Rozdział 3 - Okresy zatrudnienia. - Zaopatrzenie emerytalne pracowników i ich rodzin.

Dziennik Ustaw

Dz.U.1982.40.267

Akt utracił moc

Wersja od: 1 stycznia 2000 r.

Rozdział  3

Okresy zatrudnienia.

Art.  9. 

Za okresy zatrudnienia na obszarze Państwa Polskiego uważa się okresy zatrudnienia wykonywanego na terenach wchodzących w skład Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej oraz zatrudnienia na terenach wchodzących w skład Państwa Polskiego przed ustaleniem jego obecnych granic.

Art.  10. 

1. Przy ustalaniu świadczeń określonych w ustawie uwzględnia się również okresy zatrudnienia obywateli polskich za granicą w polskich przedstawicielstwach dyplomatycznych i urzędach konsularnych, w stałych przedstawicielstwach przy Organizacji Narodów Zjednoczonych i innych misjach lub misjach specjalnych, a także w innych polskich placówkach, instytucjach lub przedsiębiorstwach, do których zostali delegowani lub skierowani; dotyczy to również członków rodziny delegowanego lub skierowanego tam pracownika, którzy podjęli zatrudnienie w tych placówkach w czasie pobytu za granicą.

2. Rada Ministrów, w drodze rozporządzenia, ustala okresy zatrudnienia obywateli polskich za granicą inne niż wymienione w ust. 1, w tym również okresy zatrudnienia repatriantów, które uwzględnia się przy ustalaniu prawa do świadczeń określonych w ustawie, oraz warunki i zasady udzielania świadczeń z tytułu tego zatrudnienia.

Art.  11. 

1. Okresami zatrudnienia, wymaganymi do uzyskania świadczeń określonych w ustawie, są - z zastrzeżeniem art. 12 - okresy pozostawania w stosunku pracy, w czasie których pracownik pobierał wynagrodzenie lub zasiłki z ubezpieczenia społecznego: chorobowy, macierzyński albo opiekuńczy.

2. Za okresy równorzędne z okresami zatrudnienia uważa się okresy:

1) pobierania zasiłku chorobowego, macierzyńskiego lub opiekuńczego po ustaniu zatrudnienia wykonywanego w wymiarze czasu pracy nie niższym niż połowa obowiązującego w danym zawodzie,

2) pobierania renty chorobowej z tytułu zatrudnienia, o którym mowa w pkt 1, wprowadzonej przepisami ustawy z dnia 17 grudnia 1974 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie chroby i macierzyństwa (Dz.U. z 1975 r. Nr 34, poz. 188),

3) wykonywania przed dniem 1 stycznia 1975 r. pracy na podstawie umowy o naukę zawodu, przyuczania do określonej pracy lub odbywania wstępnego stażu pracy,

4) niewykonywania pracy, jeżeli za okresy te zostało wypłacone wynagrodzenie w wyniku przywrócenia do pracy bądź wypłacono z tego tytułu odszkodowanie,

5) 6  (skreślony),

6) 7  sprawowania mandatu posła lub senatora w Państwie Polskim,

7) pracy adwokatów w zespołach adwokackich od dnia 1 stycznia 1964 r.,

8) pracy członków rolniczych spółdzielni produkcyjnych i spółdzielni kółek rolniczych objętej odrębnymi przepisami o ubezpieczeniu społecznym,

9) 8  opieki pielęgnacyjnej nad inwalidą wojennym lub wojskowym zaliczonym do I grupy inwalidów, sprawowanej przez członka jego rodziny w wieku powyżej 16 lat, który w okresie sprawowania opieki nie osiągał dochodu przekraczającego miesięcznie połowę najniższego wynagrodzenia,

10) 9  służby wojskowej pełnionej w Wojsku Polskim oraz służby w Milicji Obywatelskiej, organach bezpieczeństwa publicznego i Służbie Więziennej,

11) urlopu wychowawczego, urlopu bezpłatnego udzielonego na podstawie przepisów w sprawie bezpłatnych urlopów dla matek pracujących, opiekujących się małymi dziećmi, oraz innych udzielonych w tym celu urlopów bezpłatnych i trwania przerw w pracy spowodowanych opieką nad dzieckiem w wieku do lat 4 - łącznie nie dłużej jednak niż 6 lat,

12) pracy nakładczej, jeżeli spełnione zostały warunki określone w art. 61 pkt 1,

13) pobierania stypendium sportowego z tytułu wyczynowego uprawiania sportu,

14) 10  czasowego pozostawania bez pracy z powodu niemożności jej otrzymania lub niemożności podjęcia szkolenia zawodowego udowodnionej dokumentami, w tym okresy pobierania zasiłków z funduszu aktywizacji zawodowej, zasiłków dla bezrobotnych oraz zasiłków szkoleniowych z Funduszu Pracy,

15) 11  pracy wykonywanej - w wymiarze czasu pracy nie niższym niż połowa obowiązującego pracownika w danym zawodzie - w czasie odbywania kary pozbawienia wolności, kary aresztu wojskowego, kary aresztu za wykroczenie oraz w czasie tymczasowego aresztowania,

16) 12  pobytu w więzieniu z przyczyn politycznych na obszarze Państwa Polskiego lub Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich,

17) 13  internowania na podstawie art. 42 dekretu z dnia 12 grudnia 1981 r. o stanie wojennym (Dz. U. Nr 29, poz. 154, z 1982 r. Nr 3, poz. 18 i z 1989 r. Nr 34, poz. 178),

18) 14  niesłusznego pozbawienia wolności, udowodnionego dokumentami.

3. Okresy, o których mowa w ust. 2 pkt 10, ustala się w wymiarze i na zasadach określonych odpowiednio w przepisach o zaopatrzeniu emerytalnym żołnierzy zawodowych i ich rodzin lub w przepisach o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Milicji Obywatelskiej i ich rodzin. Okresy zawodowej lub nadterminowej służby wojskowej, okresy służby w Milicji Obywatelskiej oraz w organach bezpieczeństwa publicznego i Służbie Więziennej uważa się za okresy pracy o szczególnym charakterze, uprawniającej do świadczeń określonych w art. 54.

4. 15  Za okresy, o których mowa w ust. 2 pkt 18, uważa się w szczególności okresy:

1) tymczasowego aresztowania, jeżeli nie nastąpiło skazanie, a oskarżony został uniewinniony lub postępowanie zostało umorzone z innej przyczyny niż amnestia,

2) tymczasowego aresztowania, przekraczające orzeczoną karę pozbawienia wolności,

3) odbywania kary pozbawienia wolności, jeżeli wskutek wznowienia postępowania lub rewizji nadzwyczajnej zapadł wyrok uniewinniający lub postępowanie umorzono z powodu okoliczności wyłączającej ściganie, pominiętej w pierwotnym postępowaniu, lub z powodu braku cech przestępstwa,

4) odbywania kary pozbawienia wolności, przekraczającej karę pozbawienia wolności orzeczoną w wyniku wznowienia postępowania lub rewizji nadzwyczajnej.

Art.  12. 

1. Przy ustalaniu prawa do świadczeń określonych w ustawie nie uwzględnia się okresów zatrudnienia wykonywanego w wymiarze czasu pracy niższym niż połowa wymiaru obowiązującego pracownika w danym zawodzie; w razie wykonywania zatrudnienia równocześnie w więcej niż jednym zakładzie pracy bierze się pod uwagę łączny wymiar czasu pracy.

2. Przy ustalaniu prawa do świadczeń określonych w ustawie nie uwzględnia się okresów zatrudnienia w zakładzie prowadzonym na własny lub wspólny rachunek przez:

1) małżonka,

2) krewnego lub powinowatego, jeżeli osoba zatrudniona w tym zakładzie:

a) podlega - jako osoba współpracująca - ubezpieczeniu społecznemu na podstawie odrębnych przepisów,

b) pozostaje w czasie tego zatrudnienia we wspólnym gospodarstwie domowym z osobą prowadzącą zakład.

3. Krewnymi i powinowatymi w rozumieniu ust. 2 pkt 2 są: dzieci własne, dzieci drugiego małżonka i dzieci przysposobione, rodzeństwo, rodzice, macocha i ojczym, osoby przysposabiające, wnuki, dziadkowie, teściowie, zięciowie, synowe, bratowe, szwagierki i szwagrowie.

4. Przepisy ust. 2 i 3 stosuje się odpowiednio do zatrudnienia wykonywanego u osoby fizycznej.

5. 16  Minister Pracy i Polityki Socjalnej w drodze rozporządzenia może określać zasady uwzględniania okresu zatrudnienia wykonywanego u krewnego lub powinowatego, jeżeli nawet zachodzi okoliczność, o której mowa w ust. 2 pkt 2 lit. b).

Art.  13. 

1. Za okresy zaliczane do okresu zatrudnienia uważa się okresy:

1) służby w oddziałach powstańczych w powstaniach śląskich w latach 1919-1921 oraz w powstaniu wielkopolskim,

2) służby pełnione przez osoby posiadające obywatelstwo polskie w Armii Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich oraz w okresie wojny 1939-1945 w innych armiach sojuszniczych,

2a) 17  zaokrętowania marynarzy polskich w charakterze członków załogi na statku bandery własnej lub bandery koalicyjnej, przeznaczonym do działań wojennych w okresie wojny 1939-1945

3) 18  działalności kombatanckiej,

4) 19  pobytu w niewoli lub w obozach dla internowanych żołnierzy w czasie od dnia 1 września 1939 r.

2. 20  Za okresy zaliczalne do okresu zatrudnienia uważa się także okresy pracy przymusowej w czasie od dnia 1 września 1939 r.

3. Za okresy zaliczane do okresów zatrudnienia uważa się również okresy:

1) przerwy w pracy, w granicach nie dłuższych jednak niż 6 lat, spowodowanej koniecznością osobistej opieki nad:

a) dzieckiem, na które ze względu na jego stan fizyczny, psychiczny lub psychofizyczny przysługuje pielęgnacyjny zasiłek rodzinny,

b) innym członkiem rodziny zaliczonym do I grupy inwalidów,

z tym że okres sprawowania opieki nad dzieckiem, o którym mowa pod lit a), sumuje się z okresem wymienionym w art. 11 ust. 2 pkt 11 w odniesieniu do tego samego dziecka,

2) nauki w szkole, do której pracownik został skierowany przez zakład pracy, oraz nauki w szkole wyższej pod warunkiem uprzedniego zatrudnienia, jeżeli nauka ta ukończona została przed dniem wejścia w życie ustawy,

3) studiów doktoranckich lub aspirantury naukowej,

4) wykonywania zawodu adwokata przed dniem 31 grudnia 1964 r.,

5) działalności innej niż wymieniona w art. 11 ust. 2 pkt 8 i 10, objętej odrębnymi przepisami o ubezpieczeniu społecznym lub zaopatrzeniu emerytalnym, z zastrzeżeniem art. 15,

6) inne uznane odrębnymi przepisami za okresy zaliczane do okresu zatrudnienia.

4. Członkami rodziny, o których mowa w ust. 3 pkt 1, są osoby określone w art. 38.

5. Okresu przerwy w pracy, o którym mowa w ust. 3 pkt 1, nie zalicza się do okresu zatrudnienia, jeżeli osoba sprawująca opiekę osiągnęła w tym czasie dochód przekraczający połowę najniższego wynagrodzenia.

6. 21  Okresy, o których mowa w ust. 1 i 2, dolicza się w wymiarze podwójnym do okresu zatrudnienia, od którego zależy przyznanie emerytury lub renty.

7. 22  Okresy, o których mowa w ust. 1, ustala się w trybie i na zasadach określonych w przepisach o szczególnych uprawnieniach kombatantów.

8. 23  Minister Pracy i Polityki Socjalnej w drodze rozporządzenia może ustalać inne okresy, nie wymienione w ust. 1-3, zaliczalne do okresów zatrudnienia.

Art.  13¹.  ²⁴

 Przy ustalaniu prawa do emerytury lub renty do okresów zatrudnienia, równorzędnych i zaliczalnych dolicza się przypadające przed dniem 1 lipca 1977 r. okresy prowadzenia gospodarstwa rolnego lub pracy w gospodarstwie rolnym po ukończeniu 16 roku życia.

Art.  14. 

Jeżeli okresy, o których mowa w art. 11 i 13, zbiegają się w czasie, przy ustalaniu prawa do świadczeń określonych w ustawie uwzględnia się okres korzystniejszy.

Art.  15. 

Okresów działalności objętej odrębnymi przepisami o ubezpieczeniu społecznym lub o zaopatrzeniu emerytalnym, o których mowa w art. 13 ust. 3 pkt 5, nie uwzględnia się przy ustalaniu prawa do świadczeń określonych w ustawie, jeżeli z tytułu tej działalności zostały spełnione warunki do świadczeń na podstawie tych odrębnych przepisów.

⁶ Art. 11 ust. 2 pkt 5 skreślony przez art. 1 pkt 3 lit. a) ustawy z dnia 24 maja 1990 r. o zmianie niektórych przepisów o zaopatrzeniu emerytalnym (Dz.U.90.36.206) z dniem 1 stycznia 1990 r.

⁷ Art. 11 ust. 2 pkt 6:

- zmieniony przez art. 2 ustawy z dnia 27 grudnia 1989 r. o zmianie ustawy o obowiązkach i prawach posłów na Sejm Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej (Dz.U.90.10.58) z dniem 1 stycznia 1990 r.

- zmieniony przez art. 1 pkt 3 lit. a) ustawy z dnia 24 maja 1990 r. o zmianie niektórych przepisów o zaopatrzeniu emerytalnym (Dz.U.90.36.206) z dniem 1 stycznia 1990 r.

⁸ Art. 11 ust. 2 pkt 9 zmieniony przez art. 1 pkt 3 lit. a) ustawy z dnia 24 maja 1990 r. o zmianie niektórych przepisów o zaopatrzeniu emerytalnym (Dz.U.90.36.206) z dniem 1 stycznia 1990 r.

⁹ Art. 11 ust. 2 pkt 10 zmieniony przez art. 1 pkt 3 lit. a) ustawy z dnia 24 maja 1990 r. o zmianie niektórych przepisów o zaopatrzeniu emerytalnym (Dz.U.90.36.206) z dniem 1 stycznia 1990 r.

¹⁰ Art. 11 ust. 2 pkt 14 zmieniony przez art. 1 pkt 3 lit. a) ustawy z dnia 24 maja 1990 r. o zmianie niektórych przepisów o zaopatrzeniu emerytalnym (Dz.U.90.36.206) z dniem 1 stycznia 1990 r.

¹¹ Art. 11 ust. 2 pkt 15 dodany przez art. 1 pkt 3 lit. a) ustawy z dnia 24 maja 1990 r. o zmianie niektórych przepisów o zaopatrzeniu emerytalnym (Dz.U.90.36.206) z dniem 1 stycznia 1990 r.

¹² Art. 11 ust. 2 pkt 16 dodany przez art. 1 pkt 3 lit. a) ustawy z dnia 24 maja 1990 r. o zmianie niektórych przepisów o zaopatrzeniu emerytalnym (Dz.U.90.36.206) z dniem 1 stycznia 1990 r.

¹³ Art. 11 ust. 2 pkt 17 dodany przez art. 1 pkt 3 lit. a) ustawy z dnia 24 maja 1990 r. o zmianie niektórych przepisów o zaopatrzeniu emerytalnym (Dz.U.90.36.206) z dniem 1 stycznia 1990 r.

¹⁴ Art. 11 ust. 2 pkt 18 dodany przez art. 1 pkt 3 lit. a) ustawy z dnia 24 maja 1990 r. o zmianie niektórych przepisów o zaopatrzeniu emerytalnym (Dz.U.90.36.206) z dniem 1 stycznia 1990 r.

¹⁵ Art. 11 ust. 4 dodany przez art. 1 pkt 3 lit. b) ustawy z dnia 24 maja 1990 r. o zmianie niektórych przepisów o zaopatrzeniu emerytalnym (Dz.U.90.36.206) z dniem 1 stycznia 1990 r.

¹⁶ Art. 12 ust. 5 zmieniony przez art. 55 pkt 1 ustawy z dnia 30 maja 1989 r. o zmianie upoważnień do wydawania aktów wykonawczych (Dz.U.89.35.192) z dniem 1 lipca 1989 r.

¹⁷ Art. 13 ust. 1 pkt 2a dodany przez art. 1 pkt 4 lit. a) ustawy z dnia 24 maja 1990 r. o zmianie niektórych przepisów o zaopatrzeniu emerytalnym (Dz.U.90.36.206) z dniem 1 stycznia 1990 r.

¹⁸ Art. 13 ust. 1 pkt 3 zmieniony przez art. 1 pkt 4 lit. a) ustawy z dnia 24 maja 1990 r. o zmianie niektórych przepisów o zaopatrzeniu emerytalnym (Dz.U.90.36.206) z dniem 1 stycznia 1990 r.

¹⁹ Art. 13 ust. 1 pkt 4 zmieniony przez art. 1 pkt 4 lit. a) ustawy z dnia 24 maja 1990 r. o zmianie niektórych przepisów o zaopatrzeniu emerytalnym (Dz.U.90.36.206) z dniem 1 stycznia 1990 r.

²⁰ Art. 13 ust. 2 zmieniony przez art. 1 pkt 4 lit. b) ustawy z dnia 24 maja 1990 r. o zmianie niektórych przepisów o zaopatrzeniu emerytalnym (Dz.U.90.36.206) z dniem 1 stycznia 1990 r.

²¹ Art. 13 ust. 6 dodany przez art. 1 pkt 4 lit. c) ustawy z dnia 24 maja 1990 r. o zmianie niektórych przepisów o zaopatrzeniu emerytalnym (Dz.U.90.36.206) z dniem 1 stycznia 1990 r.

²² Art. 13 ust. 7 według numeracji ustalonej przez art. 1 pkt 4 lit. d) ustawy z dnia 24 maja 1990 r. o zmianie niektórych przepisów o zaopatrzeniu emerytalnym (Dz.U.90.36.206) z dniem 1 stycznia 1990 r.

²³ Art. 13 ust. 8:

- zmieniony przez art. 55 pkt 1 ustawy z dnia 30 maja 1989 r. o zmianie upoważnień do wydawania aktów wykonawczych (Dz.U.89.35.192) z dniem 1 lipca 1989 r.

- według numeracji ustalonej przez art. 1 pkt 4 lit. d) ustawy z dnia 24 maja 1990 r. o zmianie niektórych przepisów o zaopatrzeniu emerytalnym (Dz.U.90.36.206) z dniem 1 stycznia 1990 r.

²⁴ Art. 13¹ dodany przez art. 93 ustawy z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników (Dz.U.91.7.24) z dniem 1 stycznia 1991 r