Rozdział 3 - Zasady i warunki wykonywania zawodu ratownika medycznego - Zawód ratownika medycznego oraz samorząd ratowników medycznych.

Dziennik Ustaw

Dz.U.2023.2187 t.j.

Akt obowiązujący

Wersja od: 11 października 2023 r. do: 31 grudnia 2029 r.

Rozdział  3

Zasady i warunki wykonywania zawodu ratownika medycznego

Art.  33.  [Czynności wykonywane przez ratownika medycznego]

1. Wykonywanie zawodu ratownika medycznego polega na:

1) udzielaniu świadczeń zdrowotnych, w tym medycznych czynności ratunkowych w rozumieniu art. 3 pkt 4 ustawy z dnia 8 września 2006 r. o Państwowym Ratownictwie Medycznym (Dz. U. z 2023 r. poz. 1541 i 1560) udzielanych samodzielnie lub na zlecenie lekarza;

2) zabezpieczaniu osób znajdujących się w miejscu zdarzenia oraz podejmowaniu działań zapobiegających zwiększeniu się liczby osób w stanie nagłego zagrożenia zdrowotnego;

3) transportowaniu osób w stanie nagłego zagrożenia zdrowotnego;

4) udzielaniu wsparcia psychicznego w sytuacji powodującej stan nagłego zagrożenia zdrowotnego;

5) stwierdzaniu zgonu, do którego doszło podczas akcji medycznej, o której mowa w art. 41 ustawy z dnia 8 września 2006 r. o Państwowym Ratownictwie Medycznym.

2. Za wykonywanie zawodu ratownika medycznego uważa się również:

1) nauczanie zawodu ratownika medycznego oraz wykonywanie pracy na rzecz doskonalenia zawodowego ratowników medycznych i dyspozytorów medycznych;

2) organizowanie i prowadzenie zajęć z zakresu kwalifikowanej pierwszej pomocy, medycznych czynności ratunkowych oraz pierwszej pomocy w rozumieniu odpowiednio art. 3 pkt 2, 4 i 7 ustawy z dnia 8 września 2006 r. o Państwowym Ratownictwie Medycznym;

3) prowadzenie badań naukowych lub prac rozwojowych w zakresie ratownictwa medycznego;

4) kierowanie:

a) ratownikami medycznymi,

b) dyspozytorami medycznymi;

5) zatrudnienie lub pełnienie służby na stanowiskach administracyjnych, na których wykonuje się czynności związane z przygotowywaniem i organizowaniem świadczeń zdrowotnych w zakresie ratownictwa medycznego lub nadzorem nad ich udzielaniem;

6) zatrudnienie lub pełnienie służby na stanowisku perfuzjonisty po ukończeniu kursu kwalifikacyjnego w zakresie perfuzji organizowanego przez Centrum Medyczne Kształcenia Podyplomowego, o którym mowa w ustawie z dnia 13 września 2018 r. o Centrum Medycznym Kształcenia Podyplomowego (Dz. U. z 2021 r. poz. 77), zwane dalej "CMKP", lub Polskie Stowarzyszenie Perfuzjonistów;

7) sprawowanie funkcji z wyboru w organach samorządu ratowników medycznych lub wykonywanie pracy na rzecz tego samorządu w zakresie realizacji jego zadań.

3. Warunkiem przystąpienia do kursu, o którym mowa w ust. 2 pkt 6, jest:

1) zatrudnienie w dziale lub zespole perfuzji funkcjonującym w danym podmiocie leczniczym przez minimum 2 lata;

2) wykonanie w okresie, o którym mowa w pkt 1, minimum 200 krążeń pozaustrojowych pod nadzorem uprawnionego perfuzjonisty;

3) przedstawienie opinii kierownika właściwej jednostki organizacyjnej podmiotu leczniczego o wykonaniu krążeń pozaustrojowych przez kandydata do kursu zawierającej imię (imiona) i nazwisko oraz numer prawa wykonywania zawodu tej osoby, a także imię i nazwisko osoby wystawiającej opinię z podaniem pełnionej przez nią funkcji.

Art.  34.  [Delegacja ustawowa]

Minister właściwy do spraw zdrowia określi, w drodze rozporządzenia, szczegółowy zakres:

1) medycznych czynności ratunkowych, które mogą być udzielane przez ratownika medycznego samodzielnie lub na zlecenie lekarza,

2) świadczeń zdrowotnych innych niż medyczne czynności ratunkowe, które mogą być udzielane przez ratownika medycznego samodzielnie lub na zlecenie lekarza w jednostkach wymienionych w art. 36 pkt 1-5 i 12-15, z wyłączeniem podmiotów leczniczych będących jednostkami budżetowymi i jednostkami wojskowymi, dla których podmiotem tworzącym jest Minister Obrony Narodowej

- kierując się zakresem wiedzy i umiejętności nabytych przez ratownika medycznego w ramach kształcenia na studiach przygotowujących do wykonywania zawodu ratownika medycznego i kształcenia podyplomowego.

Art.  35.  [Podstawowe zasady wykonywania zawodu ratownika medycznego]

Ratownik medyczny ma obowiązek wykonywać zawód zgodnie ze wskazaniami aktualnej wiedzy medycznej, z zasadami etyki zawodowej oraz z należytą starannością.

Art.  36.  [Udzielanie świadczeń zdrowotnych przez ratownika medycznego]

Ratownik medyczny wykonuje zadania zawodowe, o których mowa w art. 33 ust. 1 pkt 1:

1) w podmiotach leczniczych, o których mowa w art. 4 ust. 1 ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej (Dz. U. z 2023 r. poz. 991 i 1675);

2) w ramach ratownictwa górskiego i ratownictwa narciarskiego w rozumieniu odpowiednio art. 2 pkt 7 i 8 ustawy z dnia 18 sierpnia 2011 r. o bezpieczeństwie i ratownictwie w górach i na zorganizowanych terenach narciarskich (Dz. U. z 2023 r. poz. 1154);

3) w ramach ratownictwa wodnego w rozumieniu art. 2 pkt 4 ustawy z dnia 18 sierpnia 2011 r. o bezpieczeństwie osób przebywających na obszarach wodnych (Dz. U. z 2023 r. poz. 714);

4) w ramach ratownictwa górniczego, o którym mowa w art. 122 ust. 1 ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. - Prawo geologiczne i górnicze (Dz. U. z 2023 r. poz. 633 i 1688);

5) w ramach Morskiej Służby Poszukiwania i Ratownictwa, o której mowa w art. 116 ustawy z dnia 18 sierpnia 2011 r. o bezpieczeństwie morskim (Dz. U. z 2023 r. poz. 1666);

6) w jednostkach organizacyjnych podległych Ministrowi Obrony Narodowej lub przez niego nadzorowanych niebędących podmiotami leczniczymi;

7) w jednostkach ochrony przeciwpożarowej, o których mowa w art. 15 ustawy z dnia 24 sierpnia 1991 r. o ochronie przeciwpożarowej (Dz. U. z 2022 r. poz. 2057 oraz z 2023 r. poz. 1088 i 1560), włączonych do krajowego systemu ratowniczo-gaśniczego, podczas działań ratowniczych, ćwiczeń oraz szkoleń;

8) w ramach działań kontrterrorystycznych realizowanych przez służby podległe ministrowi właściwemu do spraw wewnętrznych lub przez niego nadzorowane;

9) w ramach zadań Policji, o których mowa w art. 1 ust. 2 pkt 1-4 ustawy z dnia 6 kwietnia 1990 r. o Policji (Dz. U. z 2023 r. poz. 171, z późn. zm. ¹ ), oraz zadań realizowanych w Akademii Policji w Szczytnie i szkołach policyjnych, o których mowa w art. 4 ust. 3 pkt 1 tej ustawy;

10) w ramach zadań Służby Ochrony Państwa, o których mowa w art. 3 ustawy z dnia 8 grudnia 2017 r. o Służbie Ochrony Państwa (Dz. U. z 2023 r. poz. 66, z 2022 r. poz. 2600 oraz z 2023 r. poz. 240, 347, 641 i 1586);

11) w ramach zadań Straży Granicznej, o których mowa w art. 1 ust. 2 pkt 1-2a, 4-5b, 5d, 10, 12-14 i ust. 2a ustawy z dnia 12 października 1990 r. o Straży Granicznej (Dz. U. z 2023 r. poz. 1080, 1088, 1489 i 1723);

12) na lotniskach w związku z wymaganiami, o których mowa w przepisach wydanych na podstawie art. 85 ustawy z dnia 3 lipca 2002 r. - Prawo lotnicze (Dz. U. z 2022 r. poz. 1235, z późn. zm. ² );

13) w ramach wykonywania transportu sanitarnego i transportu medycznego, o których mowa w przepisach wydanych na podstawie art. 31d ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. z 2022 r. poz. 2561, z późn. zm. ³ );

14) w izbach wytrzeźwień, wchodząc w skład zmiany, o której mowa w przepisach wydanych na podstawie art. 42³ ust. 5 ustawy z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (Dz. U. z 2023 r. poz. 165, 240, 535 i 803);

15) w ramach służby poszukiwania i ratownictwa lotniczego, o której mowa w art. 140a ustawy z dnia 3 lipca 2002 r. - Prawo lotnicze;

16) w wyodrębnionych oddziałach prewencji, o których mowa w art. 4 ust. 3 pkt 2 ustawy z dnia 6 kwietnia 1990 r. o Policji, w Centralnym Pododdziale Kontrterrorystycznym Policji "BOA" oraz w samodzielnych pododdziałach kontrterrorystycznych Policji, o których mowa w art. 5c ust. 1 tej ustawy;

17) na stanowisku dyspozytora medycznego;

18) w ramach zadań Służby Więziennej, o których mowa w art. 2 ust. 2 ustawy z dnia 9 kwietnia 2010 r. o Służbie Więziennej (Dz. U. z 2023 r. poz. 1683).

Art.  37.  [Ochrona prawna podczas wykonywania czynności zawodowych]

Ratownik medyczny podczas wykonywania czynności, o których mowa w art. 33 ust. 1 oraz ust. 2 pkt 1, 2, 4 i 5, oraz w związku z ich wykonywaniem korzysta z ochrony przewidzianej dla funkcjonariuszy publicznych na zasadach określonych w ustawie z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny (Dz. U. z 2022 r. poz. 1138, z późn. zm. ⁴ ).

Art.  38.  [Formy wykonywania zawodu ratownika medycznego]

Ratownik medyczny może wykonywać zawód:

1) w ramach umowy o pracę;

2) w ramach stosunku służbowego;

3) na podstawie umowy cywilnoprawnej;

4) w ramach porozumienia o wolontariacie.

Art.  39.  [Obowiązkowe przeszkolenie po przerwie w wykonywaniu zawodu ratownika medycznego]

1. Jeżeli ratownik medyczny spełniający warunki, o których mowa w art. 2, nie wykonuje zawodu poprzez udzielanie świadczeń zdrowotnych, przez okres dłuższy niż 5 lat łącznie w okresie ostatnich 6 lat, a zamierza podjąć wykonywanie zawodu poprzez udzielanie świadczeń zdrowotnych, jest obowiązany zawiadomić Krajową Radę i odbyć przeszkolenie. Koszty tego przeszkolenia ponosi ratownik medyczny.

2. Do kosztów przeszkolenia ratowników medycznych wykonujących zadania zawodowe w podmiotach leczniczych będących jednostkami budżetowymi albo jednostkami wojskowymi, dla których podmiotem tworzącym jest Minister Obrony Narodowej, oraz w jednostkach organizacyjnych, o których mowa w art. 36 pkt 6, przepis art. 76 stosuje się odpowiednio.

Art.  40.  [Czas trwania i program przeszkolenia]

Przeszkolenie trwa 6 miesięcy i jest realizowane na podstawie programu przeszkolenia w zespole ratownictwa medycznego lub w szpitalnym oddziale ratunkowym, w wymiarze odpowiadającym pełnemu wymiarowi czasu pracy, przez udzielanie świadczeń zdrowotnych pod nadzorem innego ratownika medycznego lub lekarza systemu, lub pielęgniarki systemu w rozumieniu odpowiednio art. 3 pkt 3 i 6 ustawy z dnia 8 września 2006 r. o Państwowym Ratownictwie Medycznym, którzy posiadają co najmniej 5-letnie doświadczenie zawodowe.

Art.  41.  [Opracowanie, aktualizacja i publikacja programu przeszkolenia]

1. Program przeszkolenia jest opracowywany i aktualizowany zgodnie z postępem wiedzy, nie rzadziej jednak niż raz na 5 lat, przez Krajową Radę.

2. Krajowa Rada podaje do publicznej wiadomości program przeszkolenia na swojej stronie internetowej.

Art.  42.  [Umowa z podmiotem leczniczym w sprawie przeszkolenia]

1. Szczegółowe warunki odbywania przeszkolenia określa umowa zawarta przez ratownika medycznego z podmiotem leczniczym będącym dysponentem jednostki w rozumieniu art. 3 pkt 1 ustawy z dnia 8 września 2006 r. o Państwowym Ratownictwie Medycznym prowadzącym przeszkolenie.

2. Na wniosek ratownika medycznego Krajowa Rada w porozumieniu z dysponentem jednostki w rozumieniu art. 3 pkt 1 ustawy z dnia 8 września 2006 r. o Państwowym Ratownictwie Medycznym wskazuje podmiot leczniczy, w którym ratownik medyczny może odbyć przeszkolenie.

Art.  43.  [Warunki zwolnienia z odbycia przeszkolenia w okresie ogłoszenia stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii]

W okresie ogłoszenia stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii ratownik medyczny, o którym mowa w art. 39 ust. 1, jest zwolniony z odbycia przeszkolenia, pod warunkiem że przez pierwsze 3 miesiące wykonywania zawodu w wymiarze odpowiadającym pełnemu wymiarowi czasu pracy udziela świadczeń zdrowotnych pod nadzorem lekarza albo innego ratownika medycznego. Wykonywanie zawodu pod nadzorem lekarza albo innego ratownika medycznego przez okres 3 miesięcy przerywa bieg terminu, o którym mowa w art. 39 ust. 1.

Art.  44.  [Orzeczenie komisji lekarskiej w przedmiocie niezdolności ratownika medycznego do wykonywania zawodu lub ograniczenia w wykonywaniu określonych czynności zawodowych]

1. Jeżeli istnieje uzasadnione podejrzenie całkowitej albo częściowej niezdolności ratownika medycznego do wykonywania zawodu spowodowanej jego stanem zdrowia, Krajowa Rada powołuje komisję lekarską, zwaną dalej "komisją", złożoną ze specjalistów odpowiednich dziedzin medycyny.

2. Komisja wydaje orzeczenie w przedmiocie niezdolności ratownika medycznego do wykonywania zawodu albo ograniczenia w wykonywaniu określonych czynności zawodowych.

Art.  45.  [Obowiązek stawienia się przed komisją lekarską]

1. Ratownik medyczny, którego dotyczy sprawa, jest obowiązany do stawienia się przed komisją.

2. Termin stawiennictwa ratownika medycznego przed komisją oraz na badania ustala przewodniczący komisji.

Art.  46.  [Uchwała Krajowej Rady Ratowników Medycznych w przedmiocie czasowej niezdolności ratownika medycznego do wykonywania zawodu lub ograniczenia w wykonywaniu określonych czynności zawodowych]

1. Krajowa Rada, na podstawie orzeczenia komisji, podejmuje uchwałę o zawieszeniu prawa wykonywania zawodu na okres trwania niezdolności do wykonywania zawodu albo o ograniczeniu wykonywania określonych czynności zawodowych na okres trwania niezdolności do wykonywania zawodu. Do uchwał stosuje się odpowiednio przepisy ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego dotyczące decyzji administracyjnych.

2. Ratownik medyczny, którego dotyczy sprawa, jest uprawniony do uczestnictwa, z prawem zabrania głosu, w posiedzeniu Krajowej Rady w czasie rozpatrywania jego sprawy.

Art.  47.  [Uchwała Krajowej Rady Ratowników Medycznych w przedmiocie niezdolności ratownika medycznego do wykonywania zawodu lub ograniczenia w wykonywaniu określonych czynności zawodowych]

Jeżeli ratownik medyczny odmawia poddania się badaniu przez komisję lub jeżeli Krajowa Rada na podstawie wyników postępowania wyjaśniającego uzna, że dalsze wykonywanie zawodu lub ściśle określonych czynności zawodowych ze względu na stan zdrowia ratownika medycznego nie jest możliwe - Krajowa Rada podejmuje uchwałę o zawieszeniu prawa wykonywania zawodu albo o ograniczeniu wykonywania określonych czynności zawodowych.

Art.  48.  [Wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy]

Ratownikowi medycznemu, w stosunku do którego podjęto uchwałę o zawieszeniu prawa wykonywania zawodu albo o ograniczeniu wykonywania określonych czynności zawodowych, przysługuje prawo wniesienia wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy w terminie 14 dni od dnia otrzymania uchwały.

Art.  49.  [Wniosek o uchylenie uchwały o zawieszeniu prawa wykonywania zawodu albo o ograniczeniu wykonywania określonych czynności zawodowych]

Ratownik medyczny, o którym mowa w art. 48, może wystąpić do Krajowej Rady o uchylenie uchwały o zawieszeniu prawa wykonywania zawodu albo o ograniczeniu wykonywania określonych czynności zawodowych, jeżeli ustaną przyczyny zawieszenia albo ograniczenia.

Art.  50.  [Poufność postępowania]

Postępowanie w sprawach określonych w art. 44-49 jest poufne.

Art.  51.  [Delegacja ustawowa]

Minister właściwy do spraw zdrowia, po zasięgnięciu opinii Krajowej Rady, określi, w drodze rozporządzenia, skład komisji oraz wymagania dotyczące osób wchodzących w skład komisji, tryb orzekania o niezdolności do wykonywania zawodu oraz szczegółowy sposób i tryb postępowania w sprawach zawieszania prawa wykonywania zawodu albo ograniczenia wykonywania określonych czynności zawodowych, mając na względzie zapewnienie prawidłowego wykonywania zawodu oraz ochronę praw osób, wobec których wszczęto postępowanie.

Art.  52.  [Prawo wglądu do dokumentacji medycznej pacjenta; prawo do uzyskania informacji o stanie zdrowia pacjenta]

1. Ratownik medyczny ma prawo wglądu do dokumentacji medycznej oraz do uzyskania od lekarza, lekarza dentysty, felczera, pielęgniarki, położnej, fizjoterapeuty oraz innego ratownika medycznego informacji o stanie zdrowia pacjenta, rozpoznaniu, proponowanych metodach diagnostycznych, leczniczych, rehabilitacyjnych, zapobiegawczych i dających się przewidzieć następstwach podejmowanych działań - w zakresie niezbędnym do udzielanych przez siebie świadczeń zdrowotnych.

2. Ratownik medyczny w ramach udzielania świadczeń opieki zdrowotnej innych niż medyczne czynności ratunkowe oraz świadczeń zdrowotnych innych niż medyczne czynności ratunkowe, które mogą być udzielane samodzielnie przez ratownika medycznego, wykonuje zlecenia określone w dokumentacji medycznej.

Art.  53.  [Karta indywidualna ratownika medycznego]

1. Ratownik medyczny dokumentuje świadczenia zdrowotne udzielane w ramach realizacji zadań, o których mowa w art. 36 pkt 2-16 i 18, w karcie indywidualnej ratownika medycznego.

2. Karta indywidualna ratownika medycznego zawiera:

1) oznaczenie pacjenta, pozwalające na ustalenie jego tożsamości:

a) imię (imiona) i nazwisko,

b) datę urodzenia,

c) oznaczenie płci,

d) adres miejsca zamieszkania,

e) numer PESEL, jeżeli został nadany, w przypadku noworodka - numer PESEL matki, a w przypadku osób, które nie mają nadanego numeru PESEL - rodzaj i numer dokumentu stwierdzającego tożsamość,

f) imię (imiona) i nazwisko przedstawiciela ustawowego, jego numer telefonu oraz adres jego miejsca zamieszkania, w przypadku gdy pacjentem jest osoba małoletnia, całkowicie ubezwłasnowolniona lub niezdolna do świadomego wyrażenia zgody;

2) oznaczenie podmiotu udzielającego świadczeń zdrowotnych, ze wskazaniem komórki organizacyjnej, w której udzielono świadczeń zdrowotnych;

3) wskazanie miejsca i czasu udzielenia świadczenia zdrowotnego;

4) dane z wywiadu medycznego;

5) opis stanu zdrowia pacjenta;

6) oświadczenie pacjenta o:

a) niewyrażeniu zgody na udzielenie mu świadczenia zdrowotnego lub na przewiezienie go do szpitala,

b) udzieleniu mu wyczerpujących informacji o jego stanie zdrowia i uzyskaniu odpowiedzi na zadawane przez niego pytania;

7) rozpoznanie;

8) opis udzielonych świadczeń zdrowotnych, w tym opis sposobu postępowania z pacjentem oraz zalecenia i uwagi;

9) informację o przekazaniu kopii karty indywidualnej ratownika medycznego;

10) datę, podpis i pieczęć ratownika medycznego.

3. Minister właściwy do spraw zdrowia określi, w drodze rozporządzenia, wzór karty indywidualnej ratownika medycznego, kierując się zakresem wiedzy i umiejętności nabytych przez ratownika medycznego oraz uwzględniając konieczność zapewnienia realizacji prawa dostępu do tej karty oraz rzetelnego jej prowadzenia.

Art.  54.  [Prawo pacjenta do dokumentacji medycznej]

Do podmiotów, w których ratownik medyczny udziela świadczeń zdrowotnych, o których mowa w art. 36 pkt 2-16 i 18, stosuje się odpowiednio przepisy art. 23, art. 24 i art. 26-29 ustawy z dnia 6 listopada 2008 r. o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta (Dz. U. z 2023 r. poz. 1545, 1672 i 1692).

Art.  55.  [Obowiązki ratownika medycznego]

Ratownik medyczny jest obowiązany do:

1) przestrzegania praw pacjenta, o których mowa w ustawie z dnia 6 listopada 2008 r. o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta;

2) udzielenia pacjentowi lub jego przedstawicielowi ustawowemu albo osobie wskazanej przez pacjenta informacji o stanie zdrowia pacjenta w zakresie świadczeń zdrowotnych udzielanych samodzielnie;

3) zgłoszenia Prezesowi Urzędu Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych lub podmiotowi odpowiedzialnemu za wprowadzenie produktu leczniczego do obrotu działania niepożądanego produktu leczniczego zgodnie z ustawą z dnia 6 września 2001 r. - Prawo farmaceutyczne (Dz. U. z 2022 r. poz. 2301 oraz z 2023 r. poz. 605 i 650).

Art.  56.  [Dopuszczalność niepodjęcia medycznych czynności ratunkowych, nieudzielenia świadczeń zdrowotnych lub odstąpienia od ich prowadzenia lub udzielenia]

Ratownik medyczny może po dokonaniu oceny stanu zdrowia pacjenta nie podejmować medycznych czynności ratunkowych albo nie udzielać świadczeń zdrowotnych, albo odstąpić od prowadzenia tych czynności albo udzielania tych świadczeń, jeżeli nie spowoduje to niebezpieczeństwa utraty życia, ciężkiego uszkodzenia ciała lub ciężkiego rozstroju zdrowia. Ratownik medyczny uzasadnia i odnotowuje w dokumentacji medycznej przyczyny niepodjęcia medycznych czynności ratunkowych albo nieudzielania świadczeń zdrowotnych, albo odstąpienia od prowadzenia tych czynności albo udzielania tych świadczeń.

Art.  57.  [Udzielanie świadczeń zdrowotnych bez zgody pacjenta]

1. Ratownik medyczny może udzielać świadczeń zdrowotnych bez zgody pacjenta, jeżeli pacjent wymaga niezwłocznej pomocy, a ze względu na stan zdrowia lub wiek nie może wyrazić zgody ani nie ma możliwości porozumienia się z jego przedstawicielem ustawowym lub opiekunem faktycznym w rozumieniu art. 3 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 6 listopada 2008 r. o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta.

2. Okoliczności, o których mowa w ust. 1, ratownik medyczny odnotowuje odpowiednio w karcie indywidualnej ratownika medycznego albo dokumentacji medycznej pacjenta.

Art.  58.  [Cel i zakres wojskowo-medycznego kursu kwalifikacyjnego]

1. Ratownik medyczny wykonujący zadania zawodowe w podmiotach leczniczych będących jednostkami budżetowymi albo jednostkami wojskowymi, dla których podmiotem tworzącym jest Minister Obrony Narodowej, oraz w jednostkach, o których mowa w art. 36 pkt 6, może samodzielnie udzielać świadczeń zdrowotnych, o których mowa w przepisach wydanych na podstawie art. 65 pkt 2 lit. b, po ukończeniu wojskowo-medycznego kursu kwalifikacyjnego.

2. Wojskowo-medyczny kurs kwalifikacyjny ma na celu uzyskanie przez ratownika medycznego dodatkowych umiejętności i kwalifikacji do udzielania świadczeń zdrowotnych w warunkach sytuacji kryzysowych i przy zabezpieczeniu medycznym działań jednostek organizacyjnych podległych Ministrowi Obrony Narodowej lub przez niego nadzorowanych.

3. Zakres wojskowo-medycznego kursu kwalifikacyjnego uwzględnia wiedzę i umiejętności praktyczne niezbędne do udzielania świadczeń zdrowotnych, o których mowa w przepisach wydanych na podstawie art. 65 pkt 2 lit. b.

Art.  59.  [Program wojskowo-medycznego kursu kwalifikacyjnego]

1. Wojskowo-medyczny kurs kwalifikacyjny odbywa się na podstawie programu wojskowo-medycznego kursu kwalifikacyjnego, który obejmuje:

1) założenia organizacyjno-programowe określające rodzaj i cel kształcenia, czas jego trwania, sposób organizacji oraz sposób sprawdzania efektów kształcenia;

2) plan nauczania;

3) wykaz umiejętności nabytych w ramach wojskowo-medycznego kursu kwalifikacyjnego;

4) treści nauczania;

5) wskazówki metodyczne;

6) standardy dotyczące kadry i bazy dydaktycznej.

2. Program wojskowo-medycznego kursu kwalifikacyjnego jest opracowywany przez zespół ekspertów powołany przez Ministra Obrony Narodowej spośród osób legitymujących się doświadczeniem zawodowym i dorobkiem naukowym w zakresie medycyny ratunkowej i medycyny pola walki.

3. Program wojskowo-medycznego kursu kwalifikacyjnego zatwierdza Minister Obrony Narodowej po zasięgnięciu opinii ministra właściwego do spraw zdrowia.

Art.  60.  [Zadania jednostek prowadzących wojskowo-medyczny kurs kwalifikacyjny]

1. Wojskowo-medyczny kurs kwalifikacyjny prowadzą jednostki organizacyjne podległe Ministrowi Obrony Narodowej lub przez niego nadzorowane, które:

1) realizują program wojskowo-medycznego kursu kwalifikacyjnego;

2) zapewniają kadrę dydaktyczną posiadającą odpowiednie kwalifikacje niezbędne do realizacji programu wojskowo - medycznego kursu kwalifikacyjnego;

3) zapewniają bazę dydaktyczną zgodną ze standardami, o których mowa w art. 59 ust. 1 pkt 6, niezbędną do realizacji programu wojskowo-medycznego kursu kwalifikacyjnego, w tym do szkolenia praktycznego;

4) posiadają wewnętrzny system oceny jakości kształcenia;

5) prowadzą dokumentację związaną z organizacją i przebiegiem kształcenia, w szczególności przygotowują regulaminy organizacyjne kształcenia, protokoły postępowania kwalifikacyjnego oraz protokoły przebiegu egzaminów;

6) prowadzą ewidencję wydanych zaświadczeń o ukończeniu wojskowo-medycznego kursu kwalifikacyjnego.

2. Ewidencja, o której mowa w ust. 1 pkt 6, zawiera następujące dane:

1) imię (imiona) i nazwisko uczestnika wojskowo-medycznego kursu kwalifikacyjnego;

2) numer i datę wydanego zaświadczenia o ukończeniu wojskowo-medycznego kursu kwalifikacyjnego;

3) datę ukończenia wojskowo-medycznego kursu kwalifikacyjnego.

Art.  61.  [Tryb i zasady realizacji wojskowo-medycznego kursu kwalifikacyjnego w jednostkach nadzorowanych przez MON]

Wojskowo-medyczny kurs kwalifikacyjny prowadzony w całości lub w części w jednostce organizacyjnej nadzorowanej przez Ministra Obrony Narodowej jest realizowany w trybie i na zasadach określonych odpowiednio w art. 38 ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej albo art. 37 ustawy z dnia 30 kwietnia 2010 r. o instytutach badawczych (Dz. U. z 2022 r. poz. 498 oraz z 2023 r. poz. 1672).

Art.  62.  [Egzamin kończący wojskowo-medyczny kurs kwalifikacyjny]

Wojskowo-medyczny kurs kwalifikacyjny kończy się egzaminem z zakresu wiedzy i umiejętności objętych programem tego kursu. Warunkiem przystąpienia do egzaminu jest zaliczenie wszystkich zajęć teoretycznych i praktycznych oraz uzyskanie pozytywnego wyniku podczas zajęć teoretycznych i praktycznych kursu.

Art.  63.  [Zaświadczenie o ukończeniu wojskowo-medycznego kursu kwalifikacyjnego]

1. Odbycie wojskowo-medycznego kursu kwalifikacyjnego jest potwierdzone zaświadczeniem.

2. Zaświadczenie o ukończeniu wojskowo-medycznego kursu kwalifikacyjnego, w zależności od umiejętności nabytych w ramach poszczególnych wojskowo-medycznych kursów kwalifikacyjnych, jest ważne od 1 roku do 3 lat od dnia jego wydania.

3. Zaświadczenie, o którym mowa w ust. 1, zawiera następujące dane:

1) oznaczenie podmiotu prowadzącego wojskowo-medyczny kurs kwalifikacyjny;

2) datę i miejsce wydania zaświadczenia;

3) numer zaświadczenia;

4) nazwę ukończonego wojskowo-medycznego kursu kwalifikacyjnego;

5) dane uczestnika wojskowo-medycznego kursu kwalifikacyjnego:

a) imię (imiona) i nazwisko,

b) numer PESEL, a w przypadku jego braku - serię i numer paszportu albo innego dokumentu stwierdzającego tożsamość,

c) stopień wojskowy;

6) datę ukończenia wojskowo-medycznego kursu kwalifikacyjnego;

7) zakres umiejętności nabytych w ramach wojskowo-medycznego kursu kwalifikacyjnego;

8) okres ważności zaświadczenia;

9) imię (imiona) i nazwisko kierownika podmiotu prowadzącego wojskowo-medyczny kurs kwalifikacyjny;

10) imiona i nazwiska członków komisji egzaminacyjnej.

Art.  64.  [Delegacja ustawowa]

Minister Obrony Narodowej w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw zdrowia określi, w drodze rozporządzenia:

1) ramowe programy wojskowo-medycznych kursów kwalifikacyjnych,

2) kwalifikacje kadry dydaktycznej,

3) szczegółowe wymogi dla podmiotów prowadzących wojskowo-medyczne kursy kwalifikacyjne,

4) skład i tryb powoływania komisji egzaminacyjnej oraz sposób przeprowadzania egzaminów kończących wojskowo - medyczny kurs kwalifikacyjny,

5) sposób oceniania osób podchodzących do egzaminów w ramach wojskowo-medycznych kursów kwalifikacyjnych,

6) okres ważności zaświadczenia, o którym mowa w art. 63 ust. 1, w odniesieniu do poszczególnych wojskowo-medycznych kursów kwalifikacyjnych,

7) wzór zaświadczenia o ukończeniu wojskowo-medycznego kursu kwalifikacyjnego

- uwzględniając zakres wiedzy i umiejętności niezbędnych do udzielania świadczeń zdrowotnych, o których mowa w przepisach wydanych na podstawie art. 65 pkt 2 lit. b, oraz mając na uwadze potrzebę przeszkolenia ratowników medycznych w liczbie niezbędnej do sprawnego funkcjonowania jednostek podległych Ministrowi Obrony Narodowej lub przez niego nadzorowanych, a także zapewnienie jednolitych standardów postępowania, przestrzegania obowiązujących procedur oraz przejrzystości dokumentowania i zaliczania realizacji wojskowo-medycznego kursu kwalifikacyjnego.

Art.  65.  [Delegacja ustawowa]

Minister Obrony Narodowej w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw zdrowia określi, w drodze rozporządzenia:

1) tryb przekazywania lekarzowi przez ratownika medycznego, o którym mowa w art. 58 ust. 1, informacji o stanie zdrowia pacjenta i udzielonych mu świadczeniach zdrowotnych,

2) szczegółowy zakres świadczeń opieki zdrowotnej udzielanych przez ratownika medycznego, o którym mowa w art. 58 ust. 1:

a) samodzielnie lub na zlecenie lekarza,

b) samodzielnie, w warunkach sytuacji kryzysowych i przy zabezpieczeniu medycznym działań jednostek, o których mowa w art. 58 ust. 2

- kierując się zakresem wiedzy i umiejętności nabytych w ramach kształcenia na studiach przygotowujących do wykonywania zawodu ratownika medycznego i kształcenia podyplomowego oraz uwzględniając specyfikę zagrożeń wynikających z charakteru służby.

Art.  66.  [Wymóg ukończenia i zakres medycznego kursu kwalifikacyjnego ministra właściwego do spraw wewnętrznych]

1. Ratownik medyczny wykonujący zadania zawodowe w podmiotach, o których mowa w art. 36 pkt 7-11, 16 i 18, może udzielać świadczeń opieki zdrowotnej:

1) samodzielnie;

2) samodzielnie, w przypadku realizacji zadań służbowych w warunkach zagrożenia wystąpieniem zdarzenia o charakterze terrorystycznym, w obszarach katastrof, klęsk żywiołowych i w strefie działań wojennych;

3) pod nadzorem lekarza lub w porozumieniu z lekarzem.

2. Ratownik medyczny, o którym mowa w ust. 1, może udzielać świadczeń opieki zdrowotnej, o których mowa w ust. 1 pkt 2 i 3, po ukończeniu medycznego kursu kwalifikacyjnego ministra właściwego do spraw wewnętrznych.

3. Zakres medycznego kursu kwalifikacyjnego ministra właściwego do spraw wewnętrznych obejmuje wiedzę i umiejętności praktyczne niezbędne do udzielania świadczeń opieki zdrowotnej, o których mowa w ust. 1 pkt 2 i 3.

Art.  67.  [Program medycznego kursu kwalifikacyjnego ministra właściwego do spraw wewnętrznych]

1. Medyczny kurs kwalifikacyjny ministra właściwego do spraw wewnętrznych odbywa się na podstawie programu medycznego kursu kwalifikacyjnego ministra właściwego do spraw wewnętrznych, który obejmuje:

1) założenia organizacyjno-programowe określające rodzaj i cel kształcenia, czas jego trwania, sposób organizacji oraz sposób sprawdzania efektów kształcenia;

2) plan nauczania;

3) wykaz umiejętności wynikowych;

4) treści nauczania;

5) wskazówki metodyczne;

6) standardy dotyczące kadry i bazy dydaktycznej.

2. Program medycznego kursu kwalifikacyjnego ministra właściwego do spraw wewnętrznych jest opracowywany przez zespół powołany przez ministra właściwego do spraw wewnętrznych spośród funkcjonariuszy legitymujących się kwalifikacjami w zakresie ratownictwa medycznego i doświadczeniem zawodowym w zakresie ratownictwa medycznego oraz ekspertów legitymujących się doświadczeniem zawodowym i dorobkiem naukowym w zakresie medycyny ratunkowej i medycyny pola walki.

3. Program medycznego kursu kwalifikacyjnego ministra właściwego do spraw wewnętrznych zatwierdza minister właściwy do spraw wewnętrznych po zasięgnięciu opinii ministra właściwego do spraw zdrowia.

Art.  68.  [Zadania podmiotów prowadzących medyczny kurs kwalifikacyjny ministra właściwego do spraw wewnętrznych]

1. Medyczny kurs kwalifikacyjny ministra właściwego do spraw wewnętrznych prowadzą podmioty, które zapewniają:

1) realizację programu medycznego kursu kwalifikacyjnego ministra właściwego do spraw wewnętrznych;

2) kadrę dydaktyczną posiadającą odpowiednie kwalifikacje;

3) bazę dydaktyczną dostosowaną do programu medycznego kursu kwalifikacyjnego ministra właściwego do spraw wewnętrznych.

2. Podmioty prowadzące medyczny kurs kwalifikacyjny ministra właściwego do spraw wewnętrznych sporządzają dokumentację związaną z przebiegiem tego kursu i przebiegiem egzaminu oraz prowadzą ewidencję wydanych zaświadczeń o ukończeniu medycznego kursu kwalifikacyjnego ministra właściwego do spraw wewnętrznych.

3. Ewidencja, o której mowa w ust. 2, zawiera następujące dane:

1) numer zaświadczenia;

2) imię (imiona) i nazwisko, numer PESEL oraz stopień służbowy osoby, która ukończyła medyczny kurs kwalifikacyjny ministra właściwego do spraw wewnętrznych;

3) datę i rodzaj egzaminu;

4) termin ważności zaświadczenia.

Art.  69.  [Egzamin kończący medyczny kurs kwalifikacyjny ministra właściwego do spraw wewnętrznych]

Medyczny kurs kwalifikacyjny ministra właściwego do spraw wewnętrznych kończy się egzaminem z zakresu wiedzy i umiejętności objętych programem tego kursu.

Art.  70.  [Zaświadczenie o ukończeniu medycznego kursu kwalifikacyjnego ministra właściwego do spraw wewnętrznych]

1. Odbycie medycznego kursu kwalifikacyjnego ministra właściwego do spraw wewnętrznych jest potwierdzone zaświadczeniem o ukończeniu medycznego kursu kwalifikacyjnego ministra właściwego do spraw wewnętrznych.

2. Zaświadczenie, o którym mowa w ust. 1, jest ważne 3 lata od dnia jego wydania.

3. Zaświadczenie, o którym mowa w ust. 1, zawiera następujące dane:

1) oznaczenie podmiotu prowadzącego medyczny kurs kwalifikacyjny ministra właściwego do spraw wewnętrznych;

2) numer zaświadczenia;

3) datę i miejsce wydania zaświadczenia;

4) dane uczestnika medycznego kursu kwalifikacyjnego ministra właściwego do spraw wewnętrznych:

a) imię (imiona) i nazwisko,

b) numer PESEL,

c) stopień służbowy;

5) datę ukończenia medycznego kursu kwalifikacyjnego ministra właściwego do spraw wewnętrznych;

6) dzień złożenia egzaminu;

7) rodzaj egzaminu;

8) okres ważności zaświadczenia;

9) imię (imiona) i nazwisko osoby upoważnionej do wydania zaświadczenia.

Art.  71.  [Odnowienie uprawnień wynikających z medycznego kursu kwalifikacyjnego ministra właściwego do spraw wewnętrznych]

Odnowienie uprawnień wynikających z medycznego kursu kwalifikacyjnego ministra właściwego do spraw wewnętrznych polega na:

1) przystąpieniu do egzaminu z zakresu wiedzy i umiejętności objętych medycznym kursem kwalifikacyjnym ministra właściwego do spraw wewnętrznych, a w przypadku nieuzyskania pozytywnego wyniku egzaminu - odbyciu medycznego kursu kwalifikacyjnego ministra właściwego do spraw wewnętrznych i uzyskaniu pozytywnego wyniku egzaminu;

2) ponownym odbyciu medycznego kursu kwalifikacyjnego ministra właściwego do spraw wewnętrznych po upływie 6 lat od jego ukończenia i uzyskaniu pozytywnego wyniku egzaminu z zakresu wiedzy i umiejętności objętych programem medycznego kursu kwalifikacyjnego ministra właściwego do spraw wewnętrznych.

Art.  72.  [Delegacja ustawowa]

Minister właściwy do spraw wewnętrznych w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw zdrowia oraz Ministrem Sprawiedliwości określi, w drodze rozporządzenia, wykaz świadczeń opieki zdrowotnej, które mogą być udzielane przez ratownika medycznego w podmiotach, o których mowa w art. 36 pkt 7-11, 16 i 18:

1) samodzielnie - niezależnie od ukończenia medycznego kursu kwalifikacyjnego ministra właściwego do spraw wewnętrznych,

2) samodzielnie - w przypadku realizacji zadań służbowych w warunkach zagrożenia wystąpieniem zdarzenia o charakterze terrorystycznym, w obszarach katastrof, klęsk żywiołowych i w strefie działań wojennych,

3) pod nadzorem lekarza lub w porozumieniu z lekarzem

- kierując się zakresem wiedzy i umiejętności nabytych w ramach kształcenia na studiach przygotowujących do wykonywania zawodu ratownika medycznego i podyplomowego oraz uwzględniając specyfikę zagrożeń wynikających z charakteru służby oraz zakresu zadań realizowanych przez te służby.

Art.  73.  [Delegacja ustawowa]

Minister właściwy do spraw wewnętrznych w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw zdrowia określi, w drodze rozporządzenia:

1) ramowy program medycznego kursu kwalifikacyjnego ministra właściwego do spraw wewnętrznych,

2) kwalifikacje kadry dydaktycznej,

3) szczegółowe wymagania dla podmiotów prowadzących medyczny kurs kwalifikacyjny ministra właściwego do spraw wewnętrznych,

4) skład i tryb powoływania komisji egzaminacyjnej oraz sposób przeprowadzania egzaminów kończących medyczny kurs kwalifikacyjny ministra właściwego do spraw wewnętrznych,

5) wzór zaświadczenia o ukończeniu medycznego kursu kwalifikacyjnego ministra właściwego do spraw wewnętrznych

- uwzględniając zakres wiedzy i umiejętności niezbędnych do udzielania świadczeń opieki zdrowotnej, o których mowa w art. 66 ust. 1 pkt 2 i 3, oraz mając na uwadze potrzebę przeszkolenia ratowników medycznych w liczbie niezbędnej do sprawnego funkcjonowania służb podległych ministrowi właściwemu do spraw wewnętrznych lub przez niego nadzorowanych, a także zapewnienie jednolitych standardów postępowania, przestrzegania obowiązujących procedur oraz przejrzystości dokumentowania i zatwierdzania realizacji kursu kwalifikacyjnego.

¹ Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2022 r. poz. 2600 oraz z 2023 r. poz. 185, 240, 289, 347, 535, 641 i 1088.

² Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2022 r. poz. 1715, 1846, 2185 i 2642 oraz z 2023 r. poz. 1489, 1688 i 1720.

³ Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2022 r. poz. 2674 i 2770 oraz z 2023 r. poz. 605, 650, 658, 1234, 1429, 1675, 1692 i 1733.

⁴ Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2022 r. poz. 1726, 1855, 2339 i 2600 oraz z 2023 r. poz. 289, 818, 852 i 1234.