Księga 1 - SĄDY WOJSKOWE. - Kodeks wojskowego postępowania karnego.

Dziennik Ustaw

Dz.U.1936.76.537

Akt utracił moc
Wersja od: 31 lipca 1939 r.

KSIĘGA  I.

SĄDY WOJSKOWE.

Zakres działania sądów wojskowych.

§  1.
Sąd wojskowy z urzędu rozstrzyga o swojej właściwości rzeczowej.
§  2.
Uznając swoją niewłaściwość sąd wojskowy przekazuje sprawę komu należy.
§  1.
Orzeczenie wydane przez sąd wojskowy względem osoby, która w danej sprawie nie podlega orzecznictwu sądów wojskowych, jest z mocy samego prawa nieważne.
§  2.
Orzeczenie, wydane przez sąd wojskowy niższego rzędu z obrazą przepisów o właściwości rzeczowej, jest z mocy samego prawa nieważne.
§  3.
Orzeczenie sądu wojskowego wyższego rzędu, wydane w zakresie działania sądu wojskowego niższego rzędu, nie jest z tego powodu nieważne.
§  1.
W przypadkach, wskazanych w art. 14, nieważność stwierdza postanowieniem sąd bezpośrednio wyższy nad sądem, który wydał nieważne orzeczenie.
§  2.
Jeżeli orzeczenie wydał sąd wojenny, stwierdza nieważność Najwyższy Sąd Wojskowy.
§  3.
Orzeczenie o nieważności wydaje sąd z własnej inicjatywy lub na wniosek stron.
§  1.
Jeżeli przeciwko tej samej osobie z powodu kilku przestępstw zapadły prawomocne wyroki skazujące w różnych sądach wojskowych, a w pierwszej instancji rozpoznawały sprawy sądy tego samego rzędu, natenczas ten z tych sądów, który wydał ostatni wyrok skazujący, wydaje wyrok, orzekający karę łączną.
§  2.
Jeżeli w pierwszej instancji rozpoznawały sprawy sądy wojskowe różnego rzędu, natenczas z pomiędzy tych sądów o karze łącznej orzeka ten sąd wyższego rzędu, który ostatni wydał wyrok skazujący.
§  3.
Wojskowy sąd okręgowy i sąd wojenny należy uważać za sądy równego rzędu.
§  4.
Jeżeli w myśl powyższych zasad do wydania wyroku, orzekającego karę łączną, byłby właściwy sąd już nie istniejący - w jego miejsce wstępuje sąd, który przejął po nim sprawy.
§  1.
Jeżeli ta sama osoba popełniła kilka przestępstw, podlegających częściowo sądowi wojskowemu częściowo zaś powszechnemu, każdy z właściwych sądów rozpoznaje sprawę, do niego należącą.
§  2.
W przypadku zbiegu prawomocnych wyroków sądu wojskowego i powszechnego, o karze łącznej orzeka ten z tych sądów, który wymierzył karę surowszą. Jeżeli karę surowszą wymierzył sąd już nie istniejący, o karze łącznej orzeka sąd, który przejął po nim sprawy.
§  3.
Jeżeli ze względu na swój ograniczony zakres wymierzania kar sąd, wymieniony w § 2, nie mógłby orzec kary łącznej, wówczas o karze tej orzeka sąd wyższego rzędu.

Wyłączenie sędziego, asesora i protokolanta.

§  1.
Sędzia wojskowy nie może brać udziału w prowadzeniu sprawy:
a)
jeżeli sprawa dotyczy go bezpośrednio;
b)
jeżeli jest małżonkiem oskarżyciela, pokrzywdzonego lub oskarżonego;
c)
jeżeli jest krewnym lub powinowatym - w linii prostej bez ograniczenia, a w linii bocznej aż do stopnia między dziećmi rodzeństwa - osób, wymienionych pod lit. b), albo jeżeli jest związany z jedną z tych osób z tytułu przysposobienia, opieki lub kurateli;
d)
jeżeli w tej samej sprawie był lub ma być słuchany jako świadek lub biegły albo jeżeli był świadkiem czynu, o który sprawa się toczy;
e)
jeżeli współdziałał w tej samej sprawie jako zwierzchnik sądowo-karny, oskarżyciel publiczny, obrońca albo pełnomocnik oskarżyciela, albo też jeżeli doniósł o przestępstwie;
f)
jeżeli w tej samej sprawie prowadził śledztwo;
g)
jeżeli w niższej instancji brał udział w wydaniu zaskarżonego orzeczenia;
h)
w razie uchylenia wyroku - jeżeli brał udział w jego wydaniu.
§  2.
Powody wyłączenia trwają nawet po ustaniu lub unieważnieniu uzasadniającego je małżeństwa, przysposobienia, opieki lub kurateli.
§  3.
Przepisu § 1 lit. f), h) nie stosuje się w wojskowych sądach rejonowych, a przepisu § 1 lit. f) w sądach wojennych.
§  1.
Przepis art. 13 § 1, 2 stosuje się odpowiednio również do asesorów i protokolanta.
§  2.
Ponadto nie może być asesorem ten, kto ze zwierzchnikiem sądowo-karnym, oskarżycielem, sędzią wojskowym, lub protokolantem pozostaje w jednym ze stosunków określonych w art. 18 § 1 lit. c), a protokolantem - ten, kto w tym stosunku pozostaje ze zwierzchnikiem sądowo-karnym, oskarżycielem, sędzią wojskowym lub asesorem.
§  1.
O przyczynie wyłączenia, osoba, której wyłączenie dotyczy, zawiadamia właściwy sąd i wstrzymuje się od udziału w sprawie, z wyjątkiem czynności nie cierpiących zwłoki.
§  2.
Również każda ze stron może zawiadomić sąd o przyczynie, wyłączającej sędziego wojskowego, asesora lub protokolanta.
§  1.
O wyłączeniu sędziego lub asesora rozstrzyga sąd, w którym sprawa się toczy, a gdy chodzi o sędziego w wojskowym sądzie rejonowym - wojskowy sąd okręgowy, gdy zaś chodzi o sędziego lub asesora w sądzie wojennym - zwierzchnik sądowo-karny.
§  2.
O wyłączeniu protokolanta rozstrzyga sędzia wojskowy, stojący na czele sądu, w którym sprawa się toczy.

Niezależnie od przyczyn, wymienionych w art. 18 i 19, sąd lub władza, właściwa w myśl art. 21, wyłącza sędziego wojskowego, asesora lub protokolanta na własne jego żądanie lub na wniosek strony, jeżeli zachodzą okoliczności, mogące wywołać wątpliwość co do jego bezstronności.

§  1.
Wniosek strony o wyłączenie w myśl art. 22 należy wnieść do sądu, do którego należy osoba objęta wnioskiem.
§  2.
Wniosek o wyłączenie może być uczyniony pisemnie lub podany ustnie do protokołu.
§  3.
Na rozprawie głównej wniosek ma być uczyniony najpóźniej przed odczytaniem aktu oskarżenia, a na rozprawie rewizyjnej - przed złożeniem ustnego sprawozdania. Po tym terminie wniosek może być uczyniony tylko w przypadku, gdy uzasadniające go okoliczności wcześniej nie istniały lub niewątpliwie nie były stronie znane.
§  4.
Osoba, której wyłączenia żądano, ma się oświadczyć na dotyczący wniosek.

Orzeczenia i zarządzenia.

§  1.
Sąd wojskowy wydaje orzeczenia w postaci wyroków lub postanowień. Orzeczenie, którego przepis szczególny nie nazywa wyrokiem, jest postanowieniem.
§  2.
W kwestiach, nie wymagających orzeczenia sądu, wydaje zarządzenia sędzia wojskowy stojący na czele sądu, przewodniczący, sędzia wojskowy mający pełnić czynności przewodniczącego oraz sędzia wojskowy kierujący daną czynnością sądową.
§  3.
Oskarżyciel publiczny wydaje zarządzenia, jeżeli przepis szczególny nie stanowi inaczej.

Wyrok w sądzie pierwszej instancji może zapaść tylko na rozprawie głównej.

§  1.
Postanowienia sądu zapadają na rozprawie lub poza rozprawą.
§  2.
Postanowienia na rozprawie zapadają po wysłuchaniu obecnych stron.
§  3.
Postanowienia poza rozprawą zapadają po wysłuchaniu ustnego lub odczytaniu pisemnego wniosku oskarżyciela publicznego. Postanowienia wojskowego sędziego śledczego, wojskowego sądu rejonowego oraz sądu wojennego poza rozprawą tudzież zarządzenia zapadają bez wysłuchania oskarżyciela publicznego, chyba że kodeks niniejszy inaczej stanowi lub oskarżyciel publiczny wniosek swój złożył.

Jeżeli zachodzi potrzeba sprawdzenia okoliczności faktycznych celem wydania postanowienia poza rozprawą, sąd wojskowy może delegować sędziego tegoż sądu albo zwrócić się do innego sądu o przeprowadzenie odpowiednich czynności; świadka lub biegłego można przesłuchać pod przysięgą.

§  1.
Sąd nie ma obowiązku uzasadniania postanowienia:
a)
zarządzającego przeprowadzenie dowodu lub wezwanie kogoś do sądu;
b)
uwzględniającego wniosek strony, któremu się inna strona nie sprzeciwiła.
§  2.
Inne orzeczenia sąd powinien uzasadniać, z wyjątkiem przypadków, w których przepis szczególny wyraźnie go od tego zwalnia.

Jeżeli przepis szczególny nie stanowi inaczej, orzeczenia i zarządzenia, zapadłe na rozprawie, oznajmia się przez ogłoszenie ustne; inne orzeczenia i zarządzenia oznajmia się bądź przez ogłoszenie ustne, bądź przez doręczenie odpisu.

§  1.
Oczywiste omyłki pisarskie w orzeczeniu lub zarządzeniu prostuje się.
§  2.
Postanowienie sprostowania podpisuje się w ten sam sposób, jak akt ulegający sprostowaniu.
§  3.
Na postanowienie zarządzające sprostowanie służy zażalenie.

Utrzymanie powagi sądu.

§  1.
Sędzia wojskowy, kierujący czynnością sądową, wydaje wszelkie zarządzenia, niezbędne do utrzymania podczas tej czynności powagi, spokoju i porządku.
§  2.
Osobę, która narusza powagę, spokój lub porządek, sędzia wojskowy, kierujący czynnością sądową, upomina i uprzedza o skutkach dalszego niewłaściwego zachowania się.
§  3.
Jeżeli upomnienie pozostało bez skutku, sędzia wojskowy, kierujący czynnością sądową, może zarządzić usunięcie winnego z miejsca dokonywania czynności, o ile kodeks niniejszy nie stanowi inaczej.
§  1.
Jeżeli podczas dokonywania czynności sądowej dopuszczono się cięższego naruszenia powagi sądu lub porządku czynności sądowej albo ubliżenia sądowi, innej władzy lub osobom biorącym udział w sprawie, sędzia wojskowy, kierujący czynnością sądową, może ukarać winnego:
a)
żołnierza, pozostającego w czynnej służbie wojskowej - karą porządkową aresztu do trzech dni;
b)
inną osobę - karą porządkową aresztu do trzech dni lub grzywną do 300 zł.
§  2.
Do osób pozbawionych wolności stosuje się w miejsce kary porządkowej aresztu karę porządkową odosobnionego zamknięcia: względem oskarżonego - do siedmiu dni, względem innych osób - do trzech dni.
§  3.
Jeżeli czynu, wymienionego w § 1, dopuścił się żołnierz w czynnej służbie wojskowej, posiadający stopień wojskowy wyższy, niż sędzia wojskowy kierujący czynnością sądową, karę porządkową aresztu (odosobnionego zamknięcia) wymierza na wniosek sędziego wojskowego zwierzchnik sądowo-karny, którego właściwość uzasadniona jest ze względu na miejsce popełnienia czynu.
§  4.
W razie nieściągalności grzywny zamienia się ją na karę porządkową aresztu (odosobnionego zamknięcia) do trzech dni.
§  1.
Jeżeli czynu, wymienionego w art. 32 § 1, dopuszczono się podczas rozprawy, kara porządkowa aresztu (odosobnionego zamknięcia) może być wymierzona na czas do dni siedmiu, a w stosunku do oskarżonych aresztowanych - do dni czternastu, zaś kara porządkowa grzywny - do wysokości 500 zł, przy czym prawo nakładania tych kar przysługuje sądowi; jeżeli jednak winnym jest żołnierz w czynnej służbie wojskowej, posiadający taki stopień wojskowy, że w stosunku do niego skład sądu nie byłby właściwy do orzekania w sprawie karnej, prawo nałożenia kary przysługuje przewodniczącemu rozprawy, jeżeli posiada stopień wojskowy równy lub wyższy niż ten żołnierz, w innych zaś przypadkach karę wymierza na wniosek przewodniczącego rozprawy zwierzchnik sądowo-karny w sprawie, będącej przedmiotem rozprawy.
§  2.
W razie nieściągalności grzywny zamienia się ją na karę porządkową aresztu (odosobnionego zamknięcia) do siedmiu dni.
§  1.
O ukaranie osoby, nie podlegającej właściwości sądów wojskowych, sąd wojskowy zwraca się do sądu grodzkiego miejsca zamieszkania lub pobytu danej osoby; sąd grodzki ma postąpić tak, jakby czynu dopuszczono się przed tym sądem.
§  2.
Przepisu § 1 nie stosuje się do obrońców i pełnomocników stron.

Kar porządkowych, wymienionych w art. 32 i 33, nie stosuje się do sędziów wojskowych i asesorów należących do składu sądzącego i do oskarżyciela publicznego w sądzie wojskowym, a kary aresztu - z wyjątkiem kary, przewidzianej w art. 32 § 4 i art. 33 § 2 - do obrońcy lub pełnomocnika strony.

§  1.
Ukaranie jest natychmiast wykonalne i nie uchyla odpowiedzialności karnej i dyscyplinarnej.
§  2.
Grzywny wpływają na rzecz Skarbu Państwa.