Rozdział 5 - Ustalanie cen nieruchomości stanowiących własność Skarbu Państwa i własność gminy, opłat z tytułu użytkowania wieczystego i zarządu oraz innych opłat - Gospodarka gruntami i wywłaszczanie nieruchomości.

Dziennik Ustaw

Dz.U.1991.30.127 t.j.

Akt utracił moc

Wersja od: 5 grudnia 1997 r.

Rozdział  5

Ustalanie cen nieruchomości stanowiących własność Skarbu Państwa i własność gminy, opłat z tytułu użytkowania wieczystego i zarządu oraz innych opłat

Art.  38. 

1. Biegli powołani i wpisani przez wojewodę na listę wojewódzką lub inne osoby posiadające uprawnienia z zakresu szacowania nieruchomości określają wartość gruntów nie zabudowanych i znajdujących się pod zabudową, a także położonych na tych gruntach budynków i innych urządzeń oraz lokali.

2. Wartość gruntów określa się przy uwzględnieniu aktualnie kształtujących się cen w obrocie gruntami, dokonanych nakładów, funkcji wyznaczonej w planie zagospodarowania przestrzennego dla tych gruntów, ich położenia i stopnia wyposażenia w urządzenia komunalne, energetyczne i gazowe, a także stanu zagospodarowania tych gruntów.

3. 29  Przepis ust. 2 stosuje się odpowiednio do określania wartości budynków, innych urządzeń oraz lokali.

4. Wartość budynków i innych urządzeń przeznaczonych do rozbiórki lub likwidacji ustala się według wartości materiałów porozbiórkowych.

5. 30  Prezes Urzędu Mieszkalnictwa i Rozwoju Miast określi w drodze zarządzenia szczegółowe zasady ustalania wartości gruntów nie zabudowanych i znajdujących się pod zabudową, a także wartości położonych na tych gruntach budynków i innych urządzeń oraz lokali, stosowane przez osoby posiadające uprawnienia z zakresu szacowania nieruchomości, o których mowa w ust. 1.

Art.  39. 

1. Cenę gruntu, budynku i innych urządzeń oraz lokalu ustala się w wysokości nie niższej od ich wartości określonej stosownie do art. 38.

2. Cenę gruntów, budynków i innych urządzeń oraz lokali, sprzedawanych lub oddawanych w użytkowanie wieczyste w drodze przetargu, stanowi cena osiągnięta w tym przetargu.

3. Informację o cenach wymienionych w ust. 1 zamieszcza się w wykazie, o którym mowa w art. 23 ust. 2.

Art.  40. 

1. Wysokość opłaty rocznej za użytkowanie wieczyste lub zarząd gruntu przeznaczonego pod budownictwo mieszkaniowe, oświatowo-wychowawcze, lecznicze i profilaktyki zdrowotnej oraz opieki społecznej i organizacji charytatywnych, a także gruntu zabudowanego domami mieszkalnymi, wynosi 1% ceny ustalonej na podstawie art. 39.

2. Wysokość opłaty rocznej za zarząd gruntami oddanymi na cele obronności i bezpieczeństwa Państwa wynosi 0,3% ceny ustalonej na podstawie art. 39. Rada Ministrów, w drodze rozporządzenia, określi rodzaje gruntów, które uważa się za niezbędne na cele obronności i bezpieczeństwa Państwa.

3. 31  Wysokość opłaty rocznej za użytkowanie wieczyste lub zarząd gruntu nie zabudowanego lub zabudowanego nie wymienionego w ust. 1 wynosi 3% ceny ustalonej na podstawie art. 39. Stawka procentowa opłaty może ulec podwyższeniu w drodze zarządzenia wojewody w odniesieniu do gruntów stanowiących własność Skarbu Państwa lub uchwały rady gminy w odniesieniu do gruntów stanowiących własność gminy.

4. Obniża się:

1) cenę sprzedaży obiektów wpisanych do rejestru zabytków - o 50%,

2) opłatę za użytkowanie wieczyste gruntów zawartych w granicach wskazanych w decyzji o wpisaniu do rejestru zabytków - o 50%.

Rejonowy organ rządowej administracji ogólnej w odniesieniu do gruntów stanowiących własność Skarbu Państwa, a rada gminy w odniesieniu do gruntów stanowiących własność gminy może zastosować dalszą obniżkę ceny, o której mowa w pkt 1, lub opłaty, o której mowa w pkt 2, do całkowitego zwolnienia włącznie.

4a. 32  Muzeum rejestrowane zwolnione jest od opłat z tytułu użytkowania wieczystego, użytkowania i zarządu gruntami i budynkami, stanowiącymi własność Skarbu Państwa.

5. Rada Ministrów, w drodze rozporządzenia, po zasięgnięciu opinii właściwych komisji sejmowych, określa zasady i tryb ustalania opłat z tytułu użytkowania wieczystego i zarządu gruntów i budynków oraz zasady stosowania obniżki opłat za użytkowanie wieczyste gruntów nabytych lub nabywanych pod budownictwo mieszkaniowe, a także gruntów nabytych lub nabywanych na cele wyznaniowe.

Art.  41. 

1. Opłaty za użytkowanie wieczyste i zarząd ustala się w formie opłat rocznych, z tym że pierwsza opłata nie może być większa niż 25% ceny, lecz nie niższa niż 15% ceny. Informację o wysokości opłaty za użytkowanie wieczyste zamieszcza się w wykazie, o którym mowa w art. 23 ust. 2.

2. Emeryci i renciści, których wyłącznym źródłem utrzymania jest emerytura lub renta, korzystają, jeżeli są użytkownikami wieczystymi, z 50% obniżki w opłatach.

3. Rada Ministrów, w drodze rozporządzenia, określa zasady i tryb stosowania obniżki, o której mowa w ust. 2, w odniesieniu do członków spółdzielni mieszkaniowych.

Art.  42. 

1. Ceny gruntów, budynków i innych urządzeń oraz lokali, a także opłaty za grunty oddane w użytkowanie wieczyste, są ustalane w umowie, o której mowa w art. 19. ust. 1.

2. Ceny gruntów, budynków i innych urządzeń oraz lokali, stanowiących własność Skarbu Państwa lub własność gminy, a także opłaty za zarząd tymi gruntami, budynkami i innymi urządzeniami oraz lokalami, ustala odpowiednio rejonowy organ rządowej administracji ogólnej lub zarząd gminy, w decyzji o oddaniu w zarząd.

Art.  43.  ³³

1. Opłaty za użytkowanie wieczyste i zarząd gruntów nie zabudowanych i zabudowanych mogą być, na skutek zmiany wartości gruntów, aktualizowane w okresach nie krótszych niż jeden rok.

2. Aktualizacji opłaty dokonuje się na podstawie oszacowania wartości gruntów przez osoby, o których mowa w art. 38 ust. 1, według stanu na dzień oszacowania i przy zastosowaniu dotychczasowej stawki procentowej.

Art.  43a.  ³⁴

1. Rejonowy organ rządowej administracji ogólnej w odniesieniu do gruntów stanowiących własność Skarbu Państwa i zarząd gminy w odniesieniu do gruntów stanowiących własność gminy, zamierzający podwyższyć opłatę za użytkowanie wieczyste, powinny wypowiedzieć wysokość obowiązującej strony opłaty, z równoczesną ofertą przyjęcia nowej jej wysokości. W wypowiedzeniu należy wskazać sposób obliczenia nowej opłaty i pouczyć o sposobie zakwestionowania wypowiedzenia przez użytkownika wieczystego. Do wypowiedzenia dołącza się informacje o wysokości oszacowania, o którym mowa w art. 43 ust. 2, oraz gdzie można zapoznać się z jego treścią.

2. Użytkownik wieczysty może, w terminie 30 dni od dnia doręczenia mu wypowiedzenia, złożyć do samorządowego kolegium odwoławczego, właściwego ze względu na miejsce położenia nieruchomości, zwanego dalej "kolegium", wniosek o ustalenie, że podwyższenie opłaty jest nieuzasadnione albo jest uzasadnione w mniejszej wysokości. W wypadku niezłożenia wniosku, strony wiąże nowa wysokość opłaty zaoferowana w wypowiedzeniu.

3. Wniosek, o którym mowa w ust. 2, wnosi się co do gruntów Skarbu Państwa przeciwko rejonowemu organowi rządowej administracji ogólnej, zaś co do gruntów stanowiących własność gminy - przeciwko zarządowi gminy.

4. Ciężar dowodu, że istnieją przesłanki podwyższenia opłaty, spoczywa na organie który wypowiedział wysokość obowiązującej strony opłaty.

Art.  43b.  ³⁵

 Wniosek do kolegium składa się na piśmie w 2 egzemplarzach. Podlega on na opłacie skarbowej pobieranej na podstawie odrębnych przepisów.

Art.  43c.  ³⁶

1. Termin pierwszej rozprawy wyznacza się niezwłocznie, doręczając jednocześnie stronie przeciwnej odpis wniosku.

2. Kolegium powinno dążyć do polubownego zakończenia sporu. W razie braku ugody, kolegium wydaje orzeczenie.

3. Na wniosek strony przyznaje się w orzeczeniu zwrot kosztów postępowania i opłat od strony przeciwnej stosownie do wyników sporu.

4. Do postępowania przed kolegium stosuje się odpowiednio przepisy Kodeksu postępowania administracyjnego o wyłączeniu pracownika oraz organu, o załatwianiu spraw, doręczaniu, wezwaniach, terminach, o postępowaniu, z wyjątkiem odwołań i zażaleń, oraz przepisy o opłatach i kosztach postępowania.

5. Od orzeczenia kolegium nie przysługuje środek odwoławczy.

6. Ustalona prawomocnym orzeczeniem kolegium lub ugodą zawartą przed kolegium nowa wysokość opłaty obowiązuje począwszy od dnia 1 stycznia roku następującego po roku, w którym wypowiedziano wysokość dotychczasowej opłaty.

7. W wypadku oddalenia wniosku strony wiąże wysokość opłaty zaoferowanej zgodnie z art. 43a ust. 1.

8. Przepis ust. 6 i 7 stosuje się odpowiednio, jeżeli sprawę rozstrzygnięto prawomocnym wyrokiem sądu lub zawarto ugodę sądową.

Art.  43d.  ³⁷

1. Prawomocne orzeczenie kolegium albo ugoda zawarta przed nim mają moc prawomocną na równi z wyrokiem sądu powszechnego lub ugodą zawartą przed takim sądem.

2. Orzeczenie lub ugoda podlegają wykonaniu w drodze egzekucji sądowej.

Art.  43e.  ³⁸

1. Od orzeczenia kolegium strona może wnieść sprzeciw w terminie 14 dni od dnia doręczenia orzeczenia. Wniesienie sprzeciwu jest równoznaczne z żądaniem przekazania sprawy do sądu powszechnego właściwego ze względu na miejsce położenia nieruchomości.

2. W razie wniesienia sprzeciwu w terminie, orzeczenie traci moc nawet wtedy, gdy sprzeciw był zgłoszony co do części orzeczenia.

3. Jeżeli sprzeciw dotyczy wyłącznie kosztów postępowania, przepisu ust. 2 nie stosuje się a właściwy sąd rozstrzyga postanowieniem na posiedzeniu niejawnym o kosztach postępowania.

4. Kolegium przekazuje właściwemu sądowi akta sprawy wraz ze sprzeciwem. Wniosek, o którym mowa w art. 43a ust. 2, złożony do kolegium zastępuje pozew.

Art.  43f.  ³⁹

1. Użytkownik wieczysty może żądać od rejonowego organu rządowej administracji ogólnej w odniesieniu do gruntów stanowiących własność Skarbu Państwa i zarządu gminy w odniesieniu do gruntów stanowiących własność gminy obniżenia opłaty na skutek zmniejszenia się wartości gruntu, a w razie odmowy skierować sprawę do kolegium. Przepisy art. 43b, art. 43c ust. 1-5, art. 43d oraz art. 43e stosuje się odpowiednio.

2. Ciężar dowodu, że istnieją przesłanki obniżenia opłaty, spoczywa na użytkowniku wieczystym.

3. Ustalona prawomocnym orzeczeniem kolegium lub ugodą zawartą przed kolegium nowa wysokość opłaty obowiązuje począwszy od dnia 1 stycznia roku następującego po roku, w którym użytkownik wieczysty zażądał jej obniżenia we wniosku do kolegium.

4. Przepis ust. 3 stosuje się odpowiednio, jeżeli wysokość opłaty została ustalona w prawomocnym wyroku lub ugodzie sądowej.

Art.  43g.  ⁴⁰

1. Aktualizacji opłaty za grunt oddany w zarząd dokonuje się w drodze decyzji rejonowego organu rządowej administracji ogólnej w odniesieniu do gruntów stanowiących własność Skarbu Państwa i zarządu gminy w odniesieniu do gruntów stanowiących własność gminy.

2. Ustalona decyzją ostateczną nowa wysokość opłaty za grunt oddany w zarząd obowiązuje począwszy od dnia 1 stycznia roku następującego po roku, w którym została wydana decyzja.

Art.  44. 

1. Właściciele gruntów są obowiązani uczestniczyć w kosztach budowy urządzeń komunalnych, energetycznych i gazowych odpowiednio do wzrostu wartości nieruchomości, powstałego na skutek wybudowania tych urządzeń (opłaty adiacenckie).

2. Przepis ust. 1 stosuje się odpowiednio do użytkowników wieczystych, którzy korzystają z działki bez obowiązku uiszczania opłat za użytkowanie wieczyste lub wnieśli jednorazową opłatę za cały okres użytkowania wieczystego.

3. Na poczet opłat, o których mowa w ust. 1, zalicza się wartość świadczeń wniesionych w czynie społecznym, w gotówce lub w naturze na rzecz realizacji określonego urządzenia.

4. Rada Ministrów, w drodze rozporządzenia, określa szczegółowe zasady ustalania wysokości udziału w kosztach wymienionych w ust. 1, sposób ich pokrywania oraz zasady stosowania obniżek.

Art.  45. 

1. Jeżeli z planu zagospodarowania przestrzennego, umowy lub decyzji wynika obowiązek rozpoczęcia lub zakończenia zabudowy gruntu w określonym terminie bądź też obowiązek innego zagospodarowania gruntu, po bezskutecznym upływie takiego terminu rejonowy organ rządowej administracji ogólnej w odniesieniu do gruntów stanowiących własność Skarbu Państwa, a zarząd gminy w odniesieniu do gruntów stanowiących własność gminy, może wprowadzić dodatkowe opłaty roczne, niezależnie od opłat rocznych wynikających z przepisów ustawy i przepisów o ochronie gruntów rolnych i leśnych. Za rozpoczęcie zabudowy uważa się wykonanie fundamentów.

2. Rada Ministrów, w drodze rozporządzenia, określa zasady i tryb ustalania opłat, o których mowa w ust. 1.

²⁹ Art. 38 ust. 3 zmieniony przez art.16 pkt 3 ustawy z dnia 4 października 1991 r. (Dz.U.91.103.446) o zmianie niektórych warunków przygotowania inwestycji budownictwa mieszkaniowego w latach 1991-1995 oraz o zmianie niektórych ustaw z dniem 29 listopada 1991 r.

³⁰ Art. 38 ust. 5:

- dodany przez art. 1 pkt 3 ustawy z dnia 21 października 1994 r. (Dz.U.94.123.601) zmieniającej nin. ustawę z dniem 8 grudnia 1994 r.

- zmieniony przez art. 22 pkt 2 ustawy z dnia 8 sierpnia 1996 r. o zmianie niektórych ustaw normujących funkcjonowanie gospodarki i administracji publicznej (Dz.U.96.106.496) z dniem 1 stycznia 1997 r.

³¹ Art. 40 ust. 3 zmieniony przez art. 1 pkt 4 ustawy z dnia 21 października 1994 r. (Dz.U.94.123.601) zmieniającej nin. ustawę z dniem 8 grudnia 1994 r.

³² Art. 40 ust. 4a dodany przez art. 36 ustawy z dnia 21 listopada 1996 r. o muzeach (Dz.U.97.5.24) z dniem 4 lutego 1997 r.

³³ Art. 43 zmieniony przez art. 1 pkt 5 ustawy z dnia 21 października 1994 r. (Dz.U.94.123.601) zmieniającej nin. ustawę z dniem 8 grudnia 1994 r.

³⁴ Art. 43a dodany przez art. 1 pkt 6 ustawy z dnia 21 października 1994 r. (Dz.U.94.123.601) zmieniającej nin. ustawę z dniem 8 grudnia 1994 r.

³⁵ Art. 43b dodany przez art. 1 pkt 6 ustawy z dnia 21 października 1994 r. (Dz.U.94.123.601) zmieniającej nin. ustawę z dniem 8 grudnia 1994 r.

³⁶ Art. 43c dodany przez art. 1 pkt 6 ustawy z dnia 21 października 1994 r. (Dz.U.94.123.601) zmieniającej nin. ustawę z dniem 8 grudnia 1994 r.

³⁷ Art. 43d dodany przez art. 1 pkt 6 ustawy z dnia 21 października 1994 r. (Dz.U.94.123.601) zmieniającej nin. ustawę z dniem 8 grudnia 1994 r.

³⁸ Art. 43e dodany przez art. 1 pkt 6 ustawy z dnia 21 października 1994 r. (Dz.U.94.123.601) zmieniającej nin. ustawę z dniem 8 grudnia 1994 r.

³⁹ Art. 43f dodany przez art. 1 pkt 6 ustawy z dnia 21 października 1994 r. (Dz.U.94.123.601) zmieniającej nin. ustawę z dniem 8 grudnia 1994 r.

⁴⁰ Art. 43g dodany przez art. 1 pkt 6 ustawy z dnia 21 października 1994 r. (Dz.U.94.123.601) zmieniającej nin. ustawę z dniem 8 grudnia 1994 r.