Niewiadomski Zygmunt, Zmiana przeznaczenia gruntów leśnych stanowiących własność Skarbu Państwa na cele nieleśne

Zmiana przeznaczenia gruntów leśnych stanowiących własność Skarbu Państwa na cele nieleśne

Zgodnie z definicją legalną (vide art. 4 pkt. 6 u.o.g.r.l.) zmiana przeznaczenia gruntów leśnych na cele nieleśne winna być rozumiana, jako ustalenie innego niż leśny sposobu użytkowania gruntów leśnych. Ustawa o ochronie gruntów rolnych i leśnych (u.o.g.r.l.) w art. 2 ust. 2 definiuje pojęcie gruntów leśnych. Wyliczenie to ma charakter katalogu zamkniętego, zatem grunty pozostające poza katalogiem nie mają charakteru gruntów leśnych i nie podlegają reżimowi ochronnemu na podstawie u.o.g.r.l. W świetle przepisów ustawy o ochronie gruntów rolnych i leśnych zapisy w ewidencji gruntów nie mają decydującego znaczenia dla dokonania oceny czy dany grunt jest gruntem leśnym, gdyż o tym decyduje wyłącznie to, czy spełnia on przesłanki z art. 3 ustawy z 1991 r. o lasach w zw. z art. 2 ust. 2 pkt 1 ustawy z 1995 r. o ochronie gruntów rolnych i leśnych albo pozostałe przesłanki wymienione w art. 2 ust. 2 pkt 2 lub 3 ustawy o ochronie gruntów rolnych i leśnych. Zapisy w ewidencji gruntów mają znaczenie dla kwalifikacji gruntów rolnych, gdyż w art. 2 ust. 1 pkt 1 ustawy z 1995 r. o ochronie gruntów rolnych i leśnych wskazano wprost, że gruntami rolnymi, w rozumieniu ustawy, są grunty określone w ewidencji gruntów jako użytki rolne. W przypadku gruntów leśnych brak jest analogicznego zapisu, a ustawodawca w art. 2 ust. 2 pkt 1 ustawy o ochronie gruntów rolnych i leśnych odwołuje się do definicji gruntu leśnego zawartej w ustawie o lasach. (tezy Wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 3 września 2015 r., II OSK 64/14,LEX nr 1918770).

Przeznaczenie gruntów leśnych na cele nieleśne, to takie przeznaczenie, które wyklucza "leśny sposób użytkowania" tych gruntów. Wykluczenie takie nastąpi, gdy na określonym terenie wyłączona albo chociażby ograniczona zostanie możliwość utrzymywania na nim roślinności leśnej, względnie - w przypadku gruntów związanych z gospodarką leśną - gdy dany teren nie będzie mógł być wykorzystywany na potrzeby tej gospodarki albo możliwość takiego wykorzystania będzie ograniczona. (teza Wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 24 maja 2016 r., II OSK 2264/14, LEX nr 2108473). 

Organ wyrażający zgodę na zmianę przeznaczenia gruntów na cele nieleśne nie uzgadnia projektu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, lecz prowadzi własne postępowanie administracyjne mające na celu rozstrzygnięcie kwestii dopuszczalności przeznaczenia gruntów na cele nieleśne. Postępowanie to toczy się w związku z uchwalaniem miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, lecz nie w ramach procedury planistycznej związanej z tworzeniem prawa miejscowego (teza wyroku WSA w Warszawie z dnia 4 lipca 2008 r., IV SA/Wa 448/08, LEX nr 459391).

Na podkreślenie zasługuje fakt, iż zmiana przeznaczenia gruntów leśnych na cele nieleśne możliwa jest wyłącznie w ramach procedury uchwalania planu miejscowego, co wprost wynika z brzmienia art. 7 ust. 1 u.o.g.r.l. i jeszcze zostało wzmocnione brzmieniem dodanego ustępu 1a do art. 7 u.o.g.r.l. Naczelny Sąd Administracyjny w swoim orzecznictwie wielokroć potwierdzał powyższą twierdzenie orzekając następująco: Przepis art. 7 ust. 1 ustawy z 1995 r. o ochronie gruntów rolnych i leśnych stanowi odzwierciedlenie ogólnej zasady, że jeśli przeznaczenie gruntów rolnych i leśnych na cele nierolnicze i nieleśne wymaga zgody właściwego organu administracji, to taka zmiana przeznaczenia może nastąpić jedynie w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego, sporządzonym w trybie określonym w u.p.z.p. (teza Wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 19 lipca 2012 r., II OSK 761/11, LEX nr 1217450).

Upoważnienie wynikające z uchwały o przystąpieniu do uchwalenia (zmiany) MPZP nakłada na organ wykonawczy gminy obowiązek podjęcia szeregu czynności zarówno o charakterze prawnym, jak i faktycznym. Wójt (burmistrz, prezydent miasta) zobowiązany jest podjąć czynności proceduralne związane z wdrożeniem procedury planistycznej.

W świetle regulacji art. 7 ust. 1 u.o.g.r.l. zmiana przeznaczenia gruntu leśnego na cele nieleśne wymaga zgody. Informacji o charakterze gruntu jak i właścicielu poszukiwać należy w ewidencji gruntów i budynków prowadzonej przez starostów.