Dział 8 - Postępowanie przed sądem pierwszej instancji. - Kodeks postępowania karnego.

Dziennik Ustaw

Dz.U.1969.13.96

Akt utracił moc

Wersja od: 18 października 1997 r.

DZIAŁ  VIII.

Postępowanie przed sądem pierwszej instancji.

Rozdział  32.

Przygotowanie do rozprawy głównej.

Art.  298.

Jeżeli akt oskarżenia nie odpowiada warunkom formalnym, wymienionym w art. 295-297, lub gdy nie dołączono odpowiedniej liczby odpisów aktu oskarżenia, prezes sądu zwraca go oskarżycielowi w celu uzupełnienia braków w terminie dni 7.

Art.  299.

§ 1. Prezes sądu wnosi z urzędu lub na wniosek stron sprawę na posiedzenie, jeżeli uzna, że zachodzi potrzeba rozstrzygnięcia przekraczającego uprawnienia prezesa, a zwłaszcza:

1) umorzenia postępowania na podstawie art. 11 lub jego zawieszenia,

2) zwrotu sprawy w celu usunięcia istotnych braków postępowania przygotowawczego, których usunięcie przez sąd powodowałoby znaczne trudności,

3) wydania postanowienia o niewłaściwości sądu lub o zmianie wskazanego w akcie oskarżenia trybu postępowania,

4) umorzenia postępowania z powodu oczywistego braku faktycznych podstaw oskarżenia,

5) warunkowego umorzenia postępowania,

6) wydania postanowienia co do środka zapobiegawczego.

§ 2. W posiedzeniu wyznaczonym z powodu wskazanego w § 1 pkt 5 ma prawo wziąć udział oskarżony i jego obrońca. Oskarżonego aresztowanego sprowadza się na posiedzenie tylko wtedy, gdy prezes sądu lub sąd uzna to za koniecznie.

§ 3. W razie wydania postanowienia o warunkowym umorzeniu postępowania stosuje się odpowiednio art. 286, 288 i 289.

§ 4. Postanowienie o zwrocie sprawy do postępowania przygotowawczego powinno wskazywać, w jakim kierunku ma nastąpić uzupełnienie postępowania. Na postanowienie to stronom przysługuje zażalenie.

§ 5. Jeżeli sąd uzna, że nie zachodzą ku temu przeszkody, kieruje sprawę do rozpoznania na rozprawie.

Art.  300.

Po uzupełnieniu postępowania przygotowawczego oskarżyciel publiczny składa nowy akt oskarżenia albo podtrzymuje poprzedni lub postępowanie umarza.

Art.  301.

W dalszym postępowaniu, a w szczególności na rozprawie głównej, sąd nie jest związany ani oceną faktyczną, ani prawną przyjętą za podstawę postanowień i zarządzeń, wydanych w postępowaniu przewidzianym w rozdziale niniejszym.

Art.  302.

§ 1. Jeżeli akt oskarżenia odpowiada warunkom formalnym, a sprawę skierowano na rozprawę główną, doręcza się oskarżonemu odpis aktu oskarżenia, wzywając do składania wniosków dowodowych w terminie dni 7.

§ 2. Oskarżony i jego obrońca mają obowiązek zgłoszenia w terminie określonym w § 1 wszystkich znanych im dowodów niezbędnych do rozpoznania sprawy.

Art.  303.

Prezes sądu po rozważeniu wniosków stron lub z urzędu zarządza wezwanie świadków oraz sprowadzenie na rozprawę główną innych dowodów wnioskowanych przez strony.

Art.  304.

§ 1. Wyznaczenie terminu rozprawy głównej, jak również jego zmiana wymagają pisemnego zarządzenia prezesa; w zarządzeniu tym wskazuje się także strony oraz inne osoby, które należy wezwać na rozprawę lub zawiadomić o jej terminie, a ponadto inne czynności konieczne do przygotowania rozprawy.

§ 2. W stosunku do oskarżonego pozbawionego wolności należy w każdym wypadku wydać zarządzenie doprowadzenia na rozprawę.

Art.  305.

§ 1. Pomiędzy doręczeniem zawiadomienia a terminem rozprawy głównej powinno upłynąć przynajmniej 7 dni.

§ 2. W razie niezachowania tego terminu w stosunku do oskarżonego lub jego obrońcy rozprawa na ich wniosek zgłoszony przed rozpoczęciem przewodu sądowego, ulega odroczeniu.

Rozdział  33.

Jawność rozprawy głównej.

Art.  306.

Rozprawa odbywa się ustnie i jawnie.

Art.  307.

§ 1. Na rozprawie oprócz osób biorących udział w sprawie mogą być obecne tylko osoby pełnoletnie, nie uzbrojone.

§ 2. Zakaz określony w § 1 co do osób uzbrojonych nie dotyczy osób obowiązanych do noszenia broni.

§ 3. Na jawnej rozprawie mogą być obecni za zezwoleniem przewodniczącego również małoletni.

§ 4. Nie mają wstępu na rozprawę osoby znajdujące się w stanie nie licującym z powagą sądu.

Art.  308.

§ 1. Sąd wyłącza jawność całości albo części rozprawy, jeżeli jawność mogłaby obrażać dobre obyczaje, wywołać zakłócenia spokoju publicznego lub ujawnić okoliczności, które ze względu na ważny interes państwa powinny być zachowane w tajemnicy.

§ 2. Przepis § 1 stosuje się również wtedy, gdy ważny interes prywatny wymaga wyłączenia jawności; w sprawach o zniesławienie lub oszczerstwo jednak rozprawa jest jawna tylko wtedy, gdy oskarżyciel tego zażąda.

§ 3. Sąd może wyłączyć jawność całości albo części rozprawy, jeżeli choćby jeden z oskarżonych jest nieletni.

Art.  309.

§ 1. W razie wyłączenia jawności mogą być obecne na rozprawie oprócz osób biorących udział w postępowaniu po dwie osoby wskazane przez oskarżyciela publicznego, oskarżyciela prywatnego i oskarżonego. Jeżeli jest kilku oskarżycieli lub oskarżonych, każdy z nich może żądać pozostawienia na sali rozpraw po jednej osobie.

§ 2. Przepisu § 1 nie stosuje się, jeżeli zachodzi obawa ujawnienia tajemnicy państwowej.

§ 3. W razie wyłączenia jawności przewodniczący może zezwolić poszczególnym osobom na obecność na rozprawie.

Art.  310.

Przewodniczący poucza obecnych o obowiązku zachowania w tajemnicy okoliczności ujawnionych na rozprawie toczącej się z wyłączeniem jawności i uprzedza o skutkach niedopełnienia tego obowiązku.

Art.  311.

Z chwilą zgłoszenia wniosku o wyłączenie jawności rozprawa w zakresie tego wniosku odbywa się z wyłączeniem jawności, jeżeli o to wnosi strona lub sąd uzna to za potrzebne.

Art.  312.

§ 1. Ogłoszenie wyroku odbywa się jawnie.

§ 2. Jeżeli jawność rozprawy wyłączono w całości lub w części, przytoczenie powodów wyroku może nastąpić z wyłączeniem jawności.

Rozdział  34.

Ogólny porządek rozprawy głównej.

Art.  313.

§ 1. Przewodniczący kieruje rozprawą i czuwa nad jej prawidłowym przebiegiem, bacząc, aby zostały wyjaśnione wszystkie istotne okoliczności sprawy.

§ 2. Przewodniczący powinien dążyć do tego, aby rozstrzygnięcie sprawy nastąpiło na pierwszej rozprawie głównej.

Art.  314.

§ 1. Oskarżonemu, świadkom i biegłym zarówno sędziowie, jak i strony zadają pytania bezpośrednio, jeżeli przewodniczący nie zarządzi inaczej.

§ 2. Przewodniczący uchyla pytania, które uznaje za nieistotne.

Art.  315.

§ 1. Przewodniczący umożliwia stronom wypowiedzenie się do każdej kwestii podlegającej rozstrzygnięciu.

§ 2. Jeżeli w jakiejkolwiek kwestii jedna ze stron zabiera głos, prawo głosu przysługuje również wszystkim innym stronom. Obrońcy oskarżonego i oskarżonemu przysługuje głos ostatni.

Art.  316.

O przychylnym załatwieniu wniosku dowodowego strony, któremu inna strona nie sprzeciwiła się, rozstrzyga ostatecznie przewodniczący; w innych wypadkach sąd wydaje postanowienie.

Art.  317.

Sąd może zezwolić przedstawicielom radia, telewizji, filmu i prasy na dokonywanie za pomocą aparatury utrwaleń obrazu i dźwięku z przebiegu rozprawy, gdy uzasadniony interes społeczny za tym przemawia, a dokonywanie tych czynności nie będzie utrudniać prowadzenia rozprawy.

Art.  318.

Przewodniczący wydaje wszelkie zarządzenia niezbędne do utrzymania na sali sądowej spokoju i porządku.

Art.  319.

Od zarządzeń przewodniczącego wydanych na rozprawie głównej przysługuje odwołanie do składu orzekającego.

Art.  320.

§ 1. Świadka przesłuchuje się podczas nieobecności świadków, którzy jeszcze nie złożyli zeznań.

§ 2. Przewodniczący powinien przedsiębrać środki zapobiegające porozumieniu się osób przesłuchanych z osobami, które jeszcze nie zostały przesłuchane.

Art.  321.

§ 1. Obecność oskarżonego na rozprawie głównej jest obowiązkowa, jeżeli ustawa nie stanowi inaczej.

§ 2. Przewodniczący może wydać zarządzenie w celu uniemożliwienia oskarżonemu wydalenia się z sądu przed zakończeniem rozprawy.

Art.  322.

§ 1. Jeżeli oskarżony pomimo upomnienia go przez przewodniczącego zachowuje się w sposób zakłócający porządek rozprawy głównej lub godzący w powagę sądu, przewodniczący może wydalić oskarżonego na pewien czas z sali sądowej.

§ 2. Zezwalając oskarżonemu na powrót, przewodniczący niezwłocznie informuje go o przebiegu rozprawy w czasie jego nieobecności oraz umożliwia mu złożenie wyjaśnień co do przeprowadzonych w czasie jego nieobecności dowodów.

Art.  323.

Jeżeli oskarżony, który złożył już wyjaśnienia, opuścił salę rozpraw bez zezwolenia przewodniczącego, sąd może dokończyć rozprawy w czasie nieobecności oskarżonego, a wydanego w tym wypadku wyroku nie uważa się za zaoczny; sąd zarządza przymusowe doprowadzenie oskarżonego, jeżeli uznaje jego obecność za niezbędną.

Art.  324.

W wypadku odwołania przez oskarżonego po wyznaczeniu rozprawy upoważnienia do obrony w sprawie, w której udział obrońcy jest obowiązkowy, obrońca powinien pełnić obowiązki do czasu podjęcia czynności przez nowego obrońcę, chyba że sąd postanowi inaczej.

Art.  325.

§ 1. Jeżeli obrońca lub pełnomocnik strony, mimo upomnienia przez przewodniczącego, zachowuje się nadal w sposób zakłócający porządek rozprawy lub godzący w powagę sądu, przewodniczący odbiera głos temu obrońcy lub pełnomocnikowi, a sąd może usunąć go od udziału w sprawie.

§ 2. Jeżeli usunięto obrońcę, przewodniczący na żądanie oskarżonego, a gdy obrona jest z mocy ustawy niezbędna, to z urzędu wyznacza nowego obrońcę.

§ 3. Jeżeli wyznaczony obrońca nie może objąć niezwłocznie obrony, należy rozprawę przerwać lub odroczyć.

Art.  326.

§ 1. Jeżeli art. 322 i 325 nie stanowią inaczej, mają zastosowanie art. 28-33 Prawa o ustroju sądów powszechnych.

§ 2. Względem oskarżonego pozbawionego wolności w wypadku przewidzianym w art. 29 Prawa o ustroju sądów powszechnych sąd stosuje jedną z kar dyscyplinarnych, przewidzianych dla osób pozbawionych wolności.

Art.  327.

§ 1. Gdy sąd wchodzi na salę lub ją opuszcza, wszyscy obecni wstają.

§ 2. Wstaje również każda osoba, do której sąd się zwraca lub która do sądu przemawia, chyba że przewodniczący zwolni ją od tego obowiązku.

Rozdział  35.

Rozpoczęcie rozprawy głównej.

Art.  328.

Rozprawę główną rozpoczyna wywołanie sprawy, następnie przewodniczący sprawdza, czy wszyscy wezwani stawili się oraz czy nie ma przeszkód do rozpoznania sprawy.

Art.  329.

W razie nie usprawiedliwionego niestawiennictwa oskarżonego, którego obecność jest obowiązkowa, przewodniczący zarządza jego natychmiastowe doprowadzenie lub przerywa w tym celu rozprawę albo też sąd ją odracza.

Art.  330.

W razie niestawiennictwa powoda cywilnego do chwili rozpoczęcia przewodu sądowego sąd pozostawia powództwo cywilne bez rozpoznania, chyba że powód wnosi o rozpoznanie w czasie jego nieobecności.

Art.  331.

§ 1. Po sprawdzeniu obecności przewodniczący zarządza opuszczenie sali rozpraw przez świadków. Biegli pozostają na sali, jeżeli przewodniczący nie zarządzi inaczej.

§ 2. Oskarżyciel prywatny, oskarżyciel posiłkowy, powód cywilny i przedstawiciel społeczny mogą pozostać na sali, choćby mieli składać zeznania jako świadkowie.

Rozdział  36.

Przewód sądowy.

Art.  332.

§ 1. Przewód sądowy rozpoczyna się od odczytania aktu oskarżenia, po czym przewodniczący zapytuje oskarżonego, czy zrozumiał treść oskarżenia, czy przyznaje się do zarzucanego mu czynu oraz czy chce złożyć wyjaśnienia i jakie.

§ 2. Akt oskarżenia odczytuje prokurator, jeżeli bierze udział w rozprawie, a w innym wypadku przewodniczący lub jeden z członków składu sądu; zamiast odczytania uzasadnienia wolno przytoczyć najważniejsze podstawy oskarżenia.

§ 3. Po wysłuchaniu oskarżonego przewodniczący poucza go o przysługującym mu prawie zadawania pytań osobom przesłuchiwanym oraz składania wyjaśnień co do każdego dowodu.

Art.  333.

Za zgodą obecnych stron sąd może przeprowadzić postępowanie dowodowe tylko częściowo, jeżeli wyjaśnienia oskarżonego przyznającego się do winy nie budzą wątpliwości.

Art.  334.

§ 1. Jeżeli oskarżony odmawia złożenia wyjaśnień albo składa wyjaśnienia odmienne niż poprzednio lub oświadcza, że pewnych szczegółów nie pamięta, wolno odczytywać na rozprawie protokoły jego wyjaśnień, złożonych poprzednio w charakterze oskarżonego w tej albo w innej sprawie w postępowaniu przygotowawczym lub przed sądem.

§ 2. Po odczytaniu protokołu przewodniczący wzywa obecnego na rozprawie oskarżonego do wypowiedzenia się co do treści protokołu.

Art.  335.

Dowody na poparcie oskarżenia powinny być w miarę możności przeprowadzone przed dowodami służącymi do obrony.

Art.  336.

§ 1. Oskarżony ma prawo być obecny przy wszystkich czynnościach postępowania dowodowego.

§ 2. W wyjątkowych wypadkach, gdy należy się obawiać, że obecność oskarżonego mogłaby oddziaływać krępująco na wyjaśnienia współoskarżonego albo na zeznania świadka lub biegłego, przewodniczący może zarządzić, aby na czas przesłuchania danej osoby oskarżony wydalił się z sali sądowej. Art. 322 § 2 stosuje się odpowiednio.

Art.  337.

§ 1. Jeżeli świadek bezpodstawnie odmawia zeznań, zeznaje odmiennie niż poprzednio albo oświadczy, że pewnych szczegółów nie pamięta, albo przebywa za granicą, albo nie można mu było doręczyć wezwania, albo nie stawił się z powodu nie dających się usunąć przeszkód lub prezes sądu zaniechał wezwania świadka na podstawie art. 296 § 2, wolno odczytywać protokoły złożonych poprzednio przez niego zeznań w postępowaniu przygotowawczym lub przed sądem w tej samej lub innej sprawie albo w innym postępowaniu przewidzianym przez ustawę.

§ 2. W warunkach określonych w § 1 wolno również odczytywać na rozprawie protokoły złożonych poprzednio przez świadka wyjaśnień w charakterze oskarżonego.

§ 3. Art. 334 § 2 stosuje się odpowiednio.

Art.  338.

§ 1. Sąd może odczytywać na rozprawie głównej wszelkie protokoły przesłuchania świadków i oskarżonych, sporządzone w postępowaniu przygotowawczym lub przed sądem albo w innym postępowaniu przewidzianym przez ustawę, gdy bezpośrednie przeprowadzenie dowodu nie jest niezbędne, a żadna z obecnych stron temu się nie sprzeciwia.

§ 2. Zgoda strony, której zeznania lub wyjaśnienia nie dotyczą, jest zbędna.

Art.  339.

§ 1. Na rozprawie wolno odczytywać protokoły oględzin i przeszukania oraz opinie instytutów, zakładów, instytucji lub biegłych, złożone w toku postępowania przygotowawczego lub sądowego.

§ 2. Wolno również odczytywać inne dokumenty, a zwłaszcza zawiadomienia o przestępstwie, dane o karalności i dane z wywiadu środowiskowego.

§ 3. 58  Na rozprawie wolno odczytywać protokoły zeznań świadka przesłuchanego w warunkach określonych w art. 164a. Rozprawa jest wówczas niejawna; przepisu art. 309 § 1 nie stosuje się.

Art.  340.

 Protokoły i dokumenty podlegające odczytaniu na rozprawie można uznać bez ich odczytywania za ujawnione w całości lub w części, należy jednak je odczytać, jeżeli którakolwiek ze stron o to wnosi.

Art.  341.

Dowody rzeczowe sprowadza się na salę rozpraw, jeżeli nie stoją temu na przeszkodzie ich właściwości, i udostępnia stronom, w razie potrzeby świadkom i biegłym.

Art.  342.

§ 1. Jeżeli zapoznanie się z dowodem rzeczowym lub przeprowadzenie oględzin przez pełny skład sądu napotyka znaczne trudności albo jeżeli strony wyrażają na to zgodę, sąd wyznacza do tej czynności sędziego ze swego składu lub sąd wezwany.

§ 2. Strony mają prawo brać udział w tych czynnościach. Oskarżonego aresztowanego sprowadza się tylko wtedy, gdy prezes sądu lub sąd uzna to za konieczne.

Art.  343.

§ 1. Sąd może zlecić przesłuchanie świadka sędziemu wyznaczonemu ze swego składu lub sądowi wezwanemu, w którego okręgu świadek przebywa, jeżeli świadek nie stawił się z powodu przeszkód zbyt trudnych do usunięcia.

§ 2. Strony mają prawo brać udział w tej czynności. Oskarżonego aresztowanego sprowadza się tylko wtedy, gdy prezes sądu lub sąd uzna to za konieczne.

§ 3. Sędzia wyznaczony lub sąd wezwany może przeprowadzić dowód, którego potrzeba wyłoniła się w toku przesłuchania świadka.

Art.  344.

§ 1. Jeżeli na rozprawie okaże się, że zachodzą istotne braki w przeprowadzeniu postępowania przygotowawczego, albo wyłoni się potrzeba poszukiwania dowodów, a dokonanie niezbędnych czynności powodowałoby w postępowaniu sądowym znaczne trudności, sąd przekazuje sprawę prokuratorowi w celu uzupełnienia postępowania przygotowawczego.

§ 2. Sąd może również zwrócić sprawę prokuratorowi w celu rozszerzenia postępowania na czyny osób nie pociągniętych do odpowiedzialności karnej, pozostające w ścisłym związku z czynami osób, przeciwko którym toczy się postępowanie, jeżeli ma to zapewnić prawidłowe wyrokowanie w sprawie.

§ 3. Art. 299 § 4 i art. 300 stosuje się.

Art.  345.

§ 1. Jeżeli na podstawie okoliczności, które wyszły na jaw w toku rozprawy, oskarżyciel zarzucił oskarżonemu inny czyn oprócz objętego aktem oskarżenia, sąd może za zgodą oskarżonego rozpoznać nowe oskarżenie na tej samej rozprawie, chyba że zachodzi konieczność przeprowadzenia postępowania przygotowawczego co do nowego czynu.

§ 2. W razie odroczenia rozprawy oskarżyciel wnosi nowy lub dodatkowy akt oskarżenia.

Art.  346.

Jeżeli w toku rozprawy okaże się, że nie wychodząc poza granice oskarżenia można czyn zakwalifikować według innego przepisu prawnego, sąd uprzedza o tym obecne na rozprawie strony, gdy to ma dla nich znaczenie, a zwłaszcza dla obrony oskarżonego.

Art.  347.

§ 1. Przewodniczący może przerwać rozprawę główną dla sprowadzenia dowodu albo dla wypoczynku lub z innej ważnej przyczyny.

§ 2. Każdorazowa przerwa w rozprawie może trwać najwyżej 21 dni.

Art.  348.

§ 1. Jeżeli przewodniczący, zarządzając przerwę, oznaczy jednocześnie czas i miejsce, w których odbędzie się dalszy ciąg rozprawy, osoby obecne na rozprawie przerwanej są obowiązane stawić się w nowym terminie bez osobnego wezwania. Art. 242 ma odpowiednie zastosowanie.

§ 2. Rozprawę przerwaną prowadzi się po przerwie w dalszym ciągu, należy jednak prowadzić ją od początku, jeżeli sąd uzna to za konieczne albo jeżeli skład sądu uległ zmianie, chyba że sąd za zgodą stron postanowi inaczej. W razie przekroczenia terminu przerwy rozprawę uważa się za odroczoną.

Art.  349.

Orzeczenia zapadające w czasie przerwy w rozprawie wydaje się w składzie rozpoznającym sprawę, a w wypadku niemożności jego utworzenia - w takim samym składzie.

Art.  350.

§ 1. Sąd może odroczyć rozprawę tylko wtedy, gdy zarządzenie przerwy nie byłoby wystarczające.

§ 2. Rozprawę odroczoną prowadzi się w nowym terminie od początku, gdy sąd uzna to za konieczne, a także wówczas, gdy skład sądu uległ zmianie, chyba że sąd za zgodą stron postanowi inaczej.

Art.  351.

Przed zamknięciem przewodu sądowego przewodniczący zapytuje strony, czy wnoszą o uzupełnienie postępowania dowodowego, a w razie odpowiedzi odmownej i uznania sprawy za wyjaśnioną ogłasza, że przewód sądowy jest zamknięty.

Rozdział  37.

Przemówienia stron.

Art.  352.

Po zamknięciu przewodu sądowego przewodniczący udziela głosu stronom oraz w miarę potrzeby przedstawicielowi społecznemu, który przemawia przed obrońcą i oskarżonym. Strony przemawiają w następującej kolejności: oskarżyciel publiczny, oskarżyciel posiłkowy, oskarżyciel prywatny, powód cywilny, obrońca oskarżonego i oskarżony.

Art.  353.

Jeżeli oskarżyciel lub powód cywilny albo przedstawiciel społeczny ponownie zabiera głos, należy również udzielić głosu obrońcy i oskarżonemu.

Art.  354.

Oskarżonemu, z którym sąd porozumiewał się przez tłumacza, należy przed udzieleniem głosu przetłumaczyć przynajmniej końcowe wnioski przemówień.

Rozdział  38.

Wyrokowanie.

Art.  355.

Po wysłuchaniu przemówień sąd niezwłocznie przystępuje do narady.

Art.  356.

Sąd aż do ogłoszenia wyroku może wznowić przewód sądowy, zwłaszcza w wypadku przewidzianym w art. 346, lub udzielić dodatkowego głosu stronom.

Art.  357.

Podstawę wyroku może stanowić tylko całokształt okoliczności ujawnionych w toku rozprawy głównej.

Art.  358.

§ 1. W sprawie zawiłej albo z innych ważnych powodów sąd może odroczyć wydanie wyroku na czas nie przekraczający 3 dni.

§ 2. W razie przekroczenia tego terminu rozprawę prowadzi się od początku.

§ 3. W postanowieniu o odroczeniu wydania wyroku należy wskazać czas i miejsce jego ogłoszenia.

Art.  359.

Niezwłocznie po ukończeniu głosowania sąd sporządza wyrok na piśmie.

Art.  360.

§ 1. Każdy wyrok powinien zawierać:

1) oznaczenie sądu, który go wydał, oraz sędziów, ławników, oskarżyciela i protokolanta,

2) datę oraz miejsce rozpoznania sprawy i wydania wyroku,

3) imię, nazwisko oraz inne dane, określające tożsamość oskarżonego,

4) przytoczenie opisu i kwalifikacji prawnej czynu, którego popełnienie oskarżyciel zarzucił oskarżonemu,

5) rozstrzygnięcia sądu,

6) wskazanie zastosowanych przepisów ustawy karnej.

§ 2. Wyrok skazujący powinien ponadto zawierać:

1) dokładne ustalenie czynu przypisanego przez sąd oskarżonemu,

2) rozstrzygnięcia co do kary ze wskazaniem w razie potrzeby zaliczonego na jej poczet okresu tymczasowego aresztowania.

Art.  361.

§ 1. W razie ustalenia po rozpoczęciu przewodu sądowego okoliczności wyłączającej postępowanie lub uzasadniającej warunkowe umorzenie postępowania sąd orzeka o umorzeniu lub warunkowym umorzeniu wyrokiem. Przy warunkowym umorzeniu postępowania stosuje się odpowiednio przepisy art. 231 § 2, art. 233 i 234.

§ 2. Jednakże w razie stwierdzenia okoliczności wymienionych w art. 11 pkt 1 sąd wydaje wyrok uniewinniający.

Art.  362.

§ 1. Sąd zasądza lub oddala powództwo cywilne w całości albo w części w razie skazania oskarżonego, jak również w razie odstąpienia od wymierzenia kary lub warunkowego umorzenia postępowania.

§ 2. W razie innego rozstrzygnięcia sąd pozostawia powództwo cywilne bez rozpoznania.

§ 3. Sąd orzeka o pozostawieniu powództwa cywilnego bez rozpoznania również wyrokiem, jeżeli materiał dowodowy ujawniony w toku rozprawy nie wystarcza do rozstrzygnięcia powództwa cywilnego, a uzupełnienie tego materiału spowodowałoby znaczną przewlekłość postępowania.

Art.  363. ⁵⁹

 W razie skazania albo warunkowego umorzenia postępowania sąd może zasądzić odszkodowanie na rzecz pokrzywdzonego także z urzędu, chyba że ustawa stanowi inaczej.

Art.  364.

§ 1. W razie uniewinnienia oskarżonego, umorzenia lub warunkowego umorzenia postępowania, warunkowego zawieszenia wykonania kary, skazania na karę łagodniejszą niż pozbawienie wolności lub na karę odpowiadającą co najwyżej okresowi tymczasowego aresztowania albo w razie odstąpienia od wymierzenia kary przewodniczący zarządza niezwłocznie zwolnienie oskarżonego aresztowanego, jeżeli nie jest on pozbawiony wolności w innej sprawie. Art. 223 stosuje się odpowiednio.

§ 2. Jeżeli sąd warunkowo zawieszając wykonanie kary przyjmuje poręczenie zgodnie z art. 76 Kodeksu karnego, przepisy art. 231 § 2, art. 233 i 234 stosuje się odpowiednio.

Art.  365.

Zaliczeniu na poczet kary pozbawienia wolności podlega również okres tymczasowego aresztowania, odbytego przez oskarżonego w innej sprawie, w której postępowanie toczyło się równocześnie, a zapadł w niej prawomocny wyrok uniewinniający lub umorzono postępowanie.

Art.  366.

§ 1. Po podpisaniu wyroku przewodniczący składu sądu ogłasza go publicznie; w czasie ogłaszania wyroku wszyscy obecni z wyjątkiem sądu stoją.

§ 2. Po ogłoszeniu przewodniczący lub jeden z członków składu sądu podaje ustnie najważniejsze powody wyroku.

Art.  367.

§ 1. Niestawiennictwo stron, ich obrońców i pełnomocników nie stoi na przeszkodzie ogłoszeniu wyroku.

§ 2. Jeżeli z powodu przeszkody nie dającej się usunąć oskarżonego pozbawionego wolności nie doprowadzono w celu wysłuchania wyroku, wyrok po jego ogłoszeniu doręcza się temu oskarżonemu.

Art.  368.

§ 1. Jeżeli wyrok nie zawiera rozstrzygnięcia co do zaliczenia tymczasowego aresztu, dowodów rzeczowych lub kosztów, sąd orzeka o tym postanowieniem na posiedzeniu; strony mają prawo wziąć udział w tym posiedzeniu. Oskarżonego aresztowanego sprowadza się na posiedzenie tylko wtedy, gdy prezes sądu lub sąd uzna to za konieczne.

§ 2. Na postanowienie to przysługuje zażalenie.

Art.  369.

Osobie nie będącej stroną, która rości sobie prawo do mienia objętego orzeczoną konfiskatą lub do rzeczy objętych orzeczonym przepadkiem, przysługuje prawo dochodzenia swych roszczeń tylko w drodze procesu cywilnego.

Art.  370.

§ 1. W terminie zawitym 7 dni od daty ogłoszenia wyroku strona może złożyć wniosek o sporządzenie na piśmie uzasadnienia wyroku. Sporządzenie uzasadnienia z urzędu nie zwalnia strony od składania wniosku o sporządzenie uzasadnienia. Wniosek składa się na piśmie.

§ 2. Dla oskarżonego pozbawionego wolności, który nie ma obrońcy i nie był obecny podczas ogłoszenia wyroku, termin wymieniony w § 1 biegnie od daty doręczenia mu wyroku.

Art.  371.

§ 1. Uzasadnienie wyroku powinno być sporządzone w ciągu 7 dni od daty złożenia wniosku o sporządzenie uzasadnienia, a w wypadku sporządzenia uzasadnienia z urzędu, od daty ogłoszenia wyroku; w sprawie zawiłej, w razie niemożności sporządzenia uzasadnienia w terminie, prezes sądu może przedłużyć ten termin na czas określony.

§ 2. Wyrok z uzasadnieniem doręcza się temu, kto złożył wniosek na podstawie art. 370. Art. 91 § 5 stosuje się.

Art.  372.

§ 1. Uzasadnienie powinno zawierać:

1) wskazanie, jakie fakty sąd uznał za udowodnione lub nie udowodnione, na jakich w tej mierze oparł się dowodach i dlaczego nie uznał dowodów przeciwnych,

2) wyjaśnienie podstawy prawnej wyroku.

§ 2. W uzasadnieniu wyroku należy ponadto przytoczyć okoliczności, które sąd miał na względzie przy wymiarze kary, a zwłaszcza przy zastosowaniu nadzwyczajnego złagodzenia kary, środków zabezpieczających, zasądzeniu powództwa cywilnego oraz przy innych rozstrzygnięciach zawartych w wyroku.

Art.  373.

§ 1. Uzasadnienie wyroku podpisują sędziowie, którzy wyrok wydali, nie wyłączając sędziego przegłosowanego.

§ 2. W sprawach rozpoznawczych z udziałem dwóch ławników uzasadnienie podpisuje tylko przewodniczący, a w sprawach rozpoznawanych w składzie dwóch sędziów i trzech ławników przewodniczący i drugi sędzia. W razie złożenia zdania odrębnego uzasadnienie podpisuje zawsze cały skład sądu.

§ 3. W razie niemożności uzyskania podpisu członka składu sądu przewodniczący lub jeden z członków tego składu czyni o tym wzmiankę na uzasadnieniu.

§ 4. Art. 135 § 3 stosuje się odpowiednio.

⁵⁸ Art. 339 § 3 dodany przez art. 1 pkt 6 ustawy z dnia 6 lipca 1995 r. (Dz.U.95.89.444) zmieniającej nin. ustawę z dniem 4 listopada 1995 r.

⁵⁹ Art. 363 zmieniony przez art. 1 pkt 24 ustawy z dnia 29 czerwca 1995 r. o zmianie Kodeksu postępowania karnego, ustawy o ustroju sądów wojskowych, ustawy o opłatach w sprawach karnych i ustawy o postępowaniu w sprawach nieletnich (Dz.U.95.89.443) z dniem 1 stycznia 1996 r.