją odszkodowawczą (A. Jakubecki (w:) A. Jakubecki, F. Zedler, Prawo upadłościowe i naprawcze. Komentarz, wyd. 3, Warszawa 2010, s. 61). Sankcję za niedopełnienie obowiązku zgłoszenia wniosku o ogłoszenie upadłości przewiduje przepis art. 21 ust. 3 p.u., art. 373 p.u. oraz art. 586 k.s.h.

Złożenie wniosku o ogłoszenie upadłości prowadzi do formalnego lub merytorycznego rozpoznania i rozstrzygnięcia sprawy w przedmiocie ogłoszenia upadłości. Wniosek o ogłoszenie upadłości składa się za pośrednictwem systemu teleinformatycznego obsługującego postępowanie sądowe – Krajowego Rejestru Zadłużonych.

Skuteczność drugiego etapu postępowania upadłościowego niejednokrotnie zależy od zastosowanych środków (sposobów) związanych z zabezpieczeniem majątku dłużnika, któremu została następnie ogłoszona upadłość. W związku z tym na tym etapie postępowania dochodzi niejednokrotnie do wszczęcia postępowania zabezpieczającego majątek dłużnika. Zabezpieczenie majątku dłużnika pozwala na podjęcie czynności związanych z zaspokojeniem roszczeń wierzycieli upadłego i dokonaniu podziału funduszy uzyskanych z likwidacji masy upadłości (I.Gil, w: I.Gil (red.), MERITUM. Prawo restrukturyzacyjne. Prawo upadłościowe, Warszawa 2021, s. 512-533).