Część 6 - Przestępstwa przeciwko obowiązkom subordynacji wojskowej. - Kodeks karny wojskowy.

Dziennik Ustaw

Dz.U.1928.36.328

Akt utracił moc
Wersja od: 12 marca 1932 r.

Część  szósta.

Przestępstwa przeciwko obowiązkom subordynacji wojskowej.

Kto w służbie lub w związku z czynnością służbową narusza cześć, należną przełożonemu, w szczególności głośno się uskarża lub naganie się sprzeciwia, karany będzie zamknięciem w areszcie wojskowym.

Jeżeli naruszenia czci dopuszczono się pod bronią lub wobec zebranych szeregowych, albo jeżeli ono przedstawia się jako groźba, wymierzony będzie areszt średni lub ścisły na czas nie krótszy od dni czternastu, albo zamknięcie w więzieniu lub w twierdzy na czas nie dłuższy od lat trzech.

Kto na pytanie w sprawach służbowych świadomie powie nieprawdę przełożonemu, karany będzie aresztem wojskowym.

Kto obraża przełożonego lub starszego w stopniu służbowym, karany będzie zamknięciem w więzieniu lub w twierdzy na czas nie dłuższy od lat dwu lub aresztem wojskowym, a w razie obrazy w służbie lub w związku z czynnością służbową - zamknięciem w więzieniu lub w twierdzy na czas nie dłuższy od lat trzech lub aresztem wojskowym.

Jeżeli obrazę popełniono przez rozpowszechnianie pism, utworów lub wizerunków, wymierzona będzie kara zamknięcia w więzieniu lub w twierdzy.

W wypadku obrazy oszczerczej wymierzona będzie kara zamknięcia w więzieniu.

Nieposłuszeństwo, wynikające z niewykonania, samowolnej zmiany lub przekroczenia rozkazu w sprawach służbowych, karane będzie zamknięciem w więzieniu lub w twierdzy na czas nie dłuższy od roku jednego lub aresztem wojskowym.

Jeżeli nieposłuszeństwo pociągnie za sobą znaczną szkodę, wymierzona będzie kara zamknięcia w więzieniu, zastępującem dom poprawy, lub w więzieniu lub w twierdzy, w polu - kara zamknięcia w więzieniu, zastępującem dom poprawy, na czas nie krótszy od lat trzech lub w ciężkiem więzieniu bezterminowem.

Jeżeli z nieposłuszeństwa wyniknie niebezpieczeństwo znacznej szkody, wymierzona będzie kara zamknięcia w więzieniu lub w twierdzy na czas do lat dwu lub areszt wojskowy, w polu - kara zamknięcia w więzieniu lub w twierdzy na czas do lat trzech.

Kto wyraźnie odmówi posłuszeństwa lub wyrazi swe nieposłuszeństwo przez słowa, gesty lub inne działania, kto wzywa przełożonego do wytłumaczenia się co do otrzymanego odeń rozkazu służbowego lub nagany, albo mimo powtórzenia rozkazu służbowego trwa w nieposłuszeństwie - karany będzie średnim lub ścisłym aresztem na czas nie krótszy od dni czternastu lub zamknięciem w więzieniu lub w twierdzy na czas nie dłuższy od lat trzech.

Jeżeli jeden z czynów, wskazanych w art. 78, spełniono wobec zebranych szeregowych pod bronią lub wbrew rozkazowi stawania pod broń, wymierzona będzie kara zamknięcia w więzieniu lub w twierdzy, w polu - na czas nie krótszy od jednego roku. W wypadkach mniejszej wagi, jeżeli czyn spełniono nie pod bronią i nie przeciw rozkazowi stawania pod broń, można karę zmniejszyć do dni czternastu aresztu średniego lub ścisłego.

Jeżeli jeden z czynów, wskazanych w cz. 1, spełniono w obliczu nieprzyjaciela wymierzona będzie kara zamknięcia w ciężkiem więzieniu terminowem lub w więzieniu, zastępującem dom poprawy. Jeżeli czyn polega na wyraźnej odmowie posłuszeństwa rozkazowi, wydanemu w obliczu nieprzyjaciela, lub jeżeli nieposłuszeństwo temu rozkazowi ujawni się słowami, gestami albo innemi działaniami, wymierzona będzie kara śmierci, albo zamknięcie w bezterminowem ciężkiem więzieniu, albo w więzieniu, zastępującem dom poprawy.

Kto cokolwiek przedsiębierze, aby zapomocą gwałtu lub groźby przeszkodzić przełożonemu w wykonaniu rozkazu służbowego albo zmusić go do podjęcia lub zaniechania czynności służbowej - karany będzie za taki opór zamknięciem w więzieniu, zastępującem dom poprawy, lub w więzieniu lub w twierdzy na czas nie krótszy od miesięcy sześciu; w wypadkach mniejszej wagi - zamknięciem w więzieniu lub w twierdzy na czas nie krótszy od miesięcy trzech, w polu - w więzieniu, zastępującem dom poprawy na czas nie krótszy od lat trzech, a w wypadkach mniejszej wagi - w więzieniu na czas nie krótszy od miesięcy sześciu.

Tę samą karę stosuje się, jeśli czyn spełniono względem żołnierzy, wysłanych na rozkaz lub przyzwanych do pomocy przełożonemu.

Kto czynnie targnie się na przełożonego lub przedsięweźmie czynny nań napad, karany będzie zamknięciem w więzieniu, zastępującem dom poprawy, lub w więzieniu lub w twierdzy na czas nie krótszy od lat trzech, w wypadkach mniejszej wagi - zamknięciem w więzieniu lub w twierdzy na czas nie krótszy od miesięcy sześciu. Jeżeli czynu dokonano pod bronią, w służbie lub wobec zebranych szeregowych, albo z bronią lub z innem niebezpiecznem narzędziem, wymierzone będzie ciężkie więzienie terminowe na czas nie dłuższy od lat ośmiu lub kara zamknięcia w więzieniu, zastępującem dom poprawy, na czas nie krótszy od lat trzech, w wypadkach mniejszej wagi - kara zamknięcia w więzieniu lub w twierdzy na czas nie krótszy od roku jednego.

Jeżeli czyn spełniono w polu, wymierzona będzie kara śmierci, w wypadkach mniejszej wagi lub w razie spełnienia czynu poza służbą - kara ciężkiego więzienia terminowego lub więzienia, zastępującego dom poprawy, lub kara twierdzy na czas nie krótszy od roku jednego.

Jeżeli czyn spowodował ciężkie uszkodzenie ciała lub śmierć przełożonego, to w wypadkach, wskazanych w części 1 zdanie 1, wymierzona będzie kara zamknięcia w ciężkiem więzieniu, w wypadkach zaś wskazanych w zdaniu 2, kara ciężkiego więzienia na czas nie krótszy od lat sześciu; w wypadkach mniejszej wagi - kara zamknięcia w więzieniu, zastępującem dom poprawy, lub w więzieniu lub w twierdzy na czas nie krótszy od roku jednego; w wypadkach wskazanych w części 2, wymierzona będzie kara śmierci, w wypadkach mniejszej wagi - zamknięcia w ciężkiem więzieniu bezterminowem lub w ciężkiem więzieniu terminowem na czas nie dłuższy od lat ośmiu, lub w więzieniu lub w twierdzy na czas nie krótszy od lat dwóch.

Obok więzienia i obok twierdzy orzeka się wydalenie z korpusu oficerskiego.

Jeżeli podwładny rozdrażniony tem, że przełożony obszedł się z nim wbrew przepisom lub przekroczył granice swej władzy służbowej, z miejsca dał się porwać do jednego z przestępstw, wskazanych w art. 73-81, wymierzona będzie kara zamknięcia w ciężkiem więzieniu terminowem, lub w więzieniu lub w twierdzy na czas nie krótszy od lat trzech, jeżeli ten czyn zagrożony jest karą śmierci lub bezterminowem ciężkiem więzieniem, jeżeli zaś przestępstwo zagrożone jest inną karą, będzie zastosowane złagodzenie kary wedle art. 53 kodeksu karnego z 1903 r.; co do oficerów można zaniechać wydalenia z korpusu oficerskiego.

Kto wzywa lub pobudza żołnierza do odmowy posłuszeństwa, do oporu lub do czynnego targnięcia się na przełożonego, ulega karze narówni z podżegaczem, jeśli wezwanie lub pobudzenie spowodowało przestępstwo lub tegoż karygodne usiłowanie.

Jeżeli wezwanie lub pobudzenie pozostało bez skutku, wymierzona będzie kara zamknięcia w więzieniu lub w twierdzy na czas nie dłuższy od lat dwóch lub kara aresztu wojskowego, w polu - kara aresztu średniego lub ścisłego, lub zamknięcia w więzieniu lub w twierdzy. Kara nie może być jednak cięższą co do rodzaju i wymiaru od kary, przewidzianej za czyn, do którego spełnienia wzywano lub pobudzano.

Kto wzywa lub pobudza dwu lub więcej żołnierzy do wspólnej odmowy posłuszeństwa, wspólnego oporu lub wspólnego targnięcia się na przełożonego - karany będzie zamknięciem w ciężkiem więzieniu na czas nie dłuższy od lat ośmiu lub w więzieniu, zastępującem dom poprawy, bez względu na to, czy skutek nastąpił.

Jeżeli czyn spowodował znaczną szkodę dla służby, wymierzona będzie kara zamknięcia w ciężkiem więzieniu terminowem lub w więzieniu zastępującem dom poprawy, na czas nie krótszy od lat trzech, w polu - kara zamknięcia w bezterminowem ciężkiem więzieniu lub w ciężkiem więzieniu terminowem na czas nie krótszy od lat ośmiu.

Kto bez upoważnienia urządza zebrania żołnierzy dla narady nad sprawami lub instytucjami wojskowemi, albo zbiera podpisy w celu wspólnego przedstawienia lub zażalenia odnośnie do tychże spraw lub instytucyj - karany będzie zamknięciem w więzieniu lub w twierdzy na czas nie dłuższy od lat trzech lub aresztem wojskowym; równocześnie orzec można wydalenie z korpusu oficerskiego.

Biorący udział w tem zebraniu, przedstawieniu lub zażaleniu - karani będą zamknięciem w więzieniu lub w twierdzy na czas nie dłuższy od miesięcy sześciu lub aresztem wojskowym.

Kto stara się wywołać między towarzyszami broni niezadowolenie ze służby, karany będzie zamknięciem w więzieniu lub w twierdzy na czas nie dłuższy od lat trzech lub aresztem wojskowym.

Jeżeli czyn spełniono przez rozpowszechnianie pism, utworów, wizerunków, albo w polu - wymierzona będzie kara aresztu średniego lub ścisłego na czas nie krótszy od dni czternastu, albo zamknięcie w więzieniu lub w twierdzy.

Jeżeli dwie lub więcej osób zmówi się do wspólnej odmowy posłuszeństwa, stawienia oporu lub targnięcia się na przełożonego, ulegną one karze za rokosz. Kara wymierzona będzie wedle przepisu odnoszącego się do czynu, którego spełnienia zmowa dotyczy i przedłużona będzie w sposób, wskazany w art. 64 kodeksu karnego z 1903 r.

Kto otrzyma wiarygodną wiadomość o rokoszu w czasie, gdy można jeszcze zapobiec zamierzonemu czynowi przestępnemu, i zaniecha donieść o tem w porę, będzie karany zamknięciem w więzieniu lub w twierdzy na czas nie dłuższy od lat trzech lub aresztem wojskowym.

Biorący udział w rokoszu nie ulegnie karze, jeżeli o nim wtedy doniesie, kiedy władza właściwa nie ma jeszcze skądinąd o nim wiadomości, i jeżeli to uczyni w taki sposób, że można zapobiec zamierzonemu czynowi.

Jeżeli dwie lub więcej osób skupia się w zbiegowisko i wspólnemi siłami przedsiębierze odmowę posłuszeństwa przełożonemu, opór lub targnięcie się na przełożonego, każdy uczestnik zbiegowiska karany będzie za rozruch wojskowy zamknięciem w ciężkiem więzieniu terminowem, w polu - ciężkiem więzieniem na czas nie krótszy od lat ośmiu.

Przywódcy i podżegacze rozruchu wojskowego tudzież biorący udział w rozruchu wojskowym, którzy się dopuszczą czynnego gwałtu na przełożonym, karani będą zamknięciem w ciężkiem więzieniu terminowem na czas nie krótszy od lat pięciu lub w ciężkiem więzieniu bezterminowem, a jeżeli rozruch popełniono w polu - karą śmierci.

Jeżeli rozruch wojskowy popełniono w obecności nieprzyjaciela, karani będą wszyscy wspólnicy przestępstwa karą śmierci, w wypadkach mniejszej wagi - karą zamknięcia w ciężkiem więzieniu bezterminowem lub w ciężkiem więzieniu terminowem.

Biorący udział w rozruchu wojskowym, którzy powrócą do posłuszeństwa zanim dojdzie do czynnego gwałtu na przełożonym, karani będą zamknięciem w więzieniu lub w twierdzy na czas nie dłuższy od lat dwóch, o ile nie są podżegaczami lub przywódcami rozruchu.

Jeśli w tym wypadku wszyscy, biorący udział w rozruchu wojskowym, powrócą do posłuszeństwa, to podżegacze i przywódcy ulegną karze więzienia lub twierdzy na czas nie krótszy od roku jednego.

Karze, przewidzianej dla podżegacza rozruchu wojskowego, ulega każdy, biorący w nim udział, kto:

1)
osobiście wezwany przez przełożonego do posłuszeństwa odmówi go wyraźnie słowem lub czynem;
2)
popiera rozruch zapomocą nadużycia sygnałów wojskowych lub haseł do rozruchu;
3)
posiada najwyższy stopień służbowy wśród uczestniczących w rozruchu.

W wypadkach mniejszej wagi, wskazanych w art. 84, 90, 91 i 94, można zmniejszyć karę a mianowicie w wypadkach, wskazanych w art. 84 cz. 1 i art. 90, do sześciu miesięcy, w polu - do roku więzienia, w wypadkach, wskazanych w art. 84 cz. 2, 91 i 94 - do roku, w polu - do dwóch lat więzienia.

Kto narusza cześć należną warcie wojskowej, obraża ją, dopuszcza się wobec niej nieposłuszeństwa lub oporu, lub czynnie na nią się targnie, ulegnie karze takiej, jak za czyn, spełniony przeciw przełożonemu.

Za wartę wojskową w myśl kodeksu niniejszego uważa się żołnierzy, przeznaczonych rozkazem do służby wartowniczej lub wojskowej służby bezpieczeństwa, którzy tę służbę pełnią i których, jako pełniących tę służbę, można rozpoznać zewnętrznie.

Kto wyzwie na pojedynek przełożonego lub starszego stopniem służbowym z powodów służbowych, karany będzie zamknięciem w więzieniu lub w twierdzy na czas nie krótszy od roku jednego, w razie odbycia pojedynku - zamknięciem w więzieniu lub w twierdzy na czas nie krótszy od lat trzech. Jednocześnie orzeka się wydalenie z korpusu oficerskiego.

Tej samej karze ulegnie przełożony, który wyzwanie przyjmie lub do pojedynku stanie.

Osoby, wyliczone w art. 5 i 6, ulegają karom według przepisów niniejszej części także wtedy, gdy nie pozostają w służbie, jeśli spełnią przestępstwo, przewidziane w tejże części, w stosunku służbowym z przełożonym lub w mundurze wojskowym, albo jeżeli dopuszczą się nieposłuszeństwa lub oporu przeciw prawnie uzasadnionemu rozkazowi w sprawach służbowych.

10 Art. 80 zmieniony obwieszczeniem Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 20 lipca 1928 r. o sprostowaniu błędów w rozporządzeniu Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 22 marca 1928 r. o kodeksie karnym wojskowym (Dz.U.28.72.662).
11 Art. 98 zmieniony obwieszczeniem Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 20 lipca 1928 r. o sprostowaniu błędów w rozporządzeniu Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 22 marca 1928 r. o kodeksie karnym wojskowym (Dz.U.28.72.662).