Wniosek o wpis oznaczenia geograficznego napoju spirytusowego "miodówka witosławska" na krajową listę chronionych oznaczeń geograficznych napojów spirytusowych.
Dz.Urz.MRiRW.2007.18.24
Akt utracił mocOGŁOSZENIE
MINISTRA ROLNICTWA I ROZWOJU WSI1)
z dnia 17 lipca 2007 r.
w sprawie wniosku o wpis oznaczenia geograficznego napoju spirytusowego "miodówka witosławska" na krajową listę chronionych oznaczeń geograficznych napojów spirytusowych.
1 Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi kieruje działem administracji rządowej -rynki rolne, na podstawie § 1 ust. 2 pkt 3 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 18 lipca 2006 r. w sprawie szczegółowego zakresu działania Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi (Dz. U. Nr 131, poz. 915 oraz z 2007 r. Nr 38, poz.244).
ZAŁĄCZNIK
Streszczenie opisu napoju spirytusowego:
1. Nazwa napoju spirytusowego:
Miodówka Witosławska
2. Ośmiocyfrowy kod Scalonej Nomenklatury CN:
22086011
3. Informacje dotyczące właściwości i cech charakterystycznych napoju spirytusowego:
Miodówka Witosławska
| Wygląd (zewnętrzny i na przekroju) | Płyn klarowny o barwie słomkowo-miodowej, dopuszczalne pojawianie się na dnie osadu, który nie powoduje utraty jakość | |
| Wielkość | Płyn w butelkach z ciemnobrązowego szkła o pojemności 0,7 l | |
| Barwa (zewnętrzna i na przekroju) | Miodowo-słomkowa | |
| Konsystencja "wrażenie w dotyku" | Płyn | |
| Smak i zapach | Zupach i smak charakterystyczny dla miodówki z wyraźnym aromatem miodu i dodatków owocowo-ziołowo-żywicznych, bez obcych zapachów i posmaków | |
| Cechy mikrobiologiczne i fizyczno-chemiczne | Płyn bez zanieczyszczeń, o charakterystycznym smaku i zapachu. Wyniki badań wykonanych przez i SANEPID w Poznaniu nie wskazuje zagrożeń od strony bezpieczeństwa | |
| Deklarowane poziomy np.: zawartość alkoholu (w %), współczynnik pH, aktywność wody, inne wskaźniki. Jeżeli to konieczne, należy rozszerzyć pola. | Zawartość alkoholu 40% objętości. Zawartość ekstratu w 1 litrze napoju ok. 280 g |
4. Obszar geograficzny:
Obszar geograficzny wyznaczają:
- od południowego wschodu droga Osieczna - Kąty,
- od północy granice powiatu leszczyńskiego,
- od zachodu droga Chełkowo - Drzeczkowo,
- od południa linia biegnąca z Drzeczkowa przez las do punktu oddalonego od Osiecznej o 4 km, położonego na drodze Kąty - Osieczna
5. Szczególne właściwości lub cechy charakterystyczne napoju spirytusowego, do którego odnosi się oznaczenie geograficzne napoju spirytusowego:
Miód na terenie dzisiejszej Polski znany był już plemionom słowiańskim. Przez wiele wieków pozyskiwany był najpierw od dziko żyjących pszczół (później od hodowanych) i spożywany w postaci miodów pitnych, które wytwarzano w miodosytniach najpierw domowych, a następnie przydworskich i rzemieślniczych.
Miody pitne zawierają 15 - 18% alkoholu. Zdecydowanie większe ilości miodów pitnych spożywano we wschodnich i północnych regionach Polski. Począwszy od XVI w miodosytnie zaczęły tracić na znaczeniu pod wpływem rosnącego importu win i spożycia wódek. Od XVII w syceniem miodu zajmowali się przeważnie żydzi. Wyższe stężenie alkoholu zaczęto uzyskiwać od XI w (Europa zachodnia), a w Polsce od XVI w. Wódka zdecydowanie tańsza od miodów i win, zwana popularnie gorzałką, dość szybko zaczęła wypierać bardzo popularne piwo, zwłaszcza wśród warstw chłopskich. Szlachta piła wtedy wina, przede wszystkim węgierskie, a potem francuskie. Miody zdecydowanie straciły na znaczeniu. Wódkę wyrabiano wtedy z żyta, rzadziej z pszenicy.
Od końca XIX w podstawowym surowcem do wyrobu spirytusu (ponad 90%) stały się ziemniaki. Uzyskiwany w XVI w - XVIII w, zwany okowitą osiągał maksymalnie 70% alkoholu. Jego jakość pozostawiała wiele do życzenia, gdyż nie poddawano go rektyfikacji, a jedynie destylacji. Zaprawiając spirytus, który najpierw rozcieńczano woda (wódki miały niższa zawartość alkoholu) ziołami, korzeniami, lub owocami otrzymywano różne gatunki wódek.
Przykładem może być najsłynniejsza z wódek, złota wódka gdańska. Dużą estymą cieszyła się także wódka korzenna oraz anyżówka, kminkówka, migdałówka, morelówka, ratafia i inne. Bardzo popularne były tzw. wódki lecznicze, czyli rozmaite nalewki ziołowe. Powszechnym wówczas był bowiem pogląd, że alkohol w małych ilościach jest lekiem. Zapewne takie właściwości posiada także nalewki na bazie miodów i przypraw owocowo-ziołowych. Z czasem zaczęto je wzmacniać wytwarzając wódki na bazie miodu, które zawierały powyżej 30% alkoholu.
Mimo zmieniających się warunków, sposoby przetwarzania miodu na napoje alkoholowe były jednak przekazywane z pokolenia na pokolenie. Ich małe ilości były nadal wytwarzane na potrzeby własne w przydworskich miodosytniach. Taki wzmocniony napój alkoholowy na bazie miodu nazywano miodówką lub miodunką. Obecnie nosi on nazwę wódki miodowej. Miodówka należy do najbardziej wartościowych trunków. Jej smak i wartość zależą od stosowanego miodu. Miód wielokwiatowy, który jest obok akacjowego i lipowego głównym składnikiem miodówki witosławskiej należy do miodów o specyficznym składzie, smaku i zapachu.
Dawne tradycje stały się bodźcom i przyczynkiem do powrotu do starych recept i zadecydowały o rozpoczęciu wytwarzania miodówki witosławskiej najpierw na potrzeby własne a po uzyskaniu koncesji także na sprzedaż.
W rodzinie państwa Kałużnych tradycja wytwarzania miodówki była przekazywana od pokoleń. Na wszystkich rodzinnych uroczystościach była ona obowiązkowym trunkiem. Przekazywana jest w rodzinie informacja, że dziadek pana Edwarda Kałużnego, Tomasz Kałużny, który brał udział w powstaniu wielkopolskim, w 1918 r. dostał na drogę, idąc do powstania, miedzy innymi miodówkę.
Pan dr Edward Kałużny od lat 70-tych wytwarzał niewielkie ilości miodówki na potrzeby własne. Specyficzny skład miodu wielokwiatowego pozyskiwanego z pasieki umiejscowionej w parku przypałacowym w Witosławiu skłonił go początkowo do wyróżnienia miodówki przygotowywanej z tego miodu (surowca). Uznanie rodziny i znajomych skłoniło go do szerszej produkcji tego trunku. Szczególnego znaczenia nabrało jej wytwarzanie od czasu zakupienia w 1996 r. przez Pana Edwarda Kałużnego pałacu w Witosławiu wraz z okalającym go parkiem. Oficjalnie zajął się wytwarzaniem miodówki, której nazwę Miodówka witosławska nadał od miejsca jej wytwarzania, po uzyskaniu koncesji Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi w 2000 r. Z uwagi na fakt, że o jej jakości świadczy podstawowy surowiec tzn. miód z przypałacowego parku stąd nazwa Miodówka witosławska (nazwa miejscowość i gdzie znajduje się pałac i wspomniany park). W tym samym czasie otwarto w pałacu Ośrodek Apifitoterapii. Miód witosławski przydaje Miodówce szczególnych walorów smakowych i zapachowych, a przede wszystkim jakościowych. Ze względu na zawarte w tym miodzie różne bioskładniki, miodówka jest napojem nie tylko rozweselającym, ale i prozdrowotnym. Potwierdzają to liczni goście odwiedzający pałac w Witosławiu, gdzie Miodówka Witosławska podawana jest jako aperitif, napój do deserów, drinków a przede wszystkim jako trunek polepszający apetyt i humor.
6. Metoda produkcji napoju spirytusowego:
Etapy wytworzenia produktu rolnego, środka spożywczego lub napoju spirytusowego ze szczególnym uwzględnieniem tradycyjnych technik, umiejętności i narzędzi.
Etap 1 Przygotowany do miodówki miód wielokwiatowy, uzyskany z pasieki znajdującej się w pałacowym parku, miesza się w specjalnych mieszalnikach z wodą. W ciągu 24 godzin następuje rozpuszczenie miodu, w ten sposób uzyskuje się roztwór miodowy.
Etap 2 Do otrzymanego roztworu miodowego dodaje się spirytus rektyfikowany, miesza się całą zawartość.
Etap 3 Do dobrze wymieszanego roztworu dodaje się: komponenty owocvowo-ziołowo-żywiczne i ponownie miesza wszystkie składniki (miód, spirytus, komponenty) i rozlewa do szklanych balonów. Rozpoczyna się proces leżakowania.
Etap 4 Leżakowanie. W czasie leżakowania wielokrotnie, cyklicznie powtarza się mieszanie wyrobu. Leżakowanie trwa około 6 miesięcy.
Etap 5 Lewarowanie. Po okresie leżakowania, następuje lewarowranie, czyli kilkukrotne (2 do 4 razy) zlewanie klarownego płynu, ponieważ na dnie balonów tworzy się nierozpuszczalny osad powstały głównie ze związków zawartych w miodzie, nierozpuszczalnych w alkoholu.
Etap 6 Po lewarowaniu następuje rozlewanie miodówki do butelek z ciemnobrązowego szkła o charakterystycznym kształcie gąsiora, o pojemności 700 ml, które zostają zamknięte naturalnym korkiem. Butelki są etykietowane i banderolowane.