Część 12 - Przestępstwa jeńców wojennych. - Kodeks karny wojskowy.
Dz.U.1928.36.328
Akt utracił mocCzęść dwunasta.
Przestępstwa jeńców wojennych.
Przestępstwa jeńców wojennych.
Do przestępstw jeńców wojennych stosuje się odpowiednio przepisy niniejszego kodeksu w miarę ich stopnia wojskowego.
Jeniec wojenny, który ucieka, łamiąc słowo honoru, lub po uwolnieniu na słowo honoru łamie je, karany będzie śmiercią.
Tej samej karze ulega ten, kto po uwolnieniu z niewoli pod pewnemi warunkami przed końcem wojny - tych warunków nie dotrzyma.
PRZEPISY PRZEJŚCIOWE.
Aż do czasu ogłoszenia ustawy o wykonywaniu kar pozbawienia wolności w wojsku i ustawy o więziennictwie w wojsku obowiązują w sprawie wykonywania kary aresztu wojskowego i przedterminowego zwolnienia następujące przepisy.
Areszt domowy odbywa oficer w swojem mieszkaniu, areszt kajutowy - na okręcie w swej kajucie. Podczas odbywania tego aresztu nie wolno oficerowi opuszczać mieszkania (kajuty), ani przyjmować odwiedzin. Obostrzony areszt domowy i obostrzony areszt kajutowy wykonywany bywa w osobnym pokoju względnie kajucie, przeznaczonej na areszt oficerski.
Areszt średni wykonywany bywa w ten sposób, że skazany otrzymuje twarde łoże oraz chleb i wodę, jako pożywienie; obostrzenia te odpadają czwartego, ósmego i dwunastego dnia, następnie zaś każdego trzeciego dnia.
Areszt ścisły wykonywany bywa w ciemnicy, w tych samych pozatem warunkach, co areszt średni. Obostrzenia odpadają czwartego i ósmego dnia, następnie zaś co trzeci dzień.
Jeżeli stan zdrowia skazanego nie pozwala na odbycie kary średniego lub ścisłego aresztu, stosuje się łagodniejszy rodzaj aresztu wojskowego.
Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej określi, o ile wykonywanie kar aresztu musi ulec zmianie, jeżeli kary te mają być wykonywane w czasie wojny, na okrętach lub innych statkach marynarki wojennej, pełniących służbę.
Kary pozbawienia wolności, orzeczone co do wojskowych przed lub po wstąpieniu do służby, wykonywują władze wojskowe.
W razie skazania na karę wydalenia z wojska, marynarki wojennej lub wydalenia z korpusu oficerskiego i w razie rozwiązania wojskowego stosunku służbowego z innego powodu, wykonanie kary przechodzi na władze cywilne.
Kara śmierci wykonywana bywa przez rozstrzelanie także wówczas, gdy wymierzona została za przestępstwa pospolite, jeśli wyrok wydany został w postępowaniu przed sądami wojskowemi.
Kara śmierci przez rozstrzelanie, orzeczona przez sąd wojskowy, wykonywana bywa przez wojsko.
Władza, decydująca o zwolnieniu przedterminowem, może nakazać zwolnionemu, aby zawiadamiał natychmiast o każdej zmianie swego miejsca pobytu.
Karę uważa się za odbytą, skoro od chwili wypuszczenia skazanego na wolność upłynął termin tak długi, jak część kary, której skazany nie odbył, lecz co najmniej roczny, a przy bezterminowem pozbawieniu wolności - dziesięcioletni i w tym okresie zwolnienia nie odwołano.
Zwolnienie przedterminowe może być każdej chwili odwołane, gdy przedterminowo zwolniony źle się prowadzi lub nie spełnia zobowiązań, włożonych na niego przy przedterminowem zwolnieniu.
W razie odwołania czasu, który upłynął od przedterminowego zwolnienia aż do ponownego rozpoczęcia kary, nie zalicza się na poczet orzeczonej kary.
Przedterminowe zwolnienie zarządza i odwołuje Minister Spraw Wojskowych. Powyższe uprawnienie może Minister Spraw Wojskowych przekazywać w całości lub w części właściwym dowódcom, którzy decyzję w tych sprawach wydają po wysłuchaniu wniosku prokuratora wojskowego.
Gdy właściwy dowódca nie zgadza się z wnioskiem prokuratora, ma zastosowanie ustęp czwarty art. 101 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 10 maja 1920 r. (Dz. U. R. P. Nr. 59, poz. 368).
Przed zarządzeniem przedterminowego zwolnienia należy wysłuchać opinji zarządu więzienia.
Decyzja nie ulega zaskarżeniu.
W razie odmowy zwolnienia skazany może zgłosić ponowną prośbę nie wcześniej, niż po upływie sześciu miesięcy od daty zgłoszenia poprzedniej prośby.
Władza bezpieczeństwa lub władza wojskowa może z ważnych względów dobra publicznego zarządzić tymczasowe zatrzymanie przedterminowo zwolnionego, ma jednak obowiązek natychmiast postawić wniosek o odwołanie zwolnienia przedterminowego.
Odwołanie uważa się w tym wypadku za dokonane w dniu zatrzymania.
Kara pozbawienia wolności, o ile czas jej trwania nie przenosi trzech tygodni, zalicza się tylko na poczet czynnej służby w wojsku lub w marynarce wojennej.
ZMIANY W USTAWIE WOJSKOWEGO POSTĘPOWANIA KARNEGO.
W ustawie postępowania karnego dla wspólnej siły zbrojnej z dnia 5 lipca 1912 r., zastosowanej w wojskowem sądownictwie polskiem rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 10 maja 1920 r. (Dz. U. R. P. Nr. 59, poz. 368):
"Z pominięciem postępowania sądowego może nastąpić ukaranie w drodze dyscyplinarnej wedle obowiązujących przepisów dyscyplinarnych w wypadkach mniejszej wagi:
I. za występki wojskowe, przewidziane:
1) w art. 48, 50, 63, 73 cz. 1, 74, 75 cz. 1, 76, 77, 78, 105, 106 cz. 1, 120, 124 cz. 1, 127 cz. 2, 129, 134;
2) w art. 131, w razie lekkiego uszkodzenia ciała;
3) w art. 133, o ile winnym jest szeregowy;
4) w art. 99, o ile przestępstwo polega na pożyczeniu pieniędzy lub przyjęciu podarunku bez uprzedniej wiedzy wspólnego przełożonego;
5) w art. 121 cz. 1 i 2 za kradzież, przywłaszczenie lub oszustwo, jeżeli przestępstwo zostało spełnione przez szeregowego, wartość mienia skradzionego, przywłaszczonego lub nabytego przez oszukanie, lub korzyści przez oszukanie osiągniętej, nie przenosi 50 złotych, a sprawca nie był jeszcze za kradzież, przywłaszczenie lub oszustwo dyscyplinarnie ukarany lub przez sąd prawomocnie skazany;
II. za wykroczenia z kodeksu karnego z 1903 r., wyjąwszy wypadki, w których przewidziane są kary dodatkowe;
III. za występki kradzieży, przywłaszczenia i oszustwa, przewidziane w kodeksie karnym z 1903 r. w art. 573, 574 cz. 1 i 3, 581 cz. 1, 2 i 4, 591 cz. 1 i 3, jeżeli przestępstwo zostało spełnione w warunkach, określonych w ust. 5 cz. 1 powyższego artykułu.
W sprawach o przestępstwa ścigane jedynie na żądanie oskarżyciela prywatnego (§ 104 ust. 2), ukaranie dyscyplinarne, wykluczające możność ścigania karno-sądowego, dopuszczalne jest tylko za zgodą oskarżyciela prywatnego.
Jeżeli za czyn karygodny nastąpiło ukaranie w drodze dyscyplinarnej mimo, że nie zachodziły warunki ustępów poprzedzających, należy wdrożyć dodatkowe postępowanie sądowe, o ile karygodność czynu nie zgasła jeszcze.
Jeżeli z powodu czynu takiego przyjdzie do skazania na czasową karę pozbawienia wolności, należy wliczyć karę dyscyplinarną, wykonaną z powodu tego samego czynu.
Jeżeli czyny karygodne, które można ukarać w drodze dyscyplinarnej, schodzą się z czynami karygodnemi, których ukaranie w drodze dyscyplinarnej jest wykluczone, wówczas należy objąć je postępowaniem karnem sądowem, o ile nie zarządzono ich wyłączenia".
W rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 10 maja 1920 r. (Dz. U. R. P. Nr. 59, poz. 368) zmienia się brzmienie następujących przepisów:
"Właściwości sądów wojskowych za przestępstwa, przewidziane w kodeksie karnym wojskowym i za przestępstwa, przewidziane w kodeksie karnym z 1903 r., podlegają:
1) osoby wojskowe, będące w czynnej służbie wojskowej;
2) oficerowie i podoficerowie zawodowi w stanie nieczynnym;
3) inwalidzi wojskowi, umieszczeni w zakładach wojskowych, dla nich przeznaczonych;
4) osoby, należące do załogi okrętu, znajdującego się w służbie lub wzięte w charakterze służbowym na pokład takiego okrętu;
5) osoby, które przebywają przy jednostce zmobilizowanej lub będącej poza granicami Rzeczypospolitej na mocy jakiegokolwiek stosunku służbowego lub umownego, albo wogóle przy takiej jednostce znajdują się lub jej towarzyszą;
6) osoby, należące do załogi lub wzięte w charakterze służbowym na pokład statku, wcielonego czasowo do marynarki wojennej w razie mobilizacji lub wojny;
7) jeńcy wojenni, pozostający pod nadzorem wojskowym;
8) inne osoby z mocy specjalnych przepisów ustawowych".
"Właściwości sądów wojskowych podlegają również:
1) powołani do służby wojskowej za nieusłuchanie rozkazu, powołującego do tej służby, lub za inne cięższe przestępstwa, popełnione przez nieusłuchanie takiego rozkazu;
2) oficerowie i podoficerowie w stanie spoczynku za przestępstwa, przewidziane w art. 52, 98 i 110 kodeksu karnego wojskowego;
3) osoby, uznane za zdolne do służby wojskowej, ochotnicy, nadkontyngentowi, zwolnieni do rezerwy, tudzież obowiązani do pospolitego ruszenia - w czasie, gdy nie pełnią czynnej służby wojskowej, - za przestępstwa, przewidziane w art. 52, 98 i 110 kodeksu karnego wojskowego."
"Rozpoznaniu sądów rejonowych ulegają sprawy szeregowych:
1) o występki wojskowe:
a) zagrożone karą pozbawienia wolności na czas do jednego roku, niezależnie od kar dodatkowych;
b) zagrożone karą pozbawienia wolności na czas do lat trzech, o ile ze względu na przeważające okoliczności łagodzące nie należy oczekiwać surowszej kary, niż kary pozbawienia wolności do jednego roku, niezależnie od kar dodatkowych;
c) przewidziane w art. 121 cz. 1 i 2 kodeksu karnego wojskowego, o ile ze względu na przeważające okoliczności łagodzące nie należy oczekiwać kary surowszej, niż pozbawienie wolności na czas do roku jednego, niezależnie od kar dodatkowych;
2) o przestępstwa, przewidziane w kodeksie karnym z 1903 r.:
a) o wykroczenia;
b) o występki, zagrożone karą niesurowszą, niż pozbawienie wolności na czas do roku jednego, choćby w połączeniu z grzywną lub karami dodatkowemi;
c) o inne występki, zagrożone pozbawieniem wolności, o ile ze względu na przeważające okoliczności łagodzące nie należy oczekiwać surowszej kary, niż pozbawienie wolności do jednego roku, choćby w połączeniu z grzywną lub karami dodatkowemi.
Sprawy, wymienione w punkcie 1 c), mogą być przekazywane sądom rejonowym wyłącznie na wniosek prokuratora przy wojskowym sądzie okręgowym, o ile właściwy dowódca (art. 101) dla wojskowego sądu okręgowego na to się zgadza".
"Postępowanie doraźne przeciw osobom, podlegającym sądownictwu wojskowemu, jest dopuszczalne tylko co do przestępstw, popełnionych po poprzednim ogłoszeniu zarządzenia o poddaniu ich sądom doraźnym.
Postępowanie doraźne może być zarządzone z powodu przestępstw, przewidzianych w art. 53, 62, 68-72, 80, 81, 87, 90, 91, 94 i 112 kodeksu karnego wojskowego".
"Postępowanie doraźne przeciw osobom, podlegającym sądownictwu wojskowemu, może być zastosowane tylko po poprzedniem jego ogłoszeniu co do przestępstw, popełnionych po tem ogłoszeniu, także z powodu przestępstw następujących:
1) przeciw osobom wojskowym z powodu przestępstw:
a) przewidzianych w art. 99, 108, 123, 222, 279 cz. 1 ust. 2 i 3 o ile idzie o bandy, utworzone w celu kradzieży, rozbojów i wymuszeń, 453-456, 556 i 557 o ile w obu tych wypadkach uszkodzenie dotyczy urządzenia, oddanego do użytku publicznego lub rządowego, 558, 562-564, 584, 589 i 590 cz. 2 ust. 3 i 4 kodeksu karnego z 1903 r.;
b) przewidzianych w art. 1 § 1-5, art. 3 § 1, art. 4, art. 5, art. 6 § 2 i 3, art. 7 i art. 8 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 16 lutego 1928 r. o karach za szpiegostwo i niektóre inne przestępstwa przeciw Państwu (Dz. U. R. P. Nr. 18, poz. 160);
c) nieuprawnionego werbunku, przewidzianego w art. 94 ustawy o powszechnej służbie wojskowej (Dz. U. R. P. Nr. 61, poz. 609);
2) przeciw osobom cywilnym, podlegającym właściwości sądów wojskowych w myśl art. 4 niniejszego rozporządzenia z powodu przestępstw:
a) przewidzianych w przepisach, obowiązujących w sądownictwie powszechnem o postępowaniu doraźnem;
b) nieuprawnionego werbunku, przewidzianego w art. 94 ustawy o powszechnej służbie wojskowej (Dz. U. R. P. Nr. 61, poz. 609) oraz podżegania do dezercji, przewidzianego w art. 96 tejże ustawy".
"Komplet orzekający sądu w postępowaniu doraźnem tworzy się według postanowień art. 70-72 niniejszego rozporządzenia w brzmieniu, nadanem im rozporządzeniem Rady Obrony Państwa z dnia 4 września 1920 r. (Dz. U. R. P. Nr. 90, poz. 596)".
"Naczelny Wódz może poddać osoby, które nie podlegają w innych wypadkach sądownictwu karnemu wojskowemu, a będą przytrzymane w kraju nieprzyjacielskim na obszarze, zajętym przez wojska (dowództwa) zmobilizowane lub przez ich sprzymierzeńców, pod sądownictwo karne wojskowe:
1) za przestępstwa, popełnione na tym obszarze;
2) bez względu na miejsce popełnienia czynu za przestępstwa, przewidziane w art. 4 niniejszego rozporządzenia".
Uchyla się moc obowiązującą art. 45 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 10 maja 1920 roku (Dz. U. R. P. Nr. 59, poz. 368).
Do czasu wejścia w życie jednolitego kodeksu karnego powszechnego w wypadkach, przewidzianych w art. 6 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 10 maja 1920 r. (Dz. U. R. P. Nr. 59, poz. 368), właściwość sądów wojskowych nie ustaje, a przekazanie sprawy sądowi powszechnemu nie jest dopuszczalne, jeśliby sprawa miała przejść do sądu powszechnego na obszarze mocy obowiązującej ustawy karnej z 1852 r. lub kodeksu karnego z 1871 r.
Uchyla się moc obowiązującą rozporządzenia Rady Obrony Państwa z dnia 30 lipca 1920 r. w przedmiocie wojskowego sądownictwa doraźnego (Dz. U. R. P. Nr. 71, poz. 479).
Uchyla się moc obowiązującą rozporządzenia Rady Obrony Państwa z dnia 18 sierpnia 1920 r. w przedmiocie obostrzenia kar za przestępstwa osób wojskowych, wynikające ze stosunku służbowego (Dz. U. R. P. Nr. 81, poz. 543).